İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, esnaf ile KOBİ’lerin vergi ve sigorta prim borçlarının yapılandırılması için hazırladığı kanun teklifini, TBMM Başkanlığı’na sundu.
İYİ Parti Muğla Milletvekili Metin Ergun, esnaf ile küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) 31 Aralık 2024 tarihine kadar kesinleşmiş vergi ve sigorta prim borçlarının ödeme takvimine bağlanmasını öngören “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sundu.
Ergun, kanun teklifinin gerekçelerinde; son yıllarda Türkiye ekonomisinin, küresel ve yerel olumsuz gelişmelerin etkisinde kaldığına dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
“Pandemi sonrası toparlanma sürecinin tam olarak tamamlanamaması, küresel enerji ve hammadde fiyatlarındaki artış, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve yüksek enflasyon oranlan, özellikle KOBİ’ler üzerinde ciddi bir mali baskı oluşturmuştur.”
Esnaf ve KOBİ’lerin çoğunun, vergi ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlanmaya başladığının altını çizen Ergun, şunları aktardı:
“Ekonominin temel dinamiklerini oluşturan bu kesimlerin faaliyetlerini sürdürememesi, yalnızca bireysel işletmelerin değil, bütün bir ekonomik düzenin istikrarını tehdit eder hale gelmiştir. Çünkü Türkiye’de toplam istihdamın yaklaşık yüzde 70’i, üretim ve ihracatın da önemli bir kısmı KOBİ’ler tarafından sağlanmaktadır.
Bu işletmelerin borç baskısı altında üretimden çekilmeleri, işsizlik oranlarım artıracak, gelir dağılımım bozacak ve kayıt dışı ekonomiyi büyütecektir.”
“BORÇLARINI ÖDEYEMEYEN İŞLETMELER; KAMU İHALELERİNE GİREMEMEKTE, KREDİYE ULAŞAMAMAKTA, TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAMAMAKTADIR”
Diğer yıllarda yapılan borç yapılandırma düzenlemelerinin, hem devletin tahsil kabiliyetini artırdığını hem de işletmelerin borç yükünü hafiflettiğine dikkat çeken Ergun, şu ifadelere yer verdi:
“2016, 2018, 2020 ve 2023 yıllarında yürürlüğe giren benzer düzenlemeler, kısa sürede milyarlarca liralık tahsilatı mümkün kılmış, aynı zamanda binlerce işletmenin kapanmasını önlemiştir. Bugün gelinen noktada, ekonomik koşullar bu tür bir uygulamayı yeniden zorunlu kılmaktadır.”
Küçük esnaf ve mikro işletmeler için vergi ve sigorta prim borçlarının; yalnızca mali yük değil, aynı zamanda “sistemin dışında kalma” riski oluşturacağını belirten Ergun, şu ifadeleri kullandı:
“Borçlarını ödeyemeyen işletmeler; kamu ihalelerine girememekte, krediye ulaşamamakta, teşvik ve desteklerden yararlanamamaktadır. Bu durum, ekonomik ve sosyal eşitsizliği artırmakta, adeta çalışan kesimle üretici kesim arasına görünmez bir duvar örmektedir.”
Ergun, kanun teklifinin gerekçelerinde söz konusu düzenlemelerin amacına ilişkin şunları aktardı:
“Ekonomik istikrarı güçlendirmek, üretimi ve istihdamı korumak, devletle vatandaş arasındaki mali bağı yeniden güven temelinde kurmak; KOBİ’lerin, sanayicilerin, üreticilerin ve ihracatçıların sürdürülebilir bir finansal yapıya kavuşmasına katkı sağlamaktır.”
Son olarak, gerekçelerde; “Bu teklif, ‘cezalandırıcı değil, yaşatıcı bir mali anlayışın’ ürünüdür. Ekonomik faaliyetlerin devamlılığını esas almakta; borçlu vatandaşın değil, üretimin yaşamasını hedeflemektedir” denildi.
VERGİ BORÇLARININ YAPILANDIRILMASI
Ergun’un beş maddeden oluşan kanun teklifinin birinci maddesinde; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na, “31 Aralık 2024 tarihi itibarıyla kesinleşmiş olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan; gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi ve bunlara ilişkin vergi cezaları ile gecikme faizleri, mükelleflerin başvurusu üzerine yeniden yapılandırılır” ifadelerinin eklenmesi yer aldı.
Başvuru süresinin, söz konusu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay olduğu ve borçların en fala 36 eşit taksitte ödenebileceği belirtildi.
Borçlara ilişkin gecikme zamları ve faizlerin yerine, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarının esas alınarak yeniden hesaplanacağı, borçlarını peşin ödeyen mükelleflerden ise hesaplanan Yİ-ÜFE farkının tamamının silineceği ifade edildi.
Ayrıca, bu madde kapsamındaki borçların ödendiği sürece mükellefler hakkında uygulanan haciz ve icra işlemlerinin durdurulacağı ve yeni işlem tesis edilemeyeceği belirtildi.
SİGORTA PRİM BORÇLARININ YAPILANDIRILMASI
İkinci maddede, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na “31 Aralık 2024 tarihi ve öncesine ait olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan; sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezalan ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve faiz borçları yeniden yapılandırılır” ifadesinin eklenmesi yer aldı.
Bu kapsamdaki borçlar için yapılacak başvuru süresinin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay olduğu ve başvuru tarihinden itibaren en fazla 48 taksit ile ödenebileceği ifade edildi.
Peşin ödemelerde, borca bağlı gecikme zammının ve faizlerin yüz 100’ünün silineceği; ilk ili taksit süresinde ve tam ödeyen işverenlerin kalan borçları üzerinden yüzde 10 indirim uygulanacağı belirtildi.
Bu madde hükümlerinden yararlanan işverenlerin ise yapılandırma süresince SGK teşvik ve desteklerinden yararlanabileceği aktarıldı.
