Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Yeşilüzümlü Mahallesi’nde yapılmak istenen krom eleme tesisine verilen “ÇED gerekli değildir” kararına karşı bölge halkının açtığı davada; ek bilirkişi raporu mahkemeye sunuldu.
Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Yeşilüzümlü Mahallesi’nde planlanan Krom Konsantre Tesisi projesine, verilen “ÇED gerekli değildir” kararına karşı başlatılan davada, mahkeme Maden ve Orman Mühendisliği disiplinine ilişkin ek bilirkişi raporu talep etmişti.
18 Ocak tarihindeki mahkeme kararıyla talep edilen ek bilirkişi raporu 6 Şubat’ta mahkemeye sunuldu.
Orman bilirkişisi tarafından ek raporda, proje tanıtım dosyasında (PTD) gerekli kurum görüşlerinin yer almadığına dikkat çekildi ve şu ifadeler kullanıldı:
“Var olan kurum görüşleri, kök raporda bahsi geçen orman ve orman ekosistemine olası etkileri ve bunların bertaraf edilmesi ile ilgili hiçbir somut bilgi ve belgeye dayandırılmadığı yapılan incelemeler neticesinde anlaşılmıştır.”
Raporda, şirketin taahhütlerinin yeterli olup olmadığına dair bilgi talebine ise; ekosisteme dair taahhütlerin PTD dosyasında yer almadığı belirtildi ve şunlar söylendi: “Kesilecek ağaçların orman ekosistemine olası etkilerini ve rehabilitasyon kapsamında orman örtüsü tahrip olmuş alanların yeniden nasıl geri kazanılabileceği noktasında bir taahhüt değil ilgili projelerin ve izinlerin yetkili kurumlardan alınacağı ile ilgili bir taahhüt içeriğini göstermektedir.”
Bununla birlikte, taahhütlerin nasıl gerçekleşeceğine dair bilgi olmadığı ifade edildi.
“ORMAN TOPRAĞI ÖRTÜSÜZ KALACAK VE RÜZGAR İLE YAĞMUR EROZYONUNA AÇIK HALE GELECEKTİR”
Kesilecek ağaçların verimli devlet ormanı statüsünde kalan yerlerde yapılacağı ifade edilen raporda, “Orman toprağının korunmasında büyük rol oynayan ağaçların tahribatı erozyonu tetikleyici etkide bulunacaktır” ifadelerine yer verildi.
İğne yapraklı ve geniş yapraklı ağaçların bir arada bulunduğu bir ormanda bitki örtüsündeki yüzde 10’luk azalmanın yüzey akışta 25 milimetre artışa sebebiyet vereceği vurgulanan raporda, şu ifadelere yer verildi:
“Bu miktar ormanın yüzey akışa karışmadan yer altı suyunu beslediği rakama denktir. 10 bin adet ağacın bir anda alandan uzaklaştırılması ile orman toprağı örtüsüz kalacak ve rüzgar ile yağmur erozyonuna arazi eğiminin de etkisiyle açık hale gelecektir.”
Raporda, yapılacak madencilik faaliyetinin ortaya çıkaracağı kamu yararı ile ilgili şu ifadelere yer verildi: “Kamu yararı maddi anlamda ortaya koyulabilirken, ormanların sağladığı faydaların ve orman olarak muhafazasında görülecek kamu yararının maddi ölçütlü olarak ortaya koymak orman ekosisteminin bileşenleri dolayısıyla mümkün görünmemektedir.”
“ORMAN EKOSİSTEMİNE OLUMSUZ ETKİ BIRAKACAKTIR”
Orman tahribatının erozyonu tetikleyici rol oynayacağı, yüzey akışını artıracağı, topraktaki besleyici mineral dengesini bozacağı ve geriye inorganik kıraç ve verimsiz toprak bırakılmasına sebep olacağına dikkat çekildi ve şunlar söylendi: “Kesilecek ağaç sayısı ve alanına bağlı olarak orman ekosistemine olumsuz etki bırakacaktır.”
Raporda, “Kesilecek ağaçlar ve devamında zarar gören orman ekosistemi ile erozyon tehlikesinin varlığı göz önüne alındığında ve orman ekosisteminin sadece ağaçlardan ibaret olmayan bir yaşama birlikteliğini temsil ettiği düşünüldüğünde orman olarak muhafazasında kamu yararı olduğu görüş ve kanaati tarafımca hasıl olmuştur” ifadelerine yer verildi.
“YÜKSEK FİYATLARA ALICI BULMAKTADIR”
Maden mühendisliği tarafından yapılan değerlendirmede ise, bölgedeki cevherin yüksek fiyatlara alıcı bulduğu belirtilerek, “Türkiye’de bulunan kromit mineralinden üretilen cevher, dünya genelinde aynı tenörlerdeki cevherlere göre daha yüksek fiyatlara alıcı bulmaktadır. Bunun sebebi, cevherlerin metalurjik açıdan daha iyi özelliklere sahip olmasıdır” denildi.
“BİNLERCE KİŞİNİN İSTİHDAMI MÜMKÜN OLACAKTIR”
Bununla birlikte, cevherin ferrokrom üretiminde kullanılarak; katma değerinin artırılacağı belirtilen raporda, “2 milyon ton kromit cevherinin ferrokrom üretiminde kullanılması durumunda elde edilecek ferrokromun sağlayacağı döviz girdisi ve katma değer, cevher olarak satışından sağlanacak gelirin 2 katı olacaktır. Böyle bir durumda binlerce kişinin istihdamı da mümkün olacaktır” ifadelerine yer verildi.
“ÜLKE EKONOMİSİNE KATKI SAĞLAYACAKTIR”
Türkiye’de ferrokrom tesisleri gibi tesislerin kurulması bir zorunluk olduğunun altının çizildiği raporda, şu ifadelere yer verildi:
“Davaya konu projenin amacı; Krom cevherinin işlenerek konsantre hale getirilmesidir. Üretilen konsantre krom, firmanın Antalya merkezde kendi bünyesinde kurulu bulunan ferrokrom tesislerinde işlenerek katma değerli ürüne dönüştürülerek satışı sağlanacak ve ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır.”
