Hipotermi, vücut ısısının 35°C’nin altına düşmesiyle ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunudur. Hipotermi belirtileri, nedenleri ve ilk yardım yöntemleri…
İstanbul’da Belgrad Ormanı’nda kaybolduktan dört gün sonra bulunan ve hastaneye kaldırılan Ece Gürel’in hipotermi geçirdiği açıklanmıştı. Bu gelişmeyle birlikte “Hipotermi nedir? Hipotermi nasıl tedavi edilir?” gibi sorular gündeme geldi.
HİPOTERMİ NEDİR?
Hipotermi, vücut ısısının 35°C’nin altına düşmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Normal şartlarda insan vücudunun ısısı yaklaşık 37°C’dir ve 35°C’nin altına inmesi halinde vücut ısı üretemediği için ciddi sağlık sorunları meydana gelir. Soğuk hava, rüzgar, soğuk suya maruz kalma veya yeterince korunmayan bir ortamda uzun süre kalma gibi durumlar hipotermiye yol açabilir.
HİPOTERMİYE YOL AÇAN NEDENLER
- Düşük sıcaklıkta uzun süre bulunmak
- Soğuk havalarda yeterince hareket etmemek
- Islak veya nemli kıyafetler giymek
- Soğuk suya düşmek veya uzun süre suda kalmak
- Yetersiz kıyafet veya koruyucu ekipman kullanmak
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı nedeniyle vücut ısısını kontrol edememek
- Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler (bebekler, yaşlılar ve kronik hastalar)
HİPOTERMİ BELİRTİLERİ
Hipoterminin belirtileri, hastalığın seviyesine bağlı olarak değişir.
Erken Dönem Belirtileri:
- Titreme
- Ciltte solgunluk
- Konuşmada yavaşlama ve bozukluk
- Yorgunluk ve halsizlik
- Hafif bilinç bulanıklığı
İleri Dönem Belirtileri:
- Kas kontrolünün kaybı
- Vücut hareketlerinde yavaşlama
- Çevreye karşı ilgisizlik
- Kalp atışlarının ve solunum hızının yavaşlaması
- Bilinç kaybı
- Solunum ve dolaşımın durması
HİPOTERMİDE İLK YARDIM NASIL YAPILIR?
Hipotermi hastalarına müdahale ederken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:
- Acil Yardım Çağrısı: Eğer kişi bilincini kaybetmişse veya ileri seviye hipotermi belirtileri gösteriyorsa, hemen 112 Acil Servis aranmalıdır.
- Hastanın Bilinç Kontrolü: Kişiye seslenerek veya hafifçe sarsarak bilinci kontrol edilmelidir.
- Solunum ve Nabız Kontrolü: Solunum veya nabız yoksa, kalp masajı ve suni solunum uygulanmalıdır.
- Hastayı Isıtmak: Kişi mümkünse sıcak bir ortama alınmalı ve rüzgar, soğuk hava gibi dış etkenlerden korunmalıdır.
- Islak Kıyafetleri Çıkarmak: Islak kıyafetler kuru giysilerle değiştirilmeli, özellikle baş ve boyun bölgesi sıcak tutulmalıdır.
- Sıcak Sıvılar İçirmek: Bilinci açık olan hastaya sıcak, şekerli ve alkolsüz içecekler verilmelidir.
- Yavaş ve Kontrollü Isıtma: Hastayı birden bire aşırı sıcak bir ortama koymak yerine, vücudun merkezi bölgeleri (göğüs, boyun, kasık) sıcak havlularla ısıtılmalıdır.
- Hastanın Yanında Kalmak: Acil yardım ekibi gelene kadar hastanın bilinci, solunumu ve nabzı düzenli olarak kontrol edilmelidir.
HİPOTERMİDE YAPILMAMASI GEREKENLER
- Kişiyi ani sıcaklık değişimine maruz bırakmamak (örneğin sıcak suya sokmamak)
- Elektrikli battaniye, doğrudan sıcak su torbası veya benzeri aşırı sıcak kaynaklar kullanmamak
- Alkol ve sigara vermemek, çünkü bu maddeler kan damarlarını genişleterek daha fazla ısı kaybına neden olabilir
- Soğuk elleri ve ayakları ovmamak, çünkü bu durum soğuk kanın dolaşıma karışarak iç organlara zarar vermesine yol açabilir
Hipotermi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur ve özellikle soğuk hava koşullarında dikkatli olunmalıdır. Kış aylarında uzun süre dışarıda kalan kişilerin, katmanlı ve yalıtımlı giysiler giymesi, rüzgar ve nemden korunması hayati önem taşır. Ayrıca, soğuk hava şartlarında yalnız seyahat etmemek ve hipotermi belirtilerine karşı bilinçli olmak, yaşamsal riskleri en aza indirmek için gereklidir.
