Muğla dahil Türkiye’deki 115 ekoloji örgütü ve STK’lar, Aarhus Sözleşmesi’nin imzalanması ve kent ile çevre hakkının korunmasına ilişkin davaların harç ve masrafları devlet tarafından karşılanması için “Doğa İçin Adalet Kampanyası” başlattı. Açıklamada, “Şirketler için hava-su-toprak bedava, doğa savunucuları için adalet çok pahalı” denildi.
Muğla dahil Türkiye’deki ekoloji örgütleri ve sivil toplum kuruluşları (STK), kent ve çevre hakkının korunmasına ilişkin davaların harç ve masraflarına yönelik “Şirketler için hava-su-toprak bedava, doğa savunucuları için adalet çok pahalı” başlığıyla kampanya başlattı.
“Doğa İçin Adalet Kampanyası” 115 kurum tarafından imzalandı. Kampanyaya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, Anayasa’nın 56’ncı Maddesi’ndeki “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir” ifadelerine dikkat çekildi.
Diğer yandan, 1972 Stockholm Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı sonuç deklarasyonunun birinci maddesinde yer alan “İnsanın bugünkü ve gelecek nesiller için çevreyi korumak ve geliştirmek için ciddi bir sorumluluğu olduğu” ifadelerinin vurgulandığı açıklamada, şunlar aktarıldı:
“Kent ve çevre davaları; Anayasa’nın bu düzenlemesiyle güvence altına alınan sağlıklı ve dengeli çevrede yaşama hakkı ile çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önleme ödevinin gereği açılan davalardır.
Bu davalar, sadece bugünkü kuşakların değil; gelecek kuşakların, insanlarla birlikte diğer canlıların yaşama haklarını, canlılarla etkileşim halinde olan cansız varlıkların, kısaca tüm ekosistemin varlığının korunması davalarıdır.”
“SON YILLARDA, KARŞILANMASI MÜMKÜN OLMAYAN ASTRONOMİK BİLİRKİŞİ ÜCRETLERİ BELİRLENMEKTEDİR”
Söz konusu davaların, kamusal yönünün de olduğunun altının çizildiği açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Kent ve çevre hakkının korunmasına dair yürütülen davalarda son yıllarda, karşılanması mümkün olmayan astronomik bilirkişi ücretleri belirlenmektedir.
Bilirkişilere ödenecek ücretler için üst sınır koyan bir yasal düzenleme olmadığı için bilirkişi ücretlerinin hakimlerce sınırsız ve keyfi takdiri sonucunda, kamu görevi olan bilirkişilik görevi yüksek kazanç sağlayan bir işe dönüşmektedir.”
Açıklamanın devamında, “Daha da önemlisi, Anayasa’nın güvence altına aldığı hakkın korunması ve yüklediği ödevin yerine getirilmesi, imkânsız hale gelmektedir” denildi.
Bilgiye erişim ve karar süreçlerine katılımın yanı sıra; adalete erişim hakkının, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının olmazsa olmazlarından biri olduğunun vurgulandığı açıklamada, şunlara dikkat çekildi:
“Katlanılamaz ve karşılanamaz boyutlara ulaşan yargılama giderleri, hak arama özgürlüğü ve adalete erişim hakkının önünde en büyük engel halini almıştır.”
“KENT VE ÇEVRE HAKKININ KORUNMASINA İLİŞKİN DAVALARIN HARÇ VE MASRAFLARI DEVLET TARAFINDAN KARŞILANMALIDIR”
Bu soruna çözüm bulmak için bir kampanya örgütlediklerinin belirtildiği açıklamada, şunlar aktarıldı:
“Kent ve çevre hakkının korunmasına ilişkin davaların harç ve masrafları devlet tarafından karşılanmalıdır. ‘Çevresel Bilgiye Erişim, Karar Vermede Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru’ konulu Aarhus Sözleşmesi, taraf olan bütün ülke yurttaşlarına bu hakkı tanımaktadır.”
Aarhus Sözleşmesi’nin, Türkiye tarafından imzalanmadığının altının çizildiği açıklamada, “Ancak Anayasa Mahkemesi ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve diğer uluslararası yargı mercileri tarafından uluslararası hukukun kabul ettiği çevre hukukunun genel ilkeleri olarak değerlendirilmektedir” denildi.
Sözleşmenin; halkın karar alma süreçlerinde, kararların uygulanması aşamasında ve kararların yargısal denetiminde aktif kılınmasını amaçladığının belirtildiği açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:
“Bu kapsamda bugünün kuşakları kadar gelecek kuşaklara karşı da çevrenin korunması ve geliştirilmesinin devletler için bir sorumluluk olduğunu vurgulamaktadır.”
Ayrıca, İzmir’in Konak ilçesinde yer alan Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde, 12 Kasım Çarşamba günü saat 18.00’de basın açıklaması yapılacak.
İmzacı kurumlar arasında Muğla’dan Dağ Taş Aş Bizim Platformu, Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Koruma Derneği, Güllük Körfezi Koruma Platformu, İASOS Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği, İkizköy Çevre Komitesi, KARDOK-DER, Kent Politikaları Derneği, Mimarlar Odası Muğla Şubesi, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP), MUÇEP Menteşe Meclisi, Muğla Kadın Dayanışma ve Danışma Derneği, Muğla Su İnisiyatifi ve Sandras’ı Koruma Platformu yer aldı.
