Muğla’da, ‘Ulusal Karakulak Tür Eylem Planı’ çalışmaları kapsamında dişi bir karakulağa uydu takip cihazı takıldı.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi Doktor Yasin İlemin tarafından Yaban Hayatı Koruma sahasında ‘Orman’ın Sırrı’ olarak adlandırılan ‘Ulusal Karakulak Tür Eylem Planı’nın faaliyetlerinden birisi olarak bir dişi karakulağa (Caracal caracal) GPS vericisi takıldı.
Türkiye’de karakulak çalışmalarıyla tanınan İlemin, konuyla ilgili açıklama yaparak, “Bir buçuk yıldır süren izleme çalışmalarımız sonucunda, yedi buçuk kilogram ağırlığındaki bir dişi karakulağa verici takarak onu tekrar doğaya geri saldık” ifadelerini dile getirdi.
“VERİLER KARAKULAK POPÜLASYONLARININ KORUNMASINA KATKI SAĞLAYACAK”
İlemin, karakulağın isminin Ayda olduğunu belirterek, “Ayda’dan gelecek veriler ülkemiz ve dünyadaki karakulak popülasyonlarının korunmasına büyük katkı sağlayacak. Bölgedeki karakulak popülasyonlarını yaklaşık 16 yıldır takip ediyoruz” sözlerine yer verdi.
Marmaris ve Köyceğiz bölgesinde 2021 ve 2022 yıllarında yaşanan yangınlara değinen İlemin, “Çok büyük orman ve makilik alan yok oldu. Bu alanlar ülkemizde karakulaklar için en önemli habitatları oluşturuyordu. Bu yangınlar karakulakların habitatlarında yıkıcı bir etkiye sebep oldu” dedi.
“KARAKULAKLARIN EKOLOJİLERİNİ VE BİYOLOJİLERİNİ ANLAMAK İÇİN ÇALIŞIYORUZ”
İlemin yangınların etkisinin ne derece olduğunu anlamak amacıyla 2021 yılının sonundan itibaren yangından etkilenmemiş alanlarda bulunan karakulaklara meslektaşı olan Okan Ürker’le birlikte odaklandıklarını belirterek, şu sözleri dile getirdi:
“Karakulaklara zarar vermeden özel tekniklerle yakalayarak uydu vericisi yardımı ile onların ekolojilerini ve biyolojilerini daha iyi anlamak için çalışıyoruz. Son bir yıldır yangın geçirmemiş dört farklı noktada bulunan yakalama tuzakları ile çalışmalar yürütüyoruz” ifadelerini kullandı.
“TUZAKLARDAN BİRİNE GEÇTİĞİMİZ GECE AYDA GİRDİ VE YAKALANDI”
Bu tuzaklardan birisine Ayda’nın girerek yakalandığını aktaran İlemin, “Foto-kapanlardan gelen sinyalinin hemen ardından Ayda ismini verdiğimiz karakulağın bulunduğu dağlık ve el değmemiş alana gece 02.00 civarında ulaştık” sözlerine yer verdi.
İlemin, Ayda’nın üzerindeki ilk görsel muayeneyi kardeşi Veteriner Hekim Doktor Metin İlemin’in yaptığını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Sağlıklı olduğunu anladıktan sonra onu hemen anesteziye aldı. Ardından kısa süre içinde Ayda’nın gerekli ölçümlerini yaptık ve onun için çok hafif olan UHF vericili GPS tasmasını boynuna yerleştirdik. Herhangi bir komplikasyon olmadan kendisini tekrar uyandırarak doğaya geri bıraktık.”
“İKİ BİN KADAR KALMIŞ KARAKULAKLAR İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİLGİLERİ BİZE SAĞLAYACAK”
Ayda’nın getireceği verilerin önemli olduğuna değinen İlemin, “Ayda, büyük orman yangınlarından sonra karakulak popülasyonlarının alan kullanımını anlamamız için bize ilkin verileri sunacak. Çok değerli bir kız. Kendisinden genetik örnekler de aldık” dedi.
İlemin, Ayda’nın dişi olmasının bölge popülasyonu için çok önemli olduğunu vurgulayarak, şu sözleri dile getirdi:
“Her türlü olumsuzluğa karşın alanda üreme kapasitesi yüksek bir popülasyon olduğunu biliyoruz. Anadolu topraklarında iki bin kadar kalmış karakulaklar için çok önemli öncü bilgileri Ayda bizlere sağlayacak. Onu takip etmeye ve sizi bilgilendirmeye devam edeceğiz.”
‘Karakulakların Canı Yanmasın Projesi’ çerçevesinde yürütülen araştırma projesinin Natura Doğa Derneği yürütücülüğünde ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ile Çankırı Karatekin Üniversitesi bilimsel koordinasyonunda devam ettiği belirtildi.
Proje’nin WWF (World Wide Fund for Nature – Dünya Doğayı Koruma Vakfı) Türkiye tarafından Garanti BBVA’nın finansal katkıları ile ‘Türkiye’nin Canı Yanmasın Destek Programı’ çerçevesinde desteklendiği aktarıldı.
Ayrıca çalışmalara, Tarım ve Orman Bakanlığı, Milli Parklar ve Orman Genel Müdürlüğü’nün de katkı sağladığı belirtildi.
TÜRKİYE’NİN CANI YANMASIN PROJESİ NEDİR?
Türkiye’nin Canı Yanmasın Projesi; Türkiye’nin orman yangını riskiyle karşı karşıya olan bölgelerinde, ‘doğaya ve insana dost’ üretim yapan üreticiler ile yöre halkının birlikte güçlenerek yangına karşı dayanıklı hale getirilmesi için gerekli araştırma ve yaygınlaştırma çalışmaları olarak biliniyor.
NE OLMUŞTU?
2021 ve 2022 yıllarında Marmaris ve Köyceğiz ilçelerinde bulunan Yaban Hayatı Koruma sahalarında orman yangınları meydana gelmişti. Yangınlar nedeniyle yaban hayatındaki birçok canlı yaşam alanlarını terk etmek zorunda kalmıştı.
Yangınlar üzerine yaşam alanları daralan karakulak ile ilgili Natura Doğa ve Kültür Koruma Derneği koordinasyonunda, WWF-Türkiye ve Garanti BBVA tarafından finanse edilen “Karakulakların Canı Yanmasın Projesi” başlatılmıştı.
Proje; Marmaris Belediyesi, Orman Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ve Datça Belediyesi’nin işbirliğiyle hayata geçirilmişti.
