Çimento fabrikasına karşı çıkan yurttaşların haklarında çıkan iddialara dair bugün (27 Haziran) 167 sivil toplum kuruluşu ve meslek örgütünün imzasıyla basın açıklaması yapıldı. Açıklamada, “Karalama kampanyanızın arkadaşlarımızla daha da kenetlenmemiz dışında bir etkisi yoktur” denildi.
Muğla‘nın Menteşe ve Yatağan ilçelerine bağlı Bayır ve Deştin mahallelerinin ortak sınırında kurulmak istenen entegre çimento fabrikasına karşı mücadele eden çevre aktivistleri hakkında, bazı sosyal medya hesapları tarafından ‘para karşılığı eylem yaptıkları’ yönünde iddialara karşı bugün saat 18.00’de Muğla Sınırsızlık Meydanı’nda 167 sivil toplum kuruluşu ve meslek örgütü imzasıyla basın açıklaması yapıldı.
Basın açıklamasını Deştin Çevre Platformu üyesi Burcu Özdemir okudu.
Basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Aşağıda imzası olan sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütleri olarak kamuoyuna bütün açık yürekliliğimizle duyururuz ki; kâr hırsıyla gözleri dönmüş bir avuç sermayedarın yaşam savunucuları için yürüttüğü kirli iftira kampanyasını kınıyor, saldırının hedefine konulan onurlu Deştin Çevre Platformu üyelerinin yanında yer alıyoruz.”
“YAŞAM SAVUNUCULARINA YÖNELİK KARALAMA ÇABALARINIZ GÜNEŞİ BALÇIKLA SIVAMAYA BENZİYOR”
Ülkenin her yerinde ve Muğla’da topraklarında yer altı ve yer üstü varlıkları göz diktiği belirtilen açıklamada, “Bu uğurda sularımızı, havamızı kirleten; yaşamımızı yok eden zalimlerin çabaları boşunadır. Çünkü biz yaşam hakkını savunanların, halkın yanındayız” denildi.
Açıklamada ayrıca şu ifadeler kullanıldı:
“Türlü maskeler ardına saklanan kalemler, gazeteci kılığına bürünmüşler eliyle yazdırdığınız yazılar, yalan haberler, bu ülkenin onuru olmuş yaşam savunucularına yönelik karalama çabalarınız güneşi balçıkla sıvamaya benziyor.”
“MAHKEMELER SON KARARI VERMİŞ, ÇİMENTO FABRİKASININ DOĞAYI, YAŞAMI YOK EDECEĞİNE HÜKMETMİŞ VE KAPISINA KİLİT VURMUŞTUR”
Açıklamada, Deştin-Bayır köylüleri başta olmak üzere binlerce insanın zeytin için yıllarca mücadele verildiği belirtildi.
Kurulmak istenen çimento fabrikası karşısında hukuk yoluyla haklarını aradıkları mahkemelerin kararını verdiği söylenen açıklamada, “Çimento fabrikasının doğayı, yaşamı yok edeceğine hükmetmiş ve kapısına kilit vurmuştur” ifade edildi.
Bunun yanı sıra açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
“Hukuk yoluyla defalarca yenilen sermaye, davamızı savunan iki avukatı da dahil ettiği karalama kampanyaları ile bizi birbirimize düşürmeye, 30 yıllık yoldaşlığımızı bozmaya, böylece bu mücadeleyi çökertmeye çalışıyor. Bu oyunu görüyor ve ifşa ediyoruz.”
Karalama kampanyalarına karşı halkın yanında olan arkadaşlarıyla daha da kenetlendikleri ifade edilen açıklamada, “Arkadaşlarımızın yaşamı savunmak uğruna katlandıkları fedakarlığa yalnız bizler değil Deştin’in dereleri, Kaz Dağları’nın sincapları, Akbelen’in kuşları tanıktır” denildi.
