Fethiye’de düzenlenen “Kadının Beyanı Esastır” başlıklı panelde bu ilkenin kadınların özgürlük mücadelesi için neden önemli olduğu tartışıldı.
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Muğla Kadın Meclisi Fethiye’de “Kadının Beyanı Esastır” başlıklı bir panel düzenledi. Yalnızca kadınların ve LGBTİ+’ların katılıma açık olan panelde “Erkek-Devlet şiddetine karşı mücadele yöntemleri” konuşuldu. Panelde Beyhan Demir ve Avukat Meriç Eyüboğlu konuşmacı olarak yer aldı.
“KADIN BEYANI ESASTIR, ERKEK AKSİNİ İSPATLAMAKLA YÜKÜMLÜDÜR”
Demir, kadınların erkekler tarafından ezildiği bir sistemde kadınların şiddetle baş başa kaldığını, ev içi emeklerine, bedenlerine ve kimliklerine el konulduğunu söyledi ve bu sistem içerisinde kadınların bu şiddetle baş etme yöntemlerinden ve kadın özgürlük mücadelesinde geliştirdikleri yöntemlerden bir tanesinin kadının beyanı esastır ilkesi olduğunu söyledi.
Demir, “Bu ilkenin, kadınların ikincil ve eşitsiz konumda bırakılmasına karşı bu dezavantajı gidermek için bir yöntem olduğunu söyleyebiliriz. Politik bir fikrin ifadesi bu çünkü erkek şiddeti olarak tanımladığımız şey de bir politik bir fikir.
Kadının beyanı esastır, soruşturmaya esastır ve karşı taraf bunu ispatla yükümlüdür ve buna karşı erkek kendi masumiyetini, suçsuzluğunu ispatla yükümlüdür.”
KADININ BEYANI NEDEN ESASTIR?
HDK Kadın Meclisi’nin panel öncesinde dağıttığı broşüründe de kadının beyanı esastır ilkesinin neden önemli olduğu şu şekilde açıklandı:
Erkek egemen sistemin en temel dayanağı eşitsizliktir. Toplumsal cinsiyet olgusunun ve erkek egemen sistemin tüm araçları ile yarattığı makbul kadınlık ve erkeklik ile ikili cinsiyet rejimi dışında kalanların uğradığı yapısal şiddet bu eşitsizliğin tüm yaşam alanlarına hâkim olmasına neden olmuştur. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir sonucu olarak açığa çıkan ezen-ezilen ilişkisi doğal bir süreç olarak dayatılmış ve kadınlar sistemin kendini korumak ve devamlılığını sağlamak için yarattığı özel alanlara hapsedilmeye çalışılmıştır.
Erkek egemenliğinin bu karakteri kadınların varlığını sözünü/beyanını, emeğini, iradