Muğla’da 71 sivil toplum kuruluşu ve siyasi partinin katılımıyla Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğü önünde basın açıklaması yapılarak, su hakkı talep edildi: “DSİ uymak zorunda olduğu kendi yönetmeliğini hiçe saymaktadır.”
Muğla’da 71 sivil toplum kuruluşu ve siyasi parti, DSİ 21. Bölge Müdürlüğü önünde “Su hakkımızı talep ediyoruz” başlıklı bir basın açıklaması yaptı.
Bugün (8 Kasım) saat 11.30’da gerçekleştirilen açıklamada, kentteki termik santrallerin su kaynaklarını soğutma suyu olarak kullanmasına tepki gösterilirken, yurttaşların suya erişiminin kısıtlandığı belirtildi.
Basın açıklamasını grup adına Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi Gönüllüsü Candan Süsoy okudu.
Açıklamada, 20-28 Ekim tarihleri arasında “Yargı kararına uy, termik santralleri kapat” çağrısıyla yola çıkan Muğla Adalet Kervanı’na değinilerek, “Yargı kararının uygulanarak Muğla’daki üç termik santralin kapatılmasını talep eden Muğla Adalet Kervanı tamamlandı. Tozlanmış dosyalar arasında 30 yıldan beri beklemeye devam eden mahkeme kararının uygulanması, kömürlü termik santrallerin derhal kapatılması ve Muğlalılara ödettiği ağır bedellerin son bulması için Muğlalılar yollara döküldü, çığlık çığlık adalet talep etti. Kimden talep ettik? Anayasasında hukuk devleti yazan ülkemiz yöneticilerinden” denildi.
“SUSUZLUK, MUĞLALILARA ÖDETİLEN AĞIR BEDELLERİN SADECE BİR BOYUTU”
Muğla Adalet Kervanı yoldayken Bodrum’a su sağlayan iki barajın içme suyu iletimin kesildiği haberini aldıkları ifade edilen açıklamada, “İklim krizinin ağır sonuçlarını yaşıyoruz ve su fakiri bir ülke olma yolunda ilerlediğimiz gerçeği ile yüzleşiyoruz. Ancak Muğlalılar çok iyi biliyorlar ki yaşamakta oldukları susuzluk doğal değil. Günlük hayatlarımızı sürdürülmez hale getiren susuzluk, yetkililerin on yıllardır adaleti geciktirmesi sonucu Muğlalılara ödetilen ağır bedellerin sadece bir boyutu” ifadeleri kullanıldı.
“BU DEVASA YAŞAMSAL SORUNU DERT ETMEDİLER”
Açıklamada, su krizinin Muğla’da herkesin bildiği bir sır olarak varlığını sürdürdüğü ve bilim insanları tarafından su kıtlığı hakkında uyarıların yapıldığı belirtilerek, “Ne bakanlıklar, ne valiler, ne halkın seçtiği yerel yöneticiler ne de milletvekilleri bu devasa yaşamsal sorunu dert etmediler. Zira onların derdi müştereklerimiz olan bu zenginliklere, yani sömürülen toprağa, suya, yaşam alanlarına ‘yerli ve milli servet’ diyerek bir avuç sermaye sahibine çitletmekti” sözlerine yer verildi.
“KURUMLARIN YETKİLERİNİ KAMU YARARINI ÖNE ALARAK KULLANMAYA DAVET EDİYORUZ”
Su krizinin gerçeklerini sorumlu kurumlar olan Muğla Su ve Kanalizasyon İdaresi (MUSKİ) ve DSİ önünde dile getirmek için bir araya geldikleri vurgulanan açıklamada, “Kendilerinin de gayet iyi bildikleri gerçekleri ortaya koyarken, bu kurumların yetkilerini şirketlerin çıkarlarından yana değil, halktan yana, kamu yararını öne alarak kullanmaya davet ediyoruz. Kapatma kararı uygulanmadığı için çalışmasına izin verilen, çevresine ölüm ve zulümden başka bir şey getirmeyen termik santrallere türbinlerini soğutmak üzere içme suyunu kullandırtmasalar, insanların su ihtiyacı karşılanıp bölgede asla su sıkıntısı çekilmeyebilirdi. Termiklere bedava verilen içme suyu, halkın kullanımında ‘su hayattır’ sözünün tam karşılığını bulabilirdi” denildi.
“BODRUM’UN İHTİYACI OLAN SU MİKTARININ İKİ KATINDAN FAZLASINI BU İKİ SANTRAL TÜKETMEKTEDİR”
Yatağan ve Yeniköy termik santralleri verilen soğutma suyunun Bodrum’un içme suyu ihtiyacının iki katı olduğu şu ifadelerle aktarıldı:
“Bodrum’un yıllık su ihtiyacı 44,42 milyon metreküp olarak öngörülmüş, bu ihtiyacın yalnızca 28,14 milyon metreküpü mevcut kaynaklardan DSİ tarafından, MUSKİ Genel Müdürlüğü aracılığıyla sağlanabilmektedir. Dolayısıyla Bodrum Yarımadası’nın su ihtiyacında 16 milyon metreküp hacminde bir açık vardır. Halkın su kullanım ihtiyacı karşılanamazken Yatağan Termik Santrali’nin bir yılda kullandığı soğutma suyunun miktarı 19 milyon metreküptür ve bu su tahsisi Lagina kaynağından temin edilmektedir.
Yeniköy Termik Santrali’nin kullandığı su miktarı ise 14,5 milyon metreküptür. Santrale tahsis edilen suyun 9,5 milyon metreküpü Geyik Barajı’ndan, geri kalan 5 milyon metreküpü ise Milas Dereköy yeraltı suyu varlıklarından alınmaktadır. Yani iki termik santral, toplam 33,5 milyon metreküp içilebilir kalitede su kullanmaktadır.
Yani susuzluğa mahkum edilen Bodrum’un ihtiyacı olan su miktarının iki katından fazlasını bu iki santral tüketmektedir. Hem de ne için? Yargının verdiği kapatma kararına rağmen doğaya, insana ölüm saçan termik santraller faaliyetlerine devam etsinler diye!”
“DSİ UYMAK ZORUNDA OLDUĞU KENDİ YÖNETMELİĞİNİ HİÇE SAYMAKTADIR”
Su Tahsisleri Hakkındaki Yönetmeliğe vurgu yapılan açıklamada, DSİ’nin öncelikli olarak santrallere su aktarmasına tepki gösterilerek, “Su Tahsisleri Hakkındaki Yönetmeliğin 7. Maddesi suyun kullanımında öncelik sıralaması yapmakta ve halkın içme ve kullanma suyu ihtiyacını birinci, enerji üretimi ve sınai su ihtiyaçlarını ise dördüncü sıraya koymaktadır. Yani yasa açık bir şekilde yurttaşların su ihtiyacının öncelikle karşılanması gerektiğini söylerken DSİ uymak zorunda olduğu kendi yönetmeliğini hiçe saymaktadır” ifadelerine yer verildi.
MADDE 7 – (1) Suyun miktarı, kalitesi, havzanın özelliği, zorunlu ihtiyaçlar ve şartlar başka türlü bir çözüm yolu gerektirmedikçe, su kaynaklarının kullanım amaçlarında aşağıdaki öncelik sırası uygulanır:
a) İçme ve kullanma suyu ihtiyacı.
b) Çevresel su ihtiyacı.
c) Tarımsal sulama ve su ürünleri yetiştiriciliği.
ç) Enerji üretimi ve sınai su ihtiyaçları.
d) Ticari, turizm, rekreasyon, madencilik, taşıma, ulaşım ile sair su ihtiyaçları.
(2) Su kaynağının yeterli olması halinde, havza planları çerçevesinde kaynağın birden fazla amaçla kullanımına öncelik sırası gözetilerek izin verilebilir.
Su Tahsisleri Hakkındaki Yönetmelik Madde 7 – Suyun kullanımında öncelik sırası
“BÖLGE HALKI; HER GÜN HASTA OLUYOR, HER GÜN ÖLÜYOR, HER GÜN SUSUZLUK DAHA FAZLA ÇEKİYOR”
Açıklamada, devletin kurumlarının termik santralleri kapatmak yerine çeşitli ekolojik yıkımlara sebep olabilecek su temini projelerini planladıkları ifade edilerek, “Aklı, vicdanı olan herkesin isyan ettiği bu gerçekler ortada iken devletin kurumları ne kapatma kararını uygulamayı düşünebilmekte ne de halkın öncelikli su hakkını dert etmektedir. Onlar yeni kuyular açmaktan, denizden tatlı su elde etmek gibi çılgın projelerden söz etmektedirler. Şaşı bakıp şaşırtabileceklerini düşünmektedirler. Ama gerçeklerin üzerini örtmeye güçleri yetmez. Zira termik santrallerin ve onlara kömür sağlayan maden ocaklarının neden olduğu vahşi doğa ve insan sömürüsü gözlerimizin önünde gerçekleşiyor. Bölge halkı ölüm çukurlarının dibinde her gün hasta oluyor, her gün ölüyor, her gün daha fazla susuzluk çekiyor” denildi.
“DERHAL YARGI KARARINI UYGULAYIN VE TERMİK SANTRALLERİN KAPATILMASINI SAĞLAYIN”
Yargı kararına uyulması ve termik santrallerin kapatılması talepleri yenilenen açıklamada, “Devletin kurumları kamu yararını unutmuşlar, hukuku unutmuşlar, sanki tek görevleri kamu kaynaklarını termik santrallerin patronlarına aktarmakmış gibi davranıyorlar. Bizler, Bodrumlu, Milaslı, Muğlalı yurttaşlar, sivil toplum örgütleri olarak tüm yetkililere sesleniyoruz: Artık bu akıl tutulmasından, bu hukuksuzluktan vazgeçin! Sizlerin görevi yargı kararlarını uygulamak, yasalara, yönetmeliklere uymak, görevlerinizi yaparken kamu yararını ve adaleti gözetmektir. Derhal yargı kararını uygulayın ve termik santrallerin kapatılmasını sağlayın; onlara kömür sağlamak için verilmiş maden ruhsatlarını, su tahsislerini iptal edin” ifadeleri kullanıldı.
