Muğla Tarım ve Orman Müdürlüğü Türkiye’de yaklaşık iki aydır görülen ve hayvan hareketlerine yasak getirilmesine neden olan şap hastalıyla mücadele konusunda bilgilendirme yaptı ve sürece dair talimatlar yayınladı.
Muğla Tarım ve Orman Müdürlüğü, çift tırnaklı hayvanlarda görülen ve yaklaşık iki aydır Türkiye’de de tespit edilen şap hastalığı ile ilgili açıklama yaptı.
Yapılan aşıların sonuç verdiğini açıklayan Muğla Tarım ve Orman Müdürlüğü, “2023 yılı Ocak ayında komşu ülkemiz Irak’ta görülen Şap SAT-2 serotipine karşı Şap Enstitümüz tarafından 37 gün gibi kısa bir sürede aşı geliştirdi. Bugüne kadar 14,5 milyon doz aşı üretimi yapılarak 8 milyon büyükbaş hayvan aşılandı” dendi.
Aşılama çalışmalarının devam ettiği sürede hastalığın Türkiye’de yayılmasını önlemek amacıyla hastalığa duyarlı hayvan hareketlerine kısıtlamalar getirildiği hatırlatılarak, “Aşılama oranlarında yakalanan başarı ve hastalığın yayılışının önüne geçilmiş olması sebebiyle Bakanlığımızın talimatları gereği 28 Nisan 2023 itibariyle kısıtlar kaldırılmış bulunmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
Talimata dair şu bilgiler verildi:
“İlgili talimat gereğince; il içi hareketlerde büyükbaş ve küçükbaş hayvan nakillerinde aşı şartı aranmayacaktır. İl dışı küçükbaş hayvan hareketlerinde aşı şartı aranmayacaktır.
İl dışı büyükbaş hayvan hareketlerinde SAT-2 aşısı yapılmış olma ve üzerinden 21 gün geçmiş olma şartı aranacaktır.”Açıklamada son olarak aşının üretimini gerçekleştiren enstitü uzmanlarına, üretilen aşının sahada duyarlı hayvanlara uygulayan veteriner hekim, tekniker ile teknisyen personele ve kısıt döneminde kurallara uyarak hastalıkla mücadelede Tarım ve Orman Müdürlüğü yanında olan üreticilere teşekkür edildi.
NE OLMUŞTU?
2023 yılının mart ayında Zonguldak’ta Ereğli, Alaplı, Kozlu, Gökçebey ilçeleri ve merkeze bağlı köylerde ahır ve ağıllarda inek, koyun ve keçi gibi hayvanlarda şap hastalığı tespit edilmişti.
Erzurum’da Avrupa’nın en büyük hayvan pazarı olan Doğu Anadolu Canlı Hayvan Pazarı SAT-2 tipi şap virüsü nedeniyle kapatılmıştı.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, nisan ayının başında yaptığı açıklamasında şap hastalığına karşı yaklaşık 12 milyon doz aşının üretildiğini belirterek, “4,5 milyon hayvan aşılandı. Nisan sonu itibarıyla inşallah hastalık tamamıyla sönümlenmiş olur” açıklamasında bulunmuştu.
25 Nisan 2023 tarihinde Rize Ticaret Borsası’nda sektör temsilcileriyle yaptığı toplantıda, şap hastalığının Türkiye’ye getirilmesiyle ilgili de bilgi veren Kirişci, “Ülkemizde geçtiğimiz şubat ayında ilk defa görülen SAT-2 serotipi şap hastalığının ülkemizde yayılımının durdurulması ve engellenmesine yönelik yürüttüğümüz çalışmalarda önemli bir aşamaya geldik. Öncelikle, SAT-2 serotipi şap hastalığının, daha ülkemizde görülmeden önce gerekli önlemleri almaya başladığımızı, 3 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde tespit edilir edilmez de etkin bir mücadele stratejisini ivedilikle hayata geçirdiğimizi hatırlatmak isterim.” diye konuşmuştu.
Kirişci, SAT-2 serotipine karşı Şap Enstitüsünde 37 gün gibi kısa bir sürede aşı üretimi gerçekleştirildiğini aktararak “Toplam 14,5 milyon aşı üretildi. Yaklaşık 13 milyona yakını sahaya gönderildi. 8 milyona yakın hayvan aşılandı. Bu süre zarfında, hayvanların kesimi, ihracı, ithali konusunda bunlara yasak getirdik. Bu süre zarfında hayvan hareketlerine yasak getirdik. Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi’nin aldığı kararlar çerçevesinde ülke genelinde uygulanan kısıtlamalar, karantinası devam eden yerler dışında, 3 kural çerçevesinde 28 Nisan 2023’ten itibaren ülke genelinde kaldırılacak.“ ifadesini kullanmıştı.
ŞAP HASTALIĞI NEDİR?
Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı İzmir Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü’nün internet sitesine göre şap hastalığı şöyle tanımlanıyor:
Şap hastalığı çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyonudur. Hastalığın bulaşma oranı yüksek olup, hassas hayvan topluluklarında (popülasyonlarında) % 100’e kadar ulaşabilmektedir. Bu nedenle hastalık ekonomik, siyasi ve ticari yönlerden büyük önem taşımaktadır.
Hastalığın etkeni Picornaviridae familyasının Aphtovirus alt grubunda yer alan şap virusudur. Virusun O , A, C , SAT-1, SAT-2, SAT-3 ve ASİA 1 olmak üzere antijenik olarak farklı yedi ayrı serotipi bulunmaktadır. (O) serotipinin II, A serotipinin 32, C serotipinin 5, SAT I serotipinin I, SAT 2 serotipinin 3, SAT 3 serotipinin 4 , ASIA I serotipinin ise I alt tipi vardır. Serotipler arasında çapraz bağışıklık görülmemesi hastalıkla mücadeleyi güçleştirmektedir.
Virüs fiziksel etkenlere karşı değişik duyarlılık göstermektedir. Isıya dayanıksız olup 37oC’de 12 saatte, 60-65oC de 1/2 saatte, 85oC de ise birkaç dakika da yıkımlanarak etkisiz hale gelmektedir. Ancak düşük ısı derecelerine ve ani donma ve çözülmelere karşı oldukça dayanıklıdır. Enfekte karkaslarda +4oC de 24-48 saatte laktik asit oluşumuna bağlı olarak hızla inaktive(etkisiz) olurken, kan, kemik iliği, lenf bezleri ve iç organlarda uzun süre dayanabilir ve ani dondurmalarda iskelet kaslarında da uzun süre aktif halde kalabilir.
Virüs çevre şartlarına da oldukça dayanıklı olup; yapağıda 24 gün, sığır derisinde dört hafta, samanda 15 hafta, kepekte 20 hafta, toprakta dört hafta, kuru ot ve danede beş ay süreyle enfeksiyözitesini (bulaşma yeteneğini) koruyabilmektedir.
Tamamını okumak için buraya tıklayın.