Son olarak açıklamada şu cümlelere yer verildi:
“Tekrarlamaktan onur duyuyoruz: Hepimiz Haluk Özsoy’uz, Nuray Şahbudak, İsmail Şener, Kadriye Tuncaelli, Mustafa Tuncaelli, Ferah Gümüşüz’üz. Dostların arasında, doğanın tarafındayız.”
İmza veren kuruluşlar:
- MUÇEP
- Disk Dev Yapı İş
- Van Çevder
- Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Koruma Derneği
- Türkiye İşçi Partisi Muğla İl Örgütü
- Akdeniz Yeşilleri Derneği
- GAS.DER (Gökova Akyaka’yı Sevenler Derneği
- Adana Ekoloji Platformu
- Birlikte Yaşam Evi Derneği (Datça)
- Türkiye Görme Engelliler Derneği Muğla Şubesi
- Muğla Yeşil Yaşam Derneği
- Yeşil Sol Parti Muğla İl Örgütü
- Marmaris Halk Tiyatrosu
- 2017 Bodrum Yurttaş İnisiyatifi
- DEM Muğla İl Örgütü
- Emek Benim Kadın Derneği
- Kalimerhaba Kültür ve Sanat Derneği
- İnşaat İşçileri Sendikası
- Burhaniye Çevre PLATFORMU
- Ekoloji Birliği
- İkizdere Dernekler Federasyonu
- Validebağ Direnişi
- Acıbadem Direnişi
- Türkiye Komünist Partisi Muğla İl Örgütü
- Ekoloji Birliği Kadın Meclisi
- Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği
- Bayır Çevre Komitesi
- Yaşam ve Dayanışma Yolcuları
- Yeşil Direniş Gazetesi
- Karınca Kardeşleri Platformu
- Sol Parti Muğla İl Örgütü
- Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP)
- Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri (DACE)
- Bakırtepe Çevre Platformu
- Malatya Çevre Platformu
- Muğla Karya Kadın Derneği
- Mardin ÇEVDER
- Yeşilırmak Tozanlı Çevre Platformu
- Türkiye Ormancılar Derneği Marmara Şubesi
- Marmaris Kent Platformu
- Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) Ekoloji Meclisi
- Marmaris Kent Konseyi
- Milas 78’liler
- Ayvalık Tabiat Platformu
- Samandağ Ekoloji Grubu
- İklim Adaleti Koalisyonu
- Doğanın Çocukları
- İkizköy Çevre Komitesi
- Disk Emekli Sen Ege Bölge Temsilciliği
- Pir Sultan Abdal Derneği Muğla Şubesi
- Tüm Emeklilerin Sendikası Muğla Şubesi
- Kemaliye ve Köyleri Çevre Platformu
- Milas Kent Konseyi
- Artur Çevre Platformu (ARÇEP)
- Datçanın Anarşist Kurbağaları
- HDK Ekoloji Meclisi
- Validebağ Savunması
- Güllük Körfezi Koruma Platformu
- Dem Parti Ekoloji ve Tarım Komisyonu
- Milas Yurttaş İnisiyatifi
- Sinop Nükleer Karşıtı Platform (Sinop NKP)
- Sinop Nükleer Karşıtı Platform Derneği (SNKPDER)
- Milas Disk Sosyal İş
- Pir Sultan Abdal Derneği Datça Şubesi
- Eko Anarşistler
- haberveinsan.com Haber Sitesi
- Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi Muğla İl Temsilciliği (SYKP)
- Kdz. Ereğli Çevre Platformu (KERÇEP)
- Eskişehir Çevre Derneği (ESÇEVDER)
- DİSK/Dev.Maden-Sen. Muğla Temsilciliği
- Yeşil Sol İklim Krizi Çalışma Grubu
- Eğitim sen Marmaris Temsilciliği
- Yeşil Sol Parti
- Dayanışma Datça
- Diyarbakır Çevre Gönüllüleri Derneği
- Dağ Taş Aş Bizim Platformu
- Bodrum Kadın Dayanışma Derneği
- KUŞADASI Çevre Platformu
- Söke Çevre Platformu (SÖKEÇEP)
- Çeşme-Yarımada Çevre Derneği
- İkizdere Çevre Derneği
