Video Kaynağı: Mustafa Tuncaelli
Menteşe Belediyesi Meclis Toplantısı’nda entegre çimento fabrikası için verilen imar planlarının iptali hakkındaki görüşmede, konu hakkında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan görüş istenmesine karar verildi. Toplantının ardından açılama yapan yurttaşlar, “Mücadelemiz, entegre çimento fabrikası amaçlı imar planlarının iptali olana ve çimentocu şirket Muğla’yı terk edene kadar sürecek” dedi.
Muğla’nın Menteşe ilçesine bağlı Bayır Mahallesi ve Yatağan ilçesine bağlı Deştin Mahallesi’nin ortak sınırı, Tekağaç mevkisinde kurulmak istenen entegre çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı mahkeme tarafından iptal edilmişti. Menteşe Belediyesi, ÇED olumlu kararının iptalinin ardından fabrikanın inşaatını mühürlemiş, projeye verdiği yapı ruhsatlarını da iptal ettiğini açıklamıştı.
Yurttaşlar, bu gelişmeler üzerine bölgenin yeniden böyle bir projeye konu olmasının önünü açan imar planlarının da iptal edilmesini talep etti.
Bölgeyi mevkisini sanayi alanı ve entegre çimento fabrikası amaçlı kullanıma açan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planlarını Menteşe Belediye Meclisi, 1/5000 ve 1/25.000 ölçekli Nazım İmar planlarının ise Muğla Büyükşehir Meclisi tarafından iptal edilmesini istendi. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın ise Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından iptal edilmesi için Belediye’nin girişimde bulunması talep etti.
Yurttaşlar, taleplerini dile getirmek amacıyla 3 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşen Menteşe Belediyesi Ekim Ayı Meclis Toplantısı’na katıldı.
Konunun görüşülmesi için Belediye Meclisi Üyesi Ferah Gümüş’ün gündem önerisi oy birliği ile kabul edildi ve Menteşe Belediyesi’nin yetki alanındaki 1/1000’lik planın iptali toplantıda görüşüldü.
Gümüş toplantıda söz alarak proje için verilen ruhsatların ve imar planlarının noktasal olduğunu ve tek bir parsele yönelik olduğunu dile getirdi. Projeye verilen iki ÇED olumlu kararının da iptal edildiğine vurgu yapan Gümüş, imar planlarının da artık geçersiz olması gerektiğini söyledi.
Ayrıca Gümüş, planların 1/100.000’likten başlayarak aşağıya doğru iptal edilmek zorunda olmadığını, 1/1000’lik planlardan başlayarak yukarıya doğru da iptal edilebileceğini söyledi ve “Dolayısıyla bizim yeki yetkimiz 1/1000’lik planın iptalidir. Bu kararın alınmasını talep ediyorum” dedi.
Toplantıda planların 1/100.000’likten başlayarak iptal edileceği, tam dersinin yasal olmadığı söylenerek, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan görüş alınması kararı verildi.
“MÜCADELEMİZ ENTEGRE ÇİMENTO FABRİKASI AMAÇLI İMAR PLANLARININ İPTALİ VE ÇİMENTOCU ŞİRKET MUĞLA’YI TERK EDENE KADAR SÜRECEK”
Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi, Deştin Çevre Platformu ve Bayır Çevre Komitesi yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“Menteşe ilçesi Bayır Mahallesi ile Yatağan ilçesi Deştin Mahallesi ortak sınırında Tekağaç Mevkiinde kurulmak istenen Çimento Fabrikasına karşı fiilen ve hukuken yürüttüğümüz mücadele sonucu Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilmiş olan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu raporu Muğla 2.İdare Mahkemesi tarafından, inşaata izin veren Yapı Ruhsatı da Menteşe Belediyesi tarafından iptal edilmiştir.”
Projenin tamamen ortadan kaldırılabilmesi için entegre çimento fabrikası amaçlı imar planlarının da iptal edilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, “Bu amaçla bugün Menteşe Belediyesi Meclis Toplantısı’na katılıp, talebimizin gündeme alınmasını istedik. Meclis üyesi olan Ferah Gümüş arkadaşımızın bu doğrultuda verdiği öneri bütün meclis üyelerince oy birliği olarak kabul edilmiştir” denildi.
Açıklamada, 1/1000 ölçekli Uygulama İmar planının iptali yerine bakanlığa görüş sorulması kararı çıktığı ise şu sözlerle dile getirildi: “Her ne kadar görüşme sonucunda 1/1000 ölçekli Uygulama İmar planının iptali yerine bakanlığa görüş sorulması kararı çıksa da Menteşe Belediyesi’nin bizlerle diyalog kurması ve bakanlıktan görüş geldikten sonra da yine diyalog halinde olacaklarını söylemelerini olumlu buluyoruz.”
Ayrıca açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Belediye bizim belediyemiz ve çimento yıkım projesine karşı hep birlikte mücadele edersek başarılı olacağımıza inanıyoruz.
Çimento Yıkım Projesine karşı hukuki mücadelemizi de sürdürüyoruz. 1/1000 ölçekli İmar Planlarının iptali için Menteşe Belediyesi’ne, 1/5000 ölçekli İmar Planlarının iptali için Muğla Büyükşehir Belediyesi’ne, Akdeniz Yeşilleri Derneği ve Deştin Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin ortaklaşa hazırladığı dilekçeleri verdik. Alacağımız cevaba göre gerekirse imar planları iptal davası açacağız. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planları’ndan çimento fabrika alanının Sanayi Alanı olarak işaretlenmesinin kaldırılması için de bakanlığa karşı dava açacağız.
Mücadelemiz Entegre Çimento Fabrikası amaçlı imar planlarının iptali ve Çimentocu şirket Muğla’yı terk edene kadar sürecek.
NE OLMUŞTU?
Muğla’da Deştin ve Bayır mahallelerinden kurulmak istenen “Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları” projesine verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararının iptalinin ardından, farklı bir şirket ile yeniden başvuru yapılması ve yeniden ÇED olumlu kararının verilmesi üzerine karara itiraz edilmiş ve hukuki süreç başlatılmıştı. Açılan davalar süre aşımından reddedilmiş fakat Danıştay tarafından karar bozularak hukuki süreç devam ettirilmişti.
27 Ocak 2022 tarihinde açılan davada, mahkeme heyeti bilirkişi keşfinin yapılmasına karar vermiş, 23 Şubat 2023 tarihinde bilirkişi keşfi yapılmıştı.
Keşfi sonrasında heyetin raporu teslim etmesi için verilen bir aylık süre, bilirkişi heyetinin talebi üzerine 60 gün uzatılmıştı. Böylece keşif tarihinden itibaren raporun sunulması için verilen toplam süre 90 gün olmuştu.
Ek süre kararının ardından Deştin Çevre Platformu, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi ve Bayır Çevre Komitesi bir açıklama yapmış, firma sahiplerinin proje inşaatını devam ettirdiğine vurgu yaparak, ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmadan verilen ek süre kararını eleştirmişti.
25 Mart 2023 tarihinde proje sahasında inceleme gezisi yapan uzmanlar ise projenin hayata geçirilmesi durumunda çevreye geri döndürülemez zarar verileceğini dile getirmişti.
3 Nisan 2023 tarihinde, çimento fabrikasının tamamlanmasında önemli aşamalarından olan klinker fırınını taşıyan kamyonların inşaat alanına götürülmek istenmesi üzerine, köylüler kamyonların geçişine engel olmuş ve Bayır Caddesi girişinde çadır nöbetine başlamışlardı.
4 Mayıs 2023 çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davada, 23 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilen bilirkişi keşfinin raporu mahkemeye sunuldu. Bilirkişi heyeti değerlendirilen her alanda projenin yapılmasının uygun olmadığını söyledi.
Mahkeme bilirkişi kararına rağmen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmamış ve inşaat çalışmaları devam etmişti. Bu süreçte şirket, birinci ÇED ile saptanan eksiklerin giderilip giderilmediğine dair ek bilirkişi raporu istemiş ve Mahkeme iki hafta ek süre verdiğini açıklamıştı.
Bilirkişilerin projeye olumsuz görüş vermesine rağmen mahkemenin hala yürütmeyi durdurma kararı vermemesine karşı ise yurttaşlar 13 Temmuz 2023 tarihinde Muğla İdare ve Vergi Mahkemeleri önünde “Deştin için adalet” nöbetine başlamıştı.
ÇED olumlu kararına karşı açılan davada ise Muğla 2. İdare Mahkemesi 7 Eylül 2023 tarihinde iptal kararı vermişti.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, (TMMOB) Mimarlar Odası Muğla Şubesi, projeye verilen ruhsatların iptal edilmesi için 13 Eylül 2023 tarihinde Menteşe Belediyesi’ne yazı göndermişti.
