Muğla’nın Marmaris ilçesine bağlı Kızılkum Koyu’nda Sinpaş Holding tarafından, Marmaris Milli Pakı içinde yapılmak istenen otel ve devremülk projesinin için beton santrali kurulmasına tepki gösteren Marmaris Kent Konseyi, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı neden Sinpaş’ı koruyor?” diye sordu.
Muğla’nın Marmaris ilçesinde, Sinpaş Holding’e bağlı Kızılbük Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı’nın (Kızılbük GYO) Kızılkum Koyu’ndaki inşa ettiği otel ve devremülk projesi inşaatında, Marmaris Milli Parkı’na beton santral kurulması yeniden gündeme geldi.
Beton santrali, projeye verilen “çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir” kararına karşı açılan davadaki bilirkişi keşfi sırasında gündeme gelmişti. Gazeteci Bahadır Özgür konuya dair yaptığı paylaşımda, “Yasak olmasına rağmen kumsal tahrip edilip, kıyıdaki ağaçlar kesilerek denizin dibine beton santrali kurulmuş” demişti.
Projenin inşaatına başlandığı dönemde sahile kurulan beton santralinin, yine Marmaris Milli Parkı içinde kalan tepeye kurulduğu görüntülendi. Marmaris Kent Konseyi, proje alanından 14 Temmuz 2023 tarihinde çekilmiş görüntüleri paylaşarak santrale dair bir açıklama yaptı.
Kent Konseyi, 17 Temmuz 2023 tarihli açıklamasında, “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı neden Sinpaş’ı koruyor?” diye sordu.
“YETKİLİ KURUMLAR MARMARİS’İN YAĞMALANMASINI DESTEKLİYOR”
Marmaris’in yağmalandığı söyleyen Kent Konseyi, “Valilik, Marmaris Kaymakamlığı, ilgili devlet kurumları ve Belediye bu yağmayı izliyor. Sıraladığımız kurumlar kimi zaman verdikleri izin ve ruhsatlarla açıkça, kimi zaman görmezden gelerek sessizce destekliyor” dedi.
Sinpaş Holding’in bütün kurumların üstünde ve onların amiri pozisyonunda Marmaris Milli Parkı içinde faaliyet yürüttüğü söylenen açıklamada, Bakanlığın da Sinpaş’ı himaye altın aldığı belirtildi.
Bakanlık tarafından sağalana koruma kalkanı sayesinde, Sinpaş Holding’in Milli Park’ta dinamit kullanıldığı, yapılan projenin altyapısı olmamasına rağmen ÇED olumlu kararının verildiği belirtildi.
Açıklamada, altyapıya dair tek altyapı sağlayıcısının Muğla Büyükşehir Belediyesi olduğu söylenerek, Büyükşehir Belediyesi’nin inşaat bölgesinde altyapı olmadığına ve Belediye tarafından da sağlanmasına imkân olmadığına dair verdiği rapora işaret edildi.
“HİMAYEDEN EMİN OLAN SİNPAŞ YOZLAŞMANIN BİR SİMGESİ OLARAK BETON SANTRALİNİ GETİRİP MARMARİS MİLLİ PARKI’NIN GÖBEĞİNE DİKİYOR”
“Himayeden emin olan Sinpaş, Marmaris’te kanun tanımazlığın, paranın gücünün, rantiye hevesinin ve yozlaşmanın bir simgesi olarak beton santralini getirip Marmaris Milli Parkı’nın göbeğine dikiyor” diyen Kent Konseyi, santralin görüntü kirliliği de yaratığını söyledi.
Açıklamada, “Marmaris Körfezi’ne girişte turistlerin gördüğü ilk manzara tepeye dikilmiş ucube beton santrali, yıkıma uğratılmış bir doğa ve soğuk savaş dönemlerinden kalma bina yığını oluyor” ifadeleri kullanıldı.
“ADINIZ SİNPAŞ İSE BU ŞEHRİN VALİSİ, KAYMAKAMI, BELEDİYE BAŞKANI HATTA ÜLKENİN BAKANLIĞI YOKMUŞ GİBİ, ÖZEL KANUNLARLA KORUNAN BİR ALANA BETON SANTRALİNİ DİKERSİNİZ”
Açıklamada, Sinpaş Holding’in yerel idareleri ve Bakanlığı yok sayarak faaliyetlerine devam ettiği söylendi.
Bu andan sonra, Bakanlık tarafından verilen ÇED olumlu kararının iptal edilip edilmediği, mülki ve yerel idarecilerin görevlerini yerine getirip getirmediğini takip ederek kamuoyunu bilgilendireceğini söyleyen Marmaris Kent Konseyi şu ifadeleri kullandı:
“Anlıyoruz ki adınız Sinpaş ise bu şehrin valisi, kaymakamı, belediye başkanı hatta ülkenin bakanlığı yokmuş gibi, üstelik inşaat yasağı varken, üstelik milli park gibi özel kanunlarla korunan bir alanın göbeğine getirip beton santralini dikersiniz. Neden?”