- İzmir Yeşil Gelecek Derneği
- KESK Ankara Şubeler Platformu
- Dalyan Derneği
- 2021 Tüm Emekliler Sendikası Datça Şubesi
- Eğitim SEN Marmaris Temsilciliği
- Büyük Menderes İnisiyatifi (BMİ)
- Bursa Su Kollektifi
- Adaların Atları Platformu
- Bodrum Kent Konseyi Çevre ve Ekoloji Meclisi
- Bodrum Savunması
- Muğla Alternatif Yaşam Atölyeleri (MAYA)
- Kırıkhan Kültür Sanat Derneği
- Gümüşlük Forum
- Aydın Ekoloji ve Yaşam Platformu (AYEP)
- Bodrum ODTÜ Mezunları Derneği
- Mimarlar Odası Muğla Şubesi
- Pir Sultan Abdal Derneği Marmaris Şubesi
- SES Muğla Şubesi
- Gökova Sürekli Eylem Grubu
- Gökova Ekolojik Yaşam Derneğini (GEYDER)
- Kuşadası Kadın Platformu
- Emek Partisi Muğla İl Örgütü
- Emek Partisi Bodrum İlçe Örgütü
- Muğla Su İnisiyatifi (MSİ)
- Muğla Tabip Odası
- Muğla Verem Savaş Derneği
- Fethiye Kent Konseyi
- Tüm Emeklilerin Sendikasi
- Köyceğiz Çevre ve Doğayı Koruma Derneği
- Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Datça Şubesi Cemevi
- İHD Genel Merkez Afet ve Ekoloji Komisyonu
- Tüm Bel-Sen Muğla Şubesi
- ÖHD Ekoloji Komisyonu
- Ekolojik Savunma Ağı
- Zilan Ekoloji
- Bodrum Çevre Platformu
- Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı (TÜLOV)
- Eğitim Sen Bodrum Temsilciliği
- Karadeniz İsyandadır Platformu
- KESK Muğla Şubeler Platformu
- Çeşme Yarımada Çevre Derneği
- Memleket Partisi Muğla Teşkilatı
- Antalya Vegan Platformu
- Hayvan Özgürlüğü İnisiyatifi
- Biz LGBTIQ+ İnisiyatifi
- Güzelbahçe Çevre Derneği (GÜLDER)
- Şezlongsuz Datça inisiyatifi
- Özgür Kıyılar Bodrum İnisiyatifi
- Tarım Orkam-Sen Muğla Şubesi
- Ziraat mühendisleri odası Aydın şubesi
- Ziraat mühendisleri odası Muğla şubesi
- Datça Demokrasi Platformu
- Burgazada Orman Gönüllüleri Platformu
- Antalya Ekoloji Ağı
- Phaselis İnisiyatifi
- Eğitim Sen Köyceğiz Şubesi
- Aydın Ekoloji ve Yaşam Platformu
- Bodrum Kent Konseyi Dirmil Çalisma Grubu
- Gümüşlük Çevre ve Sanat Derneği
- Kazdağları İstanbul Dayanışması (KİD)
- Datça Kent Konseyi
- Datça Kadın Platformu
- DEM Parti İzmir İl Örgütü
- Türkiye Ormancılar Derneği Muğla Temsilciliği (TOD)
- Fethiye Ekolojik Yaşam Derneği
- Çevre Dostu Platformu
- İasos Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği
- Bergama Çevre Platformu
- Çiğli Çevre Kültür ve Dayanışma Derneği
- Turgutlu Çevre Derneği
- Cumhuriyet Halk Partisi Muğla İl Örgütü ve İlçe Örgütleri
- Menteşe Kent Konseyi
- Cumhuriyet Halk Partisi Yatağan İlçe Örgütü
- Datça Kültür Sanat Dayanışması
- Sosyal Araştırmalar Vakfı
- Mezopotamya Ekoloji Hareketi
- Datça Çevre ve Turizm Derneği (DAÇEV)
- Muğla Barosu
- Atatürkçü Düşünce Derneği Muğla Şubesi
- Yeşil Yaşam İnisiyatifi
- Bodrum Yurttaş İnisiyatifi
- Muğla Karabağları Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği
- Mandalya Çevre Platformu
- Zonguldak Çevre Koruma Derneği
- İzmit Yerel Gündem 21 Geliştirme ve Proje Üretim Uygulama Kooperatifi
- Doğa Derneği
NE OLMUŞTU?
