Devlet Hava Meydanları İşletmesi verilerine göre, Muğla’daki Milas- Bodrum Havalimanı’ndan 2025 yılının ilk dört ayında 511 bin 869 yolcu taşınırken, bunların 213 bin 933’ü Nisan ayında taşındı. Peki havacılık sektörünün iklim krizi üzerinde nasıl bir etkisi var?
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Muğla’daki Milas– Bodrum Havalimanı 2025 yılının Nisan ayında toplamda 213 bin 933 yolcu taşındı. Buna göre, Nisan ayında bin 977 uçuş gerçekleştirildi ve bin 698 ton yük taşındı.
Milas- Bodrum Havalimanı’nın 2025 yılının ilk dört ayının verileri ise şu şekilde:
Dört ayda toplamda 511 bin 869 yolcu taşındı, 6 bin 273 uçuş gerçekleşti ve 3 bin 681 ton yük taşındı.
UÇUŞLARIN ARTIŞININ İKLİM KRİZİ ÜZERİNDEKİ NASIL ETKİSİ VAR?
Uçak kullanımı ve küresel uçuş sayısının artışı, iklim krizini artıran faktörlerden biri. Verilere göre havacılık sektörü yalnızca karbondioksit (CO₂) değil, aynı zamanda azot oksitler (NOₓ), su buharı ve yoğunlaşma izleri gibi etkilerle de küresel ısınmayı artırıyor.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC — Intergovernmental Panel on Climate Change) raporlarına göre havacılık sektörü, küresel CO₂ emisyonlarının yaklaşık yüzde 2- 3’ünü oluşturuyor. Bunun nedenlerinden biri uçak motorlarının yaktığı jet yakıtı (Bir petrol türevi olan kerosen) nedeniyle karbondioksit salması.
Yüksek irtifa da uçak kullanımın iklim krizindeki etkisi artıran faktörlerden biri olarak ortaya koyuluyor. Uçakların uçtuğu sekiz veya 12 kilometre, atmosferin troposfet katmanına dek geliyor. Uçakların burada neden olduğu sirüs bulutlanmaları, güneş ışığını yansıtmak yerine tutarak güçlü bir kısa vadeli ısınma etkisi yaratıyor. Yapılan bir araştırmaya göre, havacılığın iklim üzerindeki toplam etkisinin neredeyse yarısı bu yüksek irtifa etkisinden kaynaklanıyor.
Türkiye’nin de üye olduğu ve petrole bağımlılıklarını azaltmak, petrol arzında olabilecek ani kesilmelere karşı hazırlıklı olmak amacıyla kurulan Uluslararası Enerji Ajansı (UEA), havacılığın karbondioksit salımları bakımından dünyanın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olduğunu belirtiyor.
UEA, uçuş sayılarındaki artış, özellikle ucuz uçuşların yaygınlaşması ve artan uluslararası turizm nedeniyle önümüzdeki yıllarda iklim taahhütlerinin önünde sektörü ciddi bir engel olarak görüyor.
Havacılık sektörünün iklim krizine etkisinin azaltılması konusunda, bilim insanları biyoyakıtlar, daha verimli uçaklar ve karbon dengeleme mekanizmaları gibi yöntemlerin geliştirilmesi gerektiğini savunuyor fakat günümüzde hala bireysel düzeyde az uçmak etkili azaltım stratejilerinden biri olarak kabul ediliyor.
YÜZDE 1’İN ÖZEL JET KULLANIMI VE ELEŞTİRİLER
Geçtiğimiz yıllarda, Hollywood yıldızlarının ve müzik dünyasının dev isimlerinin özel jet kullanımını iklim örgütleri tarafından eleştirmeye başlanmıştı. Özellikle Taylor Swift, Drake, Kylie Jenner ve Kim Kardashian gibi isimlerin, yalnızca birkaç yüz kilometrelik mesafeler için bile özel jet tercih etmeleriyle sosyal medyada gündem olmuştu.
Ayrıca, Sussex Dükü ve Düşesi‘nin, Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth’in tahta çıkışının 70’inci yıl kutlamalarından sonra özel jetle Birleşik Krallık’tan Kaliforniya’ya 5 bin 500 mil seyahat etmişti. Bu uçuşta iki çocukları ile uçan çiftin yaklaşık 60 ton karbondioksit saldığı belirtilmişti. Karşılaştırma açısından, Birleşik Krallık‘ta ortalama bir kişi yılda yaklaşık 4,9 ton karbondioksit emisyonundan sorumlu.
Sonuç olarak, bir özel jet kişi başına ticari uçuşlardan beş ila 14 kat daha fazla karbodioksit salımı yapıyor ve sadece birkaç ünlünün yıllık özel jet kullanımının ortalama bir insanın tüm yaşamı boyunca bıraktığı karbon ayak izine eşdeğer emisyon yarattığı tahmin ediliyor.
Karbon piyasalarını inceleyen sivil toplum örgütü “Carbon Market Watch”, Taylor Swift’in özel jet kullanımının yılda yaklaşık 8 bin 300 ton karbondioksit salımına neden olduğunu ortaya koymuştu. Bu miktarın, ortalama bir insanın yıllık emisyonunun yaklaşık bin 800 katına denk olduğu belirtilmişti. Kuruluş, bu tür yüksek emisyonların sadece karbon dengeleme yöntemleriyle telafi edilemeyeceğini, daha sürdürülebilir ulaşım tercihlerinin benimsenmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Yard adlı sürdürülebilirlik ajansı da 2022 yılında ünlülerin özel jet kullanımlarını analiz ederek Taylor Swift, Jay-Z ve Kim Kardashian gibi isimlerin en yüksek karbon emisyonuna sahip olduğunu belirtmişti.
2024 yılında, “Just Stop Oil” isimli çevre aktivistleri grubu, Taylor Swift’in uçağının bulunduğunu düşündükleri bir havaalanında özel jetleri sprey boyayla hedef alarak protesto düzenlemişti.
