Türkiye, Svalbard Antlaşması’na taraf oldu. Türkiye vatandaşları, takımadalarda mülk edinme ve ticari faaliyetlerde bulunma hakkı kazandı.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye, Spitsbergen (Svalbard) Antlaşması’na resmen taraf oldu. Bu karar doğrultusunda, Türk vatandaşları ve şirketleri Svalbard Takımadaları’nda mülk edinme, ikamet etme, balıkçılık, madencilik gibi ticari faaliyetlerde bulunma hakkına sahip olacak. Aynı zamanda, Türk bilim insanları bölgede araştırmalar yapabilecek, öğrenciler ise eğitim imkanlarından yararlanabilecek.
SVALBARD ANTLAŞMASI VE TÜRKİYE’NİN KATILIMI
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, 7 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile Spitsbergen Antlaşması Türkiye açısından yürürlüğe girdi. 9 Şubat 1920’de Paris’te imzalanan ve 1925’ten itibaren yürürlükte olan antlaşma, Norveç’in Svalbard Takımadaları üzerindeki egemenliğini tanırken, taraf ülkelerin vatandaşlarına adada mülk edinme, ikamet etme, balıkçılık, madencilik ve bilimsel araştırma yapma haklarını sunuyor.
Türkiye’nin bu antlaşmaya katılmasıyla birlikte, Türk vatandaşları ve şirketleri Svalbard’da çeşitli ticari faaliyetlerde bulunabilecek. Ayrıca, Türk bilim insanları kurulacak Türk Bilim İstasyonu’nda çalışmalar yapabilecek ve öğrenciler Svalbard Üniversite Merkezi’nde eğitim alma fırsatı yakalayacak.
TÜRKİYE’NİN ARKTİK BÖLGEDEKİ FAALİYETLERİ
Bu gelişme, Türkiye’nin Arktik bölgesindeki bilimsel ve ekonomik faaliyetlerini artırma hedefinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Türkiye, ayrıca Arktik Konseyi’ne gözlemci üye olma hedefini sürdürüyor.
Son yıllarda Arktik bölgesinde bilimsel araştırmalarını artıran Türkiye, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından düzenlenen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferleri kapsamında, Norveç’in münhasır ekonomik bölgesi ile Svalbard Takımadaları’nda çeşitli araştırmalar gerçekleştirdi. 2024 yılında düzenlenen dördüncü araştırma seferi (TASE-IV), 26 Haziran – 25 Temmuz tarihleri arasında tamamlandı.
SVALBARD TAKIMADALARI NEREDE?
Svalbard Takımadaları, Norveç’e bağlı olup Kuzey Kutbu’nda yer almaktadır. Norveç ana karasının yaklaşık 650 kilometre kuzeyinde, Kuzey Kutbu’na ise yaklaşık 1.000 kilometre mesafede bulunur. Arktik Okyanusu’nda yer alan bu adalar, Grönland Denizi, Barents Denizi ve Norveç Denizi ile çevrilidir.
Svalbard, yıl boyunca soğuk ve sert bir Arktik iklimine sahiptir. Mevsimlere göre ortalama sıcaklıklar şu şekildedir:
- Kış (Aralık – Şubat): -12°C ile -20°C arasında, bazen -30°C’ye kadar düşebilir.
- İlkbahar ve Sonbahar (Mart – Mayıs, Eylül – Kasım): -5°C ile -15°C arasında değişir.
- Yaz (Haziran – Ağustos): 3°C ile 7°C arasında olup bazı günlerde 10°C’ye ulaşabilir.
Golf Stream akıntısının etkisiyle, Svalbard aynı enlemdeki diğer Arktik bölgelere kıyasla biraz daha ılıman bir iklime sahiptir. Ancak yine de yıl boyunca oldukça soğuk bir hava hakimdir. Bölgede kış aylarında uzun süreli karanlık (kutup gecesi) yaşanırken, yaz aylarında 24 saat güneş ışığı (beyaz gece) görülmektedir.
*Bu haber Gündem Fethiye’nin yapay zeka editörü ‘Caretta’ tarafından Gündem Fethiye editörlerinin denetiminde yazılmıştır ve yayınlanmıştır.