Muğla’da Deştin ve Bayır mahallelerinden kurulmak istenen “Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları” projesine verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararının iptalinin ardından, farklı bir şirket ile yeniden başvuru yapılması ve yeniden ÇED olumlu kararının verilmesi üzerine karara itiraz edilmiş ve hukuki süreç başlatılmıştı. Açılan davalar süre aşımından reddedilmiş fakat Danıştay tarafından karar bozularak hukuki süreç devam ettirilmişti.
27 Ocak 2022 tarihinde açılan davada, mahkeme heyeti bilirkişi keşfinin yapılmasına karar vermiş, 23 Şubat 2023 tarihinde bilirkişi keşfi yapılmıştı.
Keşfi sonrasında heyetin raporu teslim etmesi için verilen bir aylık süre, bilirkişi heyetinin talebi üzerine 60 gün uzatılmıştı. Böylece keşif tarihinden itibaren raporun sunulması için verilen toplam süre 90 gün olmuştu.
Ek süre kararının ardından Deştin Çevre Platformu, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi ve Bayır Çevre Komitesi bir açıklama yapmış, firma sahiplerinin proje inşaatını devam ettirdiğine vurgu yaparak, ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmadan verilen ek süre kararını eleştirmişti.
25 Mart 2023 tarihinde proje sahasında inceleme gezisi yapan uzmanlar ise projenin hayata geçirilmesi durumunda çevreye geri döndürülemez zarar verileceğini dile getirmişti.
3 Nisan 2023 tarihinde, çimento fabrikasının tamamlanmasında önemli aşamalarından olan klinker fırınını taşıyan kamyonların inşaat alanına götürülmek istenmesi üzerine, köylüler kamyonların geçişine engel olmuş ve Bayır Caddesi girişinde çadır nöbetine başlamışlardı.
4 Mayıs 2023 çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davada, 23 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilen bilirkişi keşfinin raporu mahkemeye sunuldu. Bilirkişi heyeti değerlendirilen her alanda projenin yapılmasının uygun olmadığını söyledi.
Mahkeme bilirkişi kararına rağmen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmamış ve inşaat çalışmaları devam etmişti. Bu süreçte şirket, birinci ÇED ile saptanan eksiklerin giderilip giderilmediğine dair ek bilirkişi raporu istemiş ve Mahkeme iki hafta ek süre verdiğini açıklamıştı.
Bilirkişilerin projeye olumsuz görüş vermesine rağmen mahkemenin hala yürütmeyi durdurma kararı vermemesine karşı ise yurttaşlar 13 Temmuz 2023 tarihinde Muğla İdare ve Vergi Mahkemeleri önünde “Deştin için adalet” nöbetine başladı.
ÇED olumlu kararına karşı açılan davada ise Muğla 2. İdare Mahkemesi 7 Eylül 2023 tarihinde iptal kararı vermişti.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, (TMMOB) Mimarlar Odası Muğla Şubesi, projeye verilen ruhsatların iptal edilmesi için 13 Eylül 2023 tarihinde Menteşe Belediyesi’ne yazı göndermişti.
18 Eylül 2023‘te Menteşe Belediyesi’nden yapılan açıklamada, projeye verilen yapı ruhsatlarının da iptal edildiği duyurulmuştu.
Danıştay 4. Dairesi, 9 Kasım 2023 tarihli kararında; yürütmenin durdurulması talebini oy birliğiyle reddetmişti.