Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Bodrum Temsilcisi Gurur Göç ve MS hastası İngilizce öğretmeni Feyza Asude Özer, Muğla’daki engelsiz plajların yeterliliğini Gündem Fethiye’den Songül Karadeniz’e değerlendirdi. Raylı sistemler, yürüyüş yolları, gölgelikler, tuvaletler ve ulaşım gibi pek çok başlıkta hâlâ ciddi eksikler olduğuna dikkat çektiler.
Muğla’da yaz sezonunun başlamasıyla birlikte “Engelsiz Plajlar” gündemde yer bulmaya başladı. Engellilerin yaşamını rahat bir şekilde sürdürebilmesi için kentlerin erişilebilir hele gelmesi önem taşıyor.
Geçtiğimiz günlerde Muğla Büyükşehir Belediyesi 13 plajda “Engelsiz Plajlar” projesi kapsamında düzenleme yaptığından, 10 plajda ise kurulum çalışmalarının devam ettiğinden söz etmişti. Bodrum Belediyesi ise Turgutreis Halk Plajı’ndaki pilot uygulama olarak kurulan raylı sistemi duyurmuştu. Türkiye’de sayısal olarak en fazla engelsiz plaja sahip olan Muğla’daki 23 engelsiz plajı harita üzerinde aktardık.
Tüm bu gelişmelerin ardından Gündem Fethiye muhabiri Songül Karadeniz, engelsiz plajların ne kadar engelsiz olduğu sorusunu Bodrum’da yaşayan engelli yurttaşlara sordu.
“ENGELSİZ PLAJLARIN SAYISININ ARTIRILMASI ÇOK ÖNEMLİ”
Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği Bodrum temsilcisi ve yazar Gurur Göç, engelsiz plajların, özellikle ayaklarının üstüne basamayan bireyler için çok büyük faydaları olduğunu şu sözlerle aktardı:
“Bu plajlarda, denizin içine kadar gidebilen özel sandalyeler sayesinde bireyler doğrudan suya ulaşabiliyor. Suyun kaldırma kuvveti devreye girdiğinde ise o sandalyeden yardım alarak yüzmeye başlıyorlar. Bu, hem tedavi sürecine katkı sağlıyor hem de kişinin sosyal yaşama katılımını destekliyor.
Bu yüzden engelsiz plajların sayısının artırılması çok önemli. Bodrum’un her ilçesinde, her mahallesinde özel gereksinimli bireyler yaşıyor; ancak ne yazık ki her yerde denize giremiyorlar.”
“AHŞAP YA DA BETON BİR ZEMİNLE YAPILMALI”
Engellilerin her yerde denize girememesinin bir nedeninin de yollardaki eksikliklerden kaynaklandığını belirten Göç, şunları ekledi:
“Plajlarda düzgün ve sürekli bir yürüyüş yolu – tıpkı bir bisiklet yolu gibi – ahşap ya da beton bir zeminle yapılmalı. Çünkü tekerlekli sandalyelerin tekerleri genellikle küçüktür ve her sandalye aynı yapıda değildir. Dolayısıyla, her plajda bu ihtiyaçlara uygun bir yol yapılması büyük kolaylık sağlayacaktır.”
“DENİZ KENARINA KADAR ULAŞABİLECEK BİR YOLUN DA OLMASI ŞART”
Kuma araçla giremeyince çevreden yardım istemek gerektiğine ve bunun da psikolojik olarak zorlayıcı olduğuna değinen Göç, “Oysaki birey oraya hem eğlenmek hem de bir tür tedavi için gidiyor. Bu yüzden sadece tekerlekli sandalye yeterli olmuyor; o sandalye ile deniz kenarına kadar ulaşabilecek bir yolun da olması şart” dedi
“DÜZ GİRİŞLİ, ENGELSİZ SOYUNMA KABİNLERİ YAPILMALI”
Şezlongların da önemli olduğunu ifade eden Göç, “Minderli şezlonglar, rahatlık açısından tercih edilmeli. Ayrıca engelli bireyler için uygun tuvaletler ve düz girişli, engelsiz soyunma kabinleri yapılmalı. Mevcut kabinler genellikle dönemeçli ve dar olduğu için bu bireyler tarafından kullanılamıyor” şeklinde konuştu.
Göç, plajlardaki cankurtaranlara ek olarak, sadece özel gereksinimli bireylerle ilgilenecek, onların güvenliğinden sorumlu ayrı personellerin de bulunması gerektiğini ifade ederek ekledi:
“Bu tür önlemler alınır ve uygulamalar yaygınlaştırılırsa, engelsiz plajlar herkes için daha erişilebilir ve kapsayıcı hale gelir.”
“İNSAN BAŞINA GELMEDEN ENGELLİLERİN NASIL YAŞADIĞINI BİLMİYOR”
İngilizce öğretmeni Feyza Asude Özer, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş depreminden sonra Antakya’dan Bodrum’a taşındı. MS (Multiple Skleroz) hastası olan Özer kaydetti:
“İnsan başına gelmeden engellilerin nasıl yaşadığını veya bu şekilde ihtiyacı olan insanların nasıl yaşadığını bilmiyor. Ben de bilmiyordum. Depremden sonra iki buçuk yıldır akülü tekerlekli sandalye kullanıyorum ve hayatın engelli bireyler için ne kadar zor olduğunun farkına vardım.
Çünkü daha önce hiç düşünmediğimiz, bir yere gittiğimiz zaman ‘acaba oranın girişinde bir basamak mı var, kaç basamak var veya tuvalete gitme ihtiyacımız olduğunda acaba engelli tuvaleti var mı’ diye hiç düşünmediğim şeyleri artık düşünmeye başladım.”
“İKİ TARAFLI TUTACAK OLMASI LAZIM, ŞEMSİYE DE YETERSİZ”
İki buçuk senedir Turgutreis’te yaşayan Özer, engelsiz plajların kendisi kadar plaja ulaşım konusunda da zorlukların olduğunu aktardı:
“Bu kadar güzel bir denizi olmasına rağmen arabam olmadığı için sadece yakındaki engelliler plajını kullanabilirdim ama kullanamadım. Çünkü girişte tutacak kısmı tek taraflıydı iki taraflı tutacak olması lazım. Daha önce çok dardı plaja inen ahşap yol, onu genişlettiler fakat şemsiye de yetersiz.
Çünkü ben MS hastasıyım ve denize girip çıktıktan sonra gölgede oturmam gerekiyor. Yani sıcak bana hiç yaramıyor. O anlamda da şemsiyeler yetersiz. Bazen geldiğim zaman başkaları da oturuyor olabiliyor orada, engelli olmayanlar gibi.”
“MECBUREN CADDE KENARINDAN GİTMEYE ÇALIŞIYORUM”
Caddelerde kaldırımdan gitmek istediğinden ama kaldırımlara çıkması ve inmesinin ayrı bir dert olduğundan söz eden Özer, “Mecburen cadde kenarından gitmeye çalışıyorum ama o zaman da tabi biliyorsunuz trafik çok fazla ben de rahatsız oluyorum, sürücüler de rahatsız oluyor haklı olarak. Buna da bir çözüm getirilmesi lazım” dedi.
Kendi evinin engelsiz plaja yakın olduğundan söz eden Özer, “Ben akülü sandalyemle gidebiliyordum ama evi uzak olan insanlar nasıl gidecekler. Evi uzak olanlar için haftanın birkaç günü anlaşılarak evlerinden alınıp plaja getirilebilirler. Bir rehabilitasyon olur” ifadesinde bulundu.