İmzacı kurumlar şu şekilde:
Adana Barosu
Adana Ekoloji Platformu
Akhisar Çevre Derneği
AKKOY Derneği
Arguvan Çevre Platformu
Ayvalık Tabiat Derneği
Ayvalık Tabiat Platformu
Bakırtepe Çevre Platformu
Batı Karadeniz Çevre Gönüllüleri
Belediye İş Sendikası Eskişehir Şubesi
Boyabat Çevre Derneği
Birleşik Taşımacılık Sendikası Eskişehir şubesi
BURÇEP (Burhaniye Çevre Platformu)
Burhaniye Çevre Derneği
Bursa Su Kollektifi
Caferli Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği
Çağdaş Gazeteciler Derneği Eskişehir Şubesi
Çeşme Çevre Derneği
Dağ Taş Aş Bizim Platformu, Yeşilüzümlü, Fethiye
Dalyan Turizm Kültür ve Çevre Koruma Derneği
Deniz Yıldızı Kadın Dayanışma Derneği
Deri Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği
Devrimci Emekliler Sendikası Samsun Şubesi
DİDİM Derneği
DİSK Eskişehir Bölge Temsilciliği
DİSK Emekli Sen Eskişehir şubesi
Doğa Derneği
Doya Yaşam Platformu
Dünya Mirası Adalar
Edirne Çevre Gönülleri Derneği
Ege Barış ve İletişim Derneği
Ege Su Çalışma Grubu
EGEÇEP (Ege Çevre ve Kültür Platformu)
Eğitim Sen Eskişehir Şubesi
Ekoloji Birliği
Ekoloji Kolektifi Derneği
Ekoloji ve Sosyal Gelişim Derneği
Emekliler Dayanışma Sendikası
EMO Eskişehir Şubesi
Eskişehir Ekoloji Derneği
Eskişehir Bisikletli Ulaşım Platformu
Eskişehir Çevre Derneği
Eskişehir Doğa ve Yaşam Platformu
Eskişehir Filistin ile Dayanışma Platformu
Eskişehir Kuryeler Birliği Derneği
Eskişehir Küçük Millet Meclisi
Eskişehir Tüm Bel-Sen
Eskişehir-Bilecik Tabip Odası
Fırtına Vadisi Yok Olmasın Platformu
FOÇEP Foça Çevre Platformu
GÜLDER Güzelbahçe Çevre Kültür ve Dayanışma Derneği
Güllük Körfezi Koruma Platformu
Haklar ve Araştırmalar Derneği
İASOS Çevre ve Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği
İkizköy Çevre Komitesi
İklim Adalet Koalisyonu
İmece Dostluk Dayanışma Derneği
İnsan Hakları Derneği Adana Şubesi
İZÇEP (İzmir Çevre Gönüllüleri Platformu)
İzmir Halkevleri
İzmir Müzisyenler Derneği
İzmir Tabip Odası
Karaburun Sivil İnisiyatif
Karaburun Yerel Fok Komitesi
KARDOK-DER
Karya Kültür Dergisi
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği
KEÇİ Kültür Ekoloji Çevre ve İletişim Derneği
Kent Politikaları Derneği
Kıyı Hareketleri Dayanışma Ağı
Koza Kadın Derneği
Kuşadası Çevre Platformu
Kuşadası Kent Dayanışması
Maden Mühendisleri Odası Samsun İl Temsilciliği
Mandalya Çevre Platformu
Memleket Sevdalıları Derneği
Mimarlar Odası Muğla Şubesi
MUÇEP Merkez İlçe (Menteşe)
MUÇEP Muğla Çevre Platformu
Muğla Kadın Dayanışma ve Danışma Derneği
Muğla Su İnisiyatifi
Öğretmen Sendikası Eskişehir
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Ekoloji Komisyonu
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Hakkari Şubesi
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Urfa Şubesi
Polen Ekoloji Derneği
Proje Evi Kooperatifi
Samsun Çevre Platformu
Samsun Tarım Orkam-Sen
Sandras’ı Koruma Platformu
Seferi Keçi Kültürevi ve Dergi
SES Eskişehir Şubesi
Sinop Çevre Dostları Derneği
Sinop Kent Hakları Derneği
Sinop Kent Konseyi Ekoloji Meclisi
Sinop Nükleer Karşıtı Platform
Sinop Nükleer Karşıtı Platform Derneği
Siirt Barosu
Söke Çevre Platformu (Söke Çep)
Tarım Orkam-Sen Genel Merkezi
Terme Çevre platformu
TMMOB Adana
TMMOB Eskişehir İKK
Turgutlu Çevre Derneği
Tüm Emekliler Sendikası Eskişehir Şubesi
Türk Tabipleri Birliği
Van Barosu
Van Çevre Derneği ÇEVDER
Vegan Eskişehir Topluluğu
Yalova Platformu
Yaşam Bellek Özgürlük Derneği
Zilan Ekoloji Platformu
Ziraat Mühendisleri Odası Samsun Şubesi
Zonguldak Çevre Koruma Derneği
Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı
