Akbelen Ormanı’nı kömür madeni için kesmek isteyen Yeniköy Kemerköy Enerji Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. (YK Enerji), işletmesi tamamlanan maden alanlarında rehabilitasyon çalışmaları için Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) ile anlaştığını duyurdu. İkizköy Çevre Komitesi ise YK Enerji’nin şimdiye kadar bir dönüm dahi rehabilitasyon çalışması yapmadığını açıklamıştı.
Muğla’nın Milas ilçesinde, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerini işleten YK Enerji 10 Ekim 2023 tarihinde, kapatılan maden sahasının rehabilite edilerek yeniden doğaya kazandırılması için çalışmalara başladığını duyurdu.
YK Enerji, Akbelen Ormanı’nın 24 Temmuz 2023’te kesilmeye başlamasından dört gün sonra yaptığı açıklamada da rehabilitasyon çalışmalarına ilişkin şunları söylemişti vermişti:
“Dünyada ve ülkemizde birçok örnekte olduğu gibi yer altı kaynaklarının üretime kazandırıldıktan sonra söz konusu alanlar rehabilite edilerek yeniden ekosisteme kazandırılması faaliyete girdiğimiz ilk günden itibaren öncelikli gündemlerimizden biri olmuştur. Bu çerçevede işletmesi tamamlanan maden alanlarında 1992 yılından bu yana 415 binin üzerinde ağaç dikimi yapılarak rehabilitasyon başarıyla sağlanmıştır.”
YK Enerji, kapatılan maden sahasının rehabilite edilerek yeniden doğaya kazandırılması için yapacağı çalışmaları izlemek ve kamuoyuna raporlamak üzere Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) ile bir anlaşmaya imza attığını belirtti.
Anlaşma kapsamında Derneğin, 600 hektarlık alanda yapılması planlanan maden sahası rehabilitasyonunu ve ağaçlandırma çalışmalarını tam yetki ile izleyeceği ve gelişmeleri dönemsel olarak kamuoyuna raporlayacağı açıklandı.
TTKD uzmanlarının çalışmaların bilimselliğini, bölgeye uygunluğunu, takvimin belirlenen şekilde sürdürüldüğü gibi konuları takip edeceği belirtildi. Ayrıca, geri kazanım çalışmalarının, bölgenin iklim ve bitki örtüsü yapısına uygun ve yöre halkının beklentileri doğrultusunda tarımsal kalkınma amaçları etrafında gerçekleştirileceği iddia edildi.
YK Enerji Sürdürülebilirlik ve Kurumsal İletişim Genel Müdür Yardımcısı Burak Işık, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Görevi yeni devraldığımız şu günlerde biliyoruz ki önümüzde uzun bir süreç var. Bu süreçte doğru adımları atmak, sorumluluklarımızı bilinçli bir şekilde yerine getirmek için TTKD’nin 70 yıllık deneyiminden faydalanacağız. Anlaşmamız kapsamında TTKD bizi izleyecek, yönlendirecek ve bağımsız bir kurum olarak gelişmeleri kamuoyu ile paylaşacak. Yaptığımız çalışmalar izlenebilir ve ulaşılabilir olacak. Bu anlayışla başta yöre halkı olmak üzere tüm paydaşlarımızla şeffaf ve açık bir iletişim yürütüyoruz ve yürütmeye de devam edeceğiz”
“DÖNEMSEL OLARAK ÇALIŞMALARI ŞEFFAF BİR RAPORLA KAMUOYUNA DUYURACAĞIZ”
TTKD Derneği Başkanı Ali Rıza Koç ise şu açıklamayı yaptı: “Bilim heyetimiz, YK Enerji’nin yapacağı maden sahalarının doğaya kazandırılması projesinin takipçisi ve yönlendiricisi olacak. Uzmanlarımız çalışmaların bilimselliğini, bölgeye uygunluğunu, takvimin belirlenen şekilde sürdürüldüğü gibi konuları takip edecek. Dernek olarak dönemsel olarak çalışmaları şeffaf bir raporla kamuoyuna duyuracağız”
İmza törenine katılan Doç. Dr. Sultan Gündüz ile ekibinin, peyzaj planlama ve onarım çalışmalarını, yürüteceği belirtildi. Gündüz, planlama ve onarım çalışmalarına bütüncüllük, işlevsellik, devamlılık ve kapsayıcılık ilkelerinin uygulamaya yansıtılması çerçevesinde baktıklarını söyledi. Ayrıca Gündüz, yürüttükleri çalışmaların, “YK Enerji sorumluluk alanlarında yer alan eski maden sahalarının ekosistem bütünü temel alınarak gerçekleştirildiği” ifadelerini kullandı.
2023 ve 2024 yıllarında çeşitli fazlardan oluşacağı belirtilen rehabilitasyon projesinin ilk olarak Hüsamlar maden sahası ile çalışmaları başlatılacağı duyuruldu. Sonraki fazlarda ise Kemerköy TS Kül Depolama Tesisi, Yeniköy TS Kapatılan Curuf Sahası, Kemerköy TS Arıtma Tesisi çevresi ve Pürenlitepe Göleti rehabilite edileceği belirtildi.
“MADEN SAHALARININ REHABİLİTE EDİLDİĞİ BİLGİSİ DOĞRU DEĞİL”
YK Enerji’nin rehabilitasyon çalışmalarına ilişkin, YK Enerji’nin 28 Temmuz’da yaptığı açıklamanın ardından İkizköy Çevre Komitesi tarafından yanıtlar verilmişti.
Metinde maden sahalarının rehabilite edilmesine ilişkin başlıkta şu ifadeler yer almıştı:
LİMAK ve ICTAŞ şimdiye kadar tek bir dönüm dahi rehabilitasyon çalışması yapmadı. Şirketin rehabilitasyon örneği olarak gösterdiği birkaç dönümlük alan, özelleştirme öncesinde devletin yani Türkiye Kömür İşletmeleri’ndeyken yapıldı.
Hava fotoğraflarından Milas’taki ağaçlandırmanın da tüm sahada yapılmadığı görülüyor. Rehabilitasyon yapıldığı iddia edilen alanda ise sadece ağaç dikiliyor ki üst toprağın sıyrılması ardından toprağın, ormanın eski haline gelmesi Türkiye’deki uygulamalardan da gördüğümüz gibi mümkün olmuyor.
YK Enerji’nin fidan dikmesi ekosistemi yerine getirmez
Ağaçlandırma çalışmaları ile dikilen fidanların akıbeti, özellikle içerisinde bulunduğumuz ve küresel iklim krizi ile şekillenen antroposen çağda, bilimsel açıdan net bir şekilde ortaya konulamıyor, çünkü dikilen fidanların türleri ve iklim değişikliğine uyum kapasiteleri bilinmiyor. Diğer taraftan orman bir ekosistem iken, dikilen ağaçların doğal yaşam ortamları oluşturması ve farklı türlerden canlıların bir arada yaşadıkları yaşam birlikleri oluşturması onlarca yıl alıyor.
YK Enerji çevre yatırımlarını tamamlamadı
Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri her biri 210 MW gücünde toplam beş üniteden oluşuyor. Söz konusu termik santrallerin mevzuat gereği tamamlaması gereken baca gazı arıtma (baca filtresi) yatırımları beş üniteden sadece ikisinde tamamlandı. Üç ünite çevre yatırımlarını tamamlamadan çalışmaya, zehir saçmaya devam ediyor.
Ayrıca, şirket termik santrallerin atık küllerini 2020’ye kadar düzensiz olarak depolarken, 2020 yılından itibaren göstermelik bir düzenli depolama sahası yaptı. Depolama sahasından sızan küllerin ormana aktığı 2022 Ekim ayında yapılan saha çalışmasında tespit edildi.
Metnin tamamını okumak için buraya tıklayın.