“PATRONLARA AKTARILAN KAMU KAYNAKLARINI EMEKÇİLERİN SAĞLIKLI KOŞULLARDA ÇALIŞABİLECEKLERİ İŞ İMKANLARI YARATMAK İÇİN HARCAYIN”
Termik santraller kapatılırken, santrallerde ve kömür madenlerinde çalışacak işçiler için de ‘adil geçiş’in sağlanarak iş imkanlarının yaratılması gerektiğine vurgu yapılan açıklama şu sözlerle son buldu: “Termik santraller kapatılırken o santrallerin patronlarına aktarılan kamu kaynaklarını santrallerde ve kömür ocaklarında çalışan emekçilerin sağlıklı koşullarda çalışabilecekleri iş imkanları yaratmak için harcayın.”
Basın açıklaması sonrası su tahsislerinin yönetmeliğe uygun olarak yeniden düzenlenmesi adına DSİ Şube Müdürlüğü’ne 456 yurttaşın imzasıyla dilekçe verildi.
Basın açıklamasına katılan stk ve siyasi partiler:
1 2017 Bodrum Yurttaş İnisiyatifi
2 Akdeniz Yeşilleri Derneği
3 Akyaka Kültür ve Sanat Derneği (AKS)
4 Akyarlar Siteler Birliği Platformu
5 BES Muğla Şubesi (Büro Emekçileri Sendikası)
6 Bodav -Bodrum eğitim ve dayanışma vakfı
7 Bodrum Alevi Bektaşi Kültür Derneği
8 Bodrum Çevre Platformu
9 Bodrum Filarmoni Derneği
10 Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
11 Bodrum Kent Konseyi
12 Bodrum ODTÜ Mezunları Derneği
13 Bodrum Savunması
14 Bodrum Tohum Derneği
15 Bodrum Yarımadası Kültür ve Çevresini Koruma Derneği
16 Büyük Menderes İnisiyatifi’ni (BMİ)
17 CHP Bodrum İlçe Örgütü
18 Datça Demokrasi Platformu
19 Datça Kent Konseyi
20 Datça Turizm ve Çevre Derneği (DAÇEV)
21 Deştin Çevre Platformu
22 Dev-Yapı-İş Muğla Temsilciliği
23 Eğitim-İş Muğla İl Örgütü
24 Eğitim-Sen Bodrum Temsilciliği
25 Eğitim-Sen Datça Temsilciliği
26 EĞİTİMSEN Muğla Şubesi (Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası)
27 Emek Benim Kadın Derneği
28 Emek Partisi Muğla İl Örgütü
29 Fethiye Ekolojik Yaşam Derneği
30 Gökova Akyaka’yı Sevenler Derneği (G.A.S-Der)
31 Gökova Ekolojik Yaşam Derneği
32 Güllük Körfezi Koruma Platformu
33 Gümüşlük Çevre ve Sanat Derneği
34 Gümüşlük Forum
35 Hacıbektaşi Veli Anadolu Ķültür Vakfı Datça Cemevi
36 HDK Muğla İl Meclisi
37 HEDEP Muğla İl ve İlçe Örgütleri
38 İkizköy Çevre Komitesi
39 Karya Kadın Derneği
40 KESK Muğla Şubeler Platformu ve içinde yer alan:
41 Mandalya Çevre Platformu
42 Marmaris Ekolojik Mücadele Komitesi
43 Marmaris Ekolojik Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
44 Marmaris Filarmoni Derneği
45 Marmaris Kent Konseyi
46 Menteşe Kent Konseyi
47 Milas 78’liler
48 Milas Kent Konseyi
49 Milas Yurttaş İnisiyatifi
50 Muğla Barosu
51 Muğla Çevre Platformu
52 Muğla Kadın Dayanışma ve Danışma Derneği
53 Muğla Tabip Odası
54 Muğla’da Alternatif Yaşam Atölyeleri-MAYA
55 Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Muğla Şubesi
56 Sandras’ı Koruma Platformu
57 SES Muğla Şubesi (Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası)
58 Slow Food Gökova Birliği
59 Slow Food Yaveş Gari Bodrum
60 Sol Parti Bodrum İlçe Örgütü
61 Sol Parti Datça İlçe Örgütü
62 Sol Parti Milas İlçe Örgütü
63 Sol Parti Muğla İl Örgütü
64 Şezlongsuz Datça İnisiyatifi
65 TARIM ORKAM SEN Muğla Şubesi (Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolu Kamu Emekçileri Sendikası)
66 TİP Muğla İl Örgütü
67 TÜM BEL SEN Muğla Şubesi (Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası)
68 Türkiye Ormancılar Derneği (TOD)
69 Türkiye Ormancılar Derneği Muğla Şubesi
70 Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı (TÜLOV) Bodrum Temsilciliği
71 Yeşil Sol Parti Muğla İl Örgütü