Muğla’nın Menteşe ve Yatağan ilçelerine bağlı Bayır ve Deştin mahallelerinin ortak sınırında kurulmak istenen entegre çimento fabrikası projesine verilen ruhsatın iptal edilmesi için Mimarlar Odası Muğla Şubesi’nden Menteşe Belediyesi’ne çağrı yapıldı.
Muğla’nın Menteşe ve Yatağan ilçelerine bağlı Bayır ve Deştin mahallelerinin ortak sınırında kurulmak istenen entegre çimento fabrikası projesine verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu raporu Muğla 2. İdare Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2023 tarihinde iptal edilmişti.
Bugün (13 Eylül 2023) ise Menteşe Belediyesi, ÇED olumlu raporunun iptal edilmesi kararı kapsamında çimento fabrikasının inşaat faaliyetinin mühürlenerek durdurulduğunu duyurmuştu.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, (TMMOB) Mimarlar Odası Muğla Şubesi, projeye verilen ruhsatların iptal edilmesi için Menteşe Belediyesi’ne yazı gönderdi.
Gönderilen yazıda şu ifadelere yer verildi:
Belediyenizce Muğla ili, Merkez ilçesi, Bayır Beldesi, Tekağaçsırtı Mevkii’nde kurulmakta olan Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları Projesine dair 29.12.2021 tarihinde ilk ruhsat, 17.05.2023 tarihinde ise müteahhit firma ve şantiye şefinin değişmesi nedeniyle ikinci ruhsat düzenlenmiştir.
İlgili fabrikaya ait projeler Şubemizce 27.09.2021 tarihinde, 1 Ekim 2021 tarih 586 sayılı Mesleki Denetimde Çevresel Etki Değerlendirilmesi Çekince Raporu ile onaylanmış ve çekince raporu Menteşe Belediyesiyle birlikte ilgili tüm idarelere de gönderilmiştir.
Şubemizin de müdahil olduğu Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali istenilen davaya dair Muğla 2.İdare Mahkemesi’nin 07.09.2023 tarihinde aldığı kararla Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olduğu tarafımıza tebliğ edilmiştir.
Bu sebeple Belediyenizce 29.12.2021 tarihinde ilki, 17.05.2023 tarihinde ikincisi düzenlenen yapı ruhsatının iptal edilmesi, Mahkeme kararının yerine getirilerek bu konuda yapılan tüm işlemlerin durdurulması ve tarafımıza yazılı bilgi verilmesi hususunda; Gereğini bilgilerinize arz ederiz. Saygılarımızla.
NE OLMUŞTU?
Muğla’da Deştin ve Bayır mahallelerinden kurulmak istenen “Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları” projesine verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararının iptalinin ardından, farklı bir şirket ile yeniden başvuru yapılması ve yeniden ÇED olumlu kararının verilmesi üzerine karara itiraz edilmiş ve hukuki süreç başlatılmıştı. Açılan davalar süre aşımından reddedilmiş fakat Danıştay tarafından karar bozularak hukuki süreç devam ettirilmişti.
Gündem Fethiye olarak; iç içe geçmiş davalardan, ÇED süreçlerinden, bilirkişi raporlarından, ruhsatlardan ve en nihayetinde adalet arayışlarından oluşan Muğla’nın ekokırım gündemini daha iyi anlamak, anlatmak ve anlaşılır hale getirmek için hazırladığımız serinin ilki yayında.
27 Ocak 2022 tarihinde açılan davada, mahkeme heyeti bilirkişi keşfinin yapılmasına karar vermiş, 23 Şubat 2023 tarihinde bilirkişi keşfi yapılmıştı.
Keşfi sonrasında heyetin raporu teslim etmesi için verilen bir aylık süre, bilirkişi heyetinin talebi üzerine 60 gün uzatılmıştı. Böylece keşif tarihinden itibaren raporun sunulması için verilen toplam süre 90 gün olmuştu.
Ek süre kararının ardından Deştin Çevre Platformu, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi ve Bayır Çevre Komitesi bir açıklama yapmış, firma sahiplerinin proje inşaatını devam ettirdiğine vurgu yaparak, ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmadan verilen ek süre kararını eleştirmişti.
25 Mart 2023 tarihinde proje sahasında inceleme gezisi yapan uzmanlar ise projenin hayata geçirilmesi durumunda çevreye geri döndürülemez zarar verileceğini dile getirmişti.
3 Nisan 2023 tarihinde, çimento fabrikasının tamamlanmasında önemli aşamalarından olan klinker fırınını taşıyan kamyonların inşaat alanına götürülmek istenmesi üzerine, köylüler kamyonların geçişine engel olmuş ve Bayır Caddesi girişinde çadır nöbetine başlamışlardı.
4 Mayıs 2023 çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu kararına karşı açılan davada, 23 Şubat 2023 tarihinde gerçekleştirilen bilirkişi keşfinin raporu mahkemeye sunuldu. Bilirkişi heyeti değerlendirilen her alanda projenin yapılmasının uygun olmadığını söyledi.
Mahkeme bilirkişi kararına rağmen ÇED olumlu kararının yürütmesini durdurmamış ve inşaat çalışmaları devam etmişti. Bu süreçte şirket, birinci ÇED ile saptanan eksiklerin giderilip giderilmediğine dair ek bilirkişi raporu istemiş ve Mahkeme iki hafta ek süre verdiğini açıklamıştı.
Bilirkişilerin projeye olumsuz görüş vermesine rağmen mahkemenin hala yürütmeyi durdurma kararı vermemesine karşı ise yurttaşlar 13 Temmuz 2023 tarihinde Muğla İdare ve Vergi Mahkemeleri önünde “Deştin için adalet” nöbetine başladı.