“YA SAHİP ÇIKACAĞIZ YA DA YAĞMA SONUCUNDA HEP BERABER KAYBEDECEĞİZ”
Yasa ve yönetmeliklere göre yapılanların yanlış olduğunu belirten Kent Konseyi, projeye ilişkin açtıkları davaları kazanacaklarından şüphe duymadıklarını fakat geçen sürede meydana gelen ekolojik yıkımın geri dönüşü olmadığına dikkat çekti.
Açıklamada son olarak, “Ya sahip çıkacağız ya da yağma sonucunda hep beraber kaybedeceğiz” dendi.
Google uydu görüntülerine göre, Marmaris Milli Parkı içinde yapılan inşaat faaliyeti sonucunda alanın değişimi şu şekilde gözlemleniyor:
NE OLMUŞTU?
Marmaris Milli Parkı sınırları içinde kalan, Sinpaş/Kızılbük GYO’nun yaptığı Kızılbük Thermal Resort Otel ve Devremülk projesine Muğla Valiliği tarafından verilen “ÇED gerekli değildir” kararının iptali istemiyle, 11 Ekim 2021’de dava açılmıştı.
7 Temmuz 2022 tarihinde Muğla 3. İdare Mahkemesi, Sinpaş GYO A.Ş./Kızılbük GYO A.Ş’ye ait projeye verilen ÇED gerekli değildir kararını iptal etmişti.
Açıklanan gerekçeli kararda 30 Aralık 2021 tarihinde yapılan bilirkişi incelemesinin sonuçlarına yer verilmiş, projenin şehir ve bölge planlama disiplini çerçevesinde incelendiği başlıkta projenin Milli Park sınırları içinde yer aldığı vurgulanarak, “Keşif sırasında çekilen fotoğraflardan da görüleceği üzere doğa ve ekosistem üzerinde ciddi bir tahribat meydana gelmiştir. Çevreyi kirletmeyecek önlemler alınmamıştır” denmişti.
Diğer yandan, keşif sırasında alanda denize sıfır beton santralinin kurulduğu, yolların açılacağı kesimlerde dağ eteklerinin tıraş edildiği, çalışmalar sırasında bölgede dinamit kullanıldığını, ancak şirketin ÇED başvurularında asla dinamit kullanmayacağını yazdığı görülmüştü.
Kararın ardından davalı Muğla Valiği ve müdahiller Sinpaş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ile Kızılbük Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş, temyiz yoluna giderek kararın bozulması ve yürütmenin durdurulması talebiyle Danıştay’a başvurmuştu.
4 Ağustos 2022 tarihinde Marmarisliler, Marmaris Belediyesi İçmeler Ek Hizmet Binası önünde toplanarak, belediye tarafından inşaata verilen yapı ruhsatlarının da iptal edilmesini iptal edilmesini istemişti.
8 Ağustos 2022 tarihinde ise Marmaris Belediyesi tarafından inşaat durdurulmuş ve mühürlenmişti.
16 Ağustos 2022 tarihinde ise Kızılbük Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Kamuoyu Aydınlatma Paltformu üzerinden bir açıklama yaparak mahkeme kararına itiraz edildiği bildirilmiş ve şu ifadelere yer verilmişti: “05.08.2022 tarihinde Danıştay’ a temyiz başvurusu yapılmıştır. Şirketimiz bir taraftan temyiz kararının sonucunu beklemekle birlikte diğer taraftan kararın aleyhimize sonuçlanması ihtimaline karşın sürecin aksamaması adına ÇED raporunun onaylanması ile ilgili gerekli hazırlıkları tamamlanarak en kısa sürede Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvuru yapacaktır.”,
8 Eylül 2022 tarihinde proje için yeniden ÇED başvurusu yapılmıştı. Bu kapsamda 23 Eylül 2022’de Halkın Katılımı Toplantısı, 12 Ocak 2023 tarihinde İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) gerçekleşmişti. 10 Mart 2023 tarihinde ise projeye ÇED olumlu kararı verilmişti.
30 Kasım 2022 tarihinde ise projenin inşaatında çalışan bir işçi iş kazası geçirmişti.
Ekoloji Kolektifi Derneği’nin hazırladığı Yurttaşlar için ÇED Süreci Takip Rehberi’nde ÇED Raporu hazırlanması gereken projeler için işletilecek ÇED süreci aşamaları şu şeklide şema haline getirilmişti:
