Muğla’nın Menteşe ilçesinde kadınlar, Menteşe Kadın Platformu çağrısıyla 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü’nde bir araya gelerek yürüyüş ve basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasında, “İstanbul Sözleşmesi’nden, eşit işe eşit ücret talebimizden, güvenceli iş güvenli gelecek talebimizden, barış içinde yaşama talebimizden, laiklik, eşitlik ve özgürlük mücadelemizden vazgeçmiyoruz” dendi.
Muğla’nın Menteşe ilçesinde 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü dolayısıyla bugün (25 Kasım) Menteşe Kadın Platformu’nun çağrısıyla bir araya gelen kadınlar yürüyüş ve basın açıklaması yaptı.
Yürüyüş saat 18.00’de Akyol Parkı’ndan başladı.
Akyol Parkı’ndan Muğla Sınırsızlık Meydanı’na yürüyen kadınlar burada basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasını Eğitim Sen Muğla Şube Başkanı Nilüfer Enginsu ile Karya Kadın Derneği Yürütme Kurulu Üyesi Özlem Şahin Güngör okudu.
Açıklamada, öncelikle 25 Kasım’ın anlamına dair şu sözler söylendi:
“25 Kasım 1960’da Dominik Cumhuriyeti’nde faşist diktatör Trujillo’ya karşı mücadelenin öncüsü olan üç kız kardeş; Maria Mirabel, Minerva Mirabel ve Patria Mirabel diktatörün askerleri tarafından katledildi. Kod isimleri Kelebekler olan Mirabel Kardeşler 65 yıldır dünyanın dört bir yanında erkek-devlet şiddetine karşı direnen kadınların özgürlük mücadelesinde yaşıyor. Her 25 Kasım’da Kelebekler’in kanat çırpışını direngenliğimizle, inadımızla, isyanımızla sokaklara taşıyoruz. Bu 25 Kasım’da da hayatlarımız, haklarımız ve birbirimiz için sokaklardayız.
Bugün dünyanın dört bir yanında eşitsizliğe, yoksulluğa, savaşa, nefrete, erkek devlet şiddetine karşı tüm renklerimizle, isyanımızla sokakları, meydanları dolduruyor mücadeleyi birlikte örüyoruz. Susmuyoruz, korkmuyoruz, itaat etmiyoruz.“
“PEKİ BU KUTSAL AİLE İÇİNDE NELER VAR; YOKSULLUK VAR, ERKEK ŞİDDETİ VAR, GÖRÜNMEYEN EMEĞİMİZ VAR”
2025 yılının “Aile Yılı” olarak ilan edilmesine ve 2026-2035 döneminin “Aile ve Nüfus 10 Yılı” ilan edilmesine değinilen açıklamada şunlar söylendi:
“Peki bu kutsal aile içinde neler var; yoksulluk var, erkek şiddeti var, görünmeyen emeğimiz var. Kutsallaştırdığınız aile şiddetin üstünü örtmüyor. Kadınlar en çok en yakınındaki erkekler tarafından öldürülüyor.2025 yılında 485 kadın çoğunluğu en yakınındaki erkekler tarafından öldürüldü.”
AİLE YILI HAKKINDA
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, 6 Ocak 2025’teki Kabine Toplantısı’nın ardından yaptığı konuşmada “Güçlü toplum, güçlü ailelerle mümkündür. Toplumun tüm kesimlerinde farkındalık oluşturmak amacıyla 2025 senesini ‘Aile Yılı’ ilan etmeyi kararlaştırdık” ifadelerini kullanmıştı. Aynı konuşmada “LGBT meselesi, bugün ailenin varlığına yönelik en ciddi tehditlerin başında gelmektedir” demişti.“Aile Yılı” ilanının ardından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından özel logo tasarlanmış, logoda aile anne baba ve üç çocukla temsil edilmişti.
13 Ocak’ta düzenlenen Aile Yılı Tanıtım Programı’nda konuşan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ise şu ifadeleri kullanmıştı: “Annelik ve babalık itibarsızlaştırılıyor, aile bağları zayıflıyor. Cinsiyetsizleştirmeyi dayatan küresel ve sistematik bir saldırı gerçekleşiyor. Zararlı akım ve alışkanlıklar, çocuklarımız başta olmak üzere tüm aile bireylerini olumsuz etkiliyor. Tüm bunların sonucu olarak, ülkemizin geleceğini tehdit eden ciddi bir demografik dönüşüm süreci yaşanıyor. Bu meydan okumaların olumsuz etkilerine karşı aile kurumunu korumak bizler için her zamankinden daha büyük bir sorumluluktur.”
Son olarak Erdoğan’ın, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ev sahipliğinde, “Küreselleşen Dünyada Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi” temasıyla 23 Mayıs 2025’te Şişli’de düzenlenen toplantıda “2026-2035 dönemini ‘Aile ve Nüfus 10 Yılı’ ilan ediyoruz. Bu 10 yıl içerisinde iş hayatından eğitime, kültürden şehir planlamasına, teknolojiden sosyal politikalara kadar aileyi merkeze alan güçlü adımlar atacağız” demişti.
“FAŞİZMİN KADIN DÜŞMANLIĞI DİNCİ GERİCİLİKTEN BESLENMEYE DEVAM EDİYOR”
Açıklamada ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kadınları hedef alan hutbelerine değinildi ve şunlar söylendi:
“Ülkemizde kadına yönelik şiddet, taciz, tecavüz ve kadın cinayetleri; İktidar, diyanet, yargı eliyle her yıl katlanarak artıyor. Diyanet Fetvalarıyla ne giyeceğimizi, ne söyleyeceğimizi, nasıl yaşayacağımızı, erkeğe biat ve itaat etmemizi dayatarak, cemaat ve vakıf gibi gerici odakların erk düşüncelerini besliyor. Türkiye’de diyanetle meşrulaştırılan kadın düşmanlığı bizlere gösteriyor ki faşizmin kadın düşmanlığı dinci gericilikten beslenmeye devam ediyor. Kadınların hayatları, hakları, bedenleri üzerinde bulunan tahakküme karşı laiklik bayrağını yükseltiyor, dinci gericilikle hayatlarımızı kuşatanları uyarıyoruz: Hayatlarımızdan elinizi çekin!”
Diyanet İşleri Başkanlığı, 15 Ağustos 2025 tarihli “Kul Hakkı Ateşten Gömlektir” başlıklı hutbesinde, kadınların mirastan aldıkları paya dair ifadeler yer almıştı. Hutbede şu ifadeler kullanılmıştı: “Karşılıklı rıza olmadan Yüce Rabbimizin koyduğu miras ölçüsünü değiştirmek ilahî adalete aykırıdır. Dolayısıyla kişinin; kız çocuklarını mirastan mahrum bırakması, kız çocuklarının da Allah’ın takdir ettiği hakka razı olmaması kul hakkıdır.”
Ayrıca, Diyanet, 1 Ağustos 2025 tarihli “Hayâ: Allah’ın emri, fıtratın gereği” başlıklı cuma hutbesinde şu ifadeler yer almıştı: “Maalesef, mahremiyetin pervasızca ihlal edildiği bir çağda yaşıyoruz. Günümüzde giyim sektörü, modacılar ve bazı medya çevreleri, ‘özgürlük’ ve ‘çağdaşlık’ adı altında çıplaklığı özendirmekte, örtünmeyi değersizleştirmektedir. Bu anlayış, kadını da erkeği de değerli bir varlık olmaktan çıkarıp izlenen ve tüketilen bir nesneye indirgemiştir. Oysaki insanın bedenini, mahremiyetini ve özelini toplum önünde sergilemesi; aklın, vicdanın ve fıtratın bozulmasıdır.”
Aynı şekilde, 13 Haziran 2025 tarihli “Düğün yapmanın da bir adabı vardır” başlıklı hutbede ise şunlar söylenmişti: “Şatafatlı salonlardan israf kokan menülere, tesettüre uymayan kıyafetlerden hediyeleşme ruhundan uzak adeta bir borç gibi değerlendirilen takı yarışlarına kadar abartılı yapılan her şey, evliliğin ruhunu bozmaktadır.”
Diyanet hutbelerine kadın örgütleri tepki göstermişti.
“DİYANET SAATTE 15 MİLYON TL HARCIYOR, KADINA AYRILAN BÜTÇE İSE GÜNLÜK 38 KURUŞ”
Açıklamada, Diyanet’e ayrılan bütçenin 2025 yılında 130 milyar TL olmasına, bu bütçenin ilk dokuz aylık süreçte 98 milyar TL’sinin kullanılmış olduğuna vurgu yapıldı. Bunu durumun ise her gün 359 milyon 800 bin lira, her saat ise 15 milyon harcama yapılması anlamına geldiği belirtildi. Bu durumla ilgili “Okullarda çocuklara bir öğün yemeği çok görenler, devletin bütçesini diyanet eliyle tarikat ve cemaatlere peşkeş çekiyor” dendi.
Açıklamada kadına yönelik şiddetin pek çok boyutta devam ettiğine dikkat çekilerek bu duruma dair şunlar söylendi:
“Haklarımıza yönelik saldırılara her gün bir yenisi ekleniyor. Boşanmayı önleyen politikalar, nafaka hakkımızın gasp edilmeye çalışılması, miras hakkımıza göz dikilmesi ve son olarak medeni kanundan doğan haklarımızın tartışmaya açılması bizleri erkek şiddeti karşısında savunmasız bırakıyor. İktidarın kadın düşmanı politikaları, devletin şiddeti önleyecek mekanizmaları harekete geçirmemesi, erkek egemen yargı kararları, kriz ve artan yoksulluk sonucu kadınlar evde, işte, sokakta, kampüste her yerde şiddetin türlü biçimlerine maruz kalıyor. Kadın katillerinin, şiddet faillerinin yargılamalarında iyi hal ve haksız tahrik indirimleri uygulanırken, hayatta kalmak için öz savunma uygulamak zorunda kalan kadınlara yüksek cezalar veriliyor.”
“FAİLLERE KURMADIKLARI BARİKATLARI KADINLARA KURAN AKP İKTİDARININ VE BESLENDİĞİ ERKEK ŞİDDETİNİN KARŞISINDA SUSMUYORUZ, KORKMUYORUZ”
Açıklamada, kadın cinayetlerinin en büyük sebeplerinden birinin dört yıl önce İstanbul Sözleşmesi’nden bir gecede çıkılmış olması, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un etkin uygulanmaması ve kadına şiddet faili erkeklerin “cezasızlıkla ödüllendirilmesi” olduğu söylendi. Açıklamada, “Faillere kurmadıkları barikatları kadınlara kuran, eşitlik-özgürlük mücadelesi veren kadınları tutuklayan, LGBTİ+ları hedef göstererek nefreti örgütleyen AKP iktidarının ve beslendiği erkek şiddetinin karşısında susmuyoruz, korkmuyoruz, birbirimizi, yaşamımızı, hayatımızı savunmaya devam ediyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Rojin Kabaiş ve Gülistan Doku’da olduğu gibi kadınların kayıplarla ve şüpheli ölümlerle karşı karşıya bırakıldığı belirtilen açıklamada, “Şiddet faili erkekleri koruma ve aklama uğruna can güvenliğimizin olmadığı koşullarda hayatta kalmaya çalışıyoruz” dendi.
“BÜYÜYEN İŞSİZLİK, ARTAN YOKSULLUK KADINA YÖNELİK ŞİDDETİ TIRMANDIRIYOR”
Açıklamada, artan işsizlik ve yoksulluğun kadına yönelik şiddeti tırmandırdığı vurgulanarak “Kadınları giderek daha fazla oranda güvencesiz ve niteliksiz işlere mahkûm eden, bakım yüklerini arttıran, şiddeti derinleştiren, kadınların emeğini sömüren bu düzenini kabul etmiyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, Kocaeli Dilovası’nda 8 Kasım 2025 tarihinde iş güvenliği ihlalleri nedeniyle yaşanan patlamada hayatını kaybeden 17 yaşındaki Tuğba Taşdemir, 15 yaşındaki Nisanur Taşdemir, 15’indeki Cansu Esteoğlu, 59 yaşındaki Şengül Yılmaz, 52 yaşındaki Hanım Gülek ve 31 yaşındaki Esma Dikan hatırlatıldı ve şu ifadeler kullanıldı:
“Kocaeli Dilovası’nda kadın ve çocuk işçiler çalışmak zorunda oldukları iş yerinde yanarak öldürüldü. Göz göre göre altı kişi denetimsizlikten ve iş güvenliği olmayan koşullar altında çalışmak zorunda bırakıldıkları için öldürüldü. Kadın ve çocuklar sabah 8’den akşam 12’ye kadar 600 ila 800 tl lik yevmiye karşılığında çalışmak zorunda bırakıldı. Hayatlarımızın karşılığı işte bu kadar değersiz ve ucuz görülüyor. Bizler biliyoruz yaşanan bu durum tesadüf değil, bu durum iş kazası değil, iş cinayetidir. 2025 yılı içerisinde sadece MESEM’lerde (Mesleki Eğitim Merkezi) ölen çocuk işçilerin sayısı 80’lere ulaşmıştır. Kadınların ve çocukların emeğini ucuz sayan katliam düzenine karşı isyandayız!”
Açıklamada son olarak mücadele vurgusu yapıldı ve şunlar söylendi:
“Hakkımız olanı ancak sokaklarda olarak alacağımızı, evde, işte, sokakta, hapishanede, kampüste ve yaşadığımız her yerde mücadeleyi büyütürsek kazanacağımızı biliyoruz. İstanbul sözleşmesinden, eşit işe eşit ücret talebimizden, güvenceli iş güvenli gelecek talebimizden, barış içinde yaşama talebimizden, laiklik, eşitlik ve özgürlük mücadelemizden vazgeçmiyoruz.”
