Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy’e komşu Yeniköy’de, YK Enerji tarafından satın alınan tarlalardaki zeytinlerin sökülmesi için çalışmalara başlandığı bildirildi. Yurttaşlar, Zeytin Kanunu’nu hatırlatarak, zeytin ağaçlarına zarar verilmemesi için direniyor.
Muğla’nın Milas ilçesinde, Yeniköy-Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş’nin (YK Enerji) termik santraline yakıt sağlayan kömür madeninin genişletilmesi için jandarma koruması altında kesilen Akbelen Ormanı’nın bulunduğu İkizköy’e komşu Yeniköy’de zeytinliklerin sökülmeye çalışıldığı belirtildi.
Bölgede YK Enerji tarafından satın alınan zeytinli tarlalardaki zeytinlerin sökülmesi için hazırlıklar yapıldığı aktarılırken, köylülere ait arazilere de şirket tarafından atık su boşaltıldığı ifade edildi.
Şikayet üzerine bölgeye giden İkizköy Muhtarı Nejla Işık, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nü ve jandarmayı aradıklarını belirterek, tutanak tutturacaklarını söyledi.
Tarla sahibi Özlem Ayyıldız’ın zeytinli tarlasına drenaj suyu akıtıldığını belirten Işık, Ayyıldız’ın tarlasının yanındaki tarlayı ise şirketin satın aldığını ve zeytinlerin sökülmesi için hazırlıklara başlandığını belirtti.
“ZEYTİNLİKLERE HİÇ KİMSE DOKUNAMAZ”
Şirketin zeytinleri tarlanın eski sahibine söktürmek istediğini vurgulayan Işık, “Zeytinleri işçiler bularak tarlanın eski sahibine kestiriyor. Bu zeytinleri taşıtmaya hazırlanıyorlar. Zeytin Yasası’na göre zeytinliklere hiç kimse dokunamaz” dedi.
Zeytin ağaçlarını korumak adına mücadele edeceklerinin altını çizen Işık, şöyle devam etti: “Bizler Akbelen’de altıncı senemize girdik. İkizköy’deki her ağacımızı, her zeytinimizi, toprağımızı canımız pahasına koruduk, korumaya devam edeceğiz. Şimdi de komşu köyümüz Bağdamlar tehdit altında. Buradaki tek bir ağaca dokundurmayacağız. YK Enerji, Limak, İçtaş elini zeytinlerden, köylerimizden çek. Topraklarımızı madenlere teslim etmeyeceğiz. Arkadaşımızın yanındayız, tarlasını koruyacağız. Elimizden gelen her şeyi yapacağız.”
“GEREKİRSE ÖLECEĞİM YİNE DE VERMEYECEĞİM YERLERİMİ”
Tarla sahibi Özlem Ayyıldız ise, “Toprağımı satmadım, satmak da istemiyorum. Gerekirse öleceğim yine de vermeyeceğim yerlerimi” dedi.
“ZEYTİNİMİN ARKASINDAYIM”
Daha önce zeytin ağaçlarını taşımak zorunda kaldıklarını anlatan Mehmet Ayyıldız, “Şimdi yine burada rahatsız etmeye başladılar, az bir yerimiz vardı onu da elimizden almaya çalışıyorlar. Şu anda çevredekiler yerlerini verdiği için bana da baskı uyguluyorlar. Ama ben direniyorum, vermeyeceğim. Zeytinimin arkasındayım” ifadelerini kullandı.
“KENDİSİ SUÇU İŞLEMİYOR, KÖYLÜYE İŞLETİYOR”
Zeytinleri sökmek için hazırlıkların yapıldığını ifade eden Muhtar Işık, şirketin suçu kendi işlememek adına zeytinleri tarlaların eski sahiplerine söktürdüğünü ifade etti ve şunları söyledi: “’Tarla senin, zeytinlik senin, istediğin yere götür’ diyor. Kendisi suçu işlemiyor, köylüye işletiyor her zamanki gibi. Altı – yedi sene önce Işıkdere’de yaptığı gibi. Biz bu oyunlara kanmayız.”
“ELLERİNİZİ ARTIK TOPRAKLARIMIZDAN, ZEYTİN AĞAÇLARIMIZDAN DERHAL ÇEKİN”
Zeytin Kanunu’nu (Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun) hatırlatan Işık, zeytinliklerde herhangi bir faaliyette bulunulamayacağını belirtti ve şöyle devam etti: “Zeytin Kanunu’nu uygulayın diyoruz, altı senedir diyoruz. Ne kendimiz söktük ne bir başkasına söktüreceğiz ne de şirket elleteceğiz. Bu zeytinler bizim geçim kaynağımız, ata mirasımız. Ellerinizi artık bizim topraklarımızdan, zeytin ağaçlarımızdan derhal çekin.”
ZEYTİN KANUNU NE DİYOR?
Zeytin Kanunu olarak bilinen Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun Madde 20’de şu ifadeler kullanılıyor:
“Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az üç kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının iznine bağlıdır.”
NE OLMUŞTU?
Muğla’nın Milas ilçesinde bağlı İkizköy’de, bölge halkı YK Enerji’nin termik santrallerine yakıt sağlayan linyit madeni sahasını Akbelen Ormanı’na doğru genişletilmesine karşı çıkmıştı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 28 Kasım 2020 tarihinde şirkete verdiği maden açık işletme iznine istinaden, Orman Genel Müdürlüğü de YK Enerji’ye Akbelen Ormanı’nda ağaç kesme izni vermişti. Köylüler 29 Nisan 2021 tarihinde bu karara karşı hukuki süreç başlatmıştı.
17 Temmuz 2021’de Orman İşletme Müdürlüğü’nün kesim ekibi, mahkeme kararını beklemeden Akbelen Ormanı’nda 30’a yakın ağaç kesmiş ve karşılık olarak İkizköylüler ağaç kesimine karşı ormanda 24 saatlik bir nöbete başlamıştı.
8 Ağustos 2021’de şirket yangın sıçrama ihtimali olduğu gerekçesiyle yeniden kesime gelmiş ve 100’ün üzerinde ağaç kesmişti fakat İkizköylüler daha fazla ağacın kesilmesine yeniden engel olmuştu.
Bunun üzerine orman yangınları nedeniyle ormanlara giriş yasağı gerekçe gösterilerek 10 Ağustos 2021 gecesi Jandarma ekipleri özel bir mülke ait nöbet alanında, mülk sahibinin izin belgesi olmasına rağmen, 11 kişiyi sürükleyerek dışarı çıkarmış, Füsun Kayra ve Edibe Demir hakkında kamu görevlisine mukavemet suçundan dava açılmıştı.
11 Ağustos 2021 tarihinde ise Muğla 1. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermiş fakat karar itiraz edilmişti. 1 Aralık 2022 tarihinde ise, dava kapsamında düzenlenen üçüncü bilirkişi keşfine dayanılarak yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmişti. 24 Temmuz 2023‘tarihinde Akbelen Ormanı’na yeniden ağaç kesimi için girilmesi üzerine davanın esası hakkında yürütmenin durdurulması için karar verilmesi için İkizköylüler tarafından tedbiren derhal yürütmeyi durdurma talebi mahkemeye iletilmişti.
Davanın ikinci duruşmasında hazır bulunmasına rağmen İkizköylülerin tanıklarının dinlenmemesi, savunma avukatlarının Jandarmaya gece yarısı baskını emrini kimin verdiğinin araştırılmaması, sanıkların Jandarmanın orantısız güç kullanımı sonucu yaralanmalarını tespit eden adli tıp raporlarının dosyaya getirilmesi gibi taleplerin reddedilmesi üzerine reddi hakim talebinde bulunulmuştu.
Davanın 27 Mart 2023 tarihinde görülen altıncı duruşmasında ise İkizköylülerin avukatları duruşmanın uluslararası arenada takip edildiğini belirtmiş, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Savunucularının Korunması Özel Raportörü Mary Lawlor’un süreci izleyeceğine dair attığı tweeti mahkeme ile paylaşmıştı.
Akbelen Ormanı’nın kesim izninin iptali için açılan davada ise mahkeme tarafından atanan bilirkişi heyeti 7 Eylül 2021’de bölgede keşif gerçekleştirmişti. Bölgede ilk yapılan keşifte hakimin avukatlara hakaret etmesi nedeniyle avukatlar Arif Ali Cangı, İsmail Hakkı Atal ve Şiar Rişvanoğlu reddi hakim başvurusunda bulunmuştu.
1 Mart 2022’deki ikinci bilirkişi inceleme öncesi Resmi Gazete‘de yayınlanan maden yönetmeliğindeki değişiklikle birlikte tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlarında madencilik faaliyetlerinin önü açılmıştı.
Mayıs 2022’de hazırlanan bilirkişi raporunda madencilik faaliyetlerinin orman ekosistemini tamamen yok edeceği kabul edilmiş ama aynı zamanda bölgedeki tüm kömürün çıkarılabilmesi için Akbelen Ormanı’nın madenciliğe açılması gerektiği de savunulmuştu.
8 Ağustos 2022’de ise üçüncü bilirkişi keşfi yapılmıştı. İkizköylüler 23 Ekim 2022 tarihinde Milas’ta bir yürüyüş ve basın açıklaması gerçekleştirerek, bilirkişilerin üzerindeki baskılara son verilmesini istemişti. Karadam ve Karacahisar Mahalleleri Doğayı ve Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK) Başkanı, İkizköylü Nejla Işık, “Biliyoruz ki vicdanlarının sesiyle yazılmış bilirkişi raporları Akbelen’in kurtuluşu olacak! Akbelen’i koruyacak bilirkişi raporunu umutla bekliyoruz” demişti.
Üçüncü bilirkişi raporu ise Akbelen Ormanı’ndan kömür madencilik yapılabileceğini söylemişti.
16 Temmuz 2023’te İkizköylüler ve yaşam savunucuları, çadırlı nöbetin ikinci yılını doldurması solayısıyla bir ayara gelmiş, “Akbelen Ormanı’na dokunmayın” demişti.
24 Temmuz 2023’te Jandarma ve TOMA’larla kesim ekipleri ormana girerek kesime başlamış; jandarma, Akbelen Ormanı’nın kesimini engellemek adına ormana girmek isteyen yurttaşlara müdahale etmişti.
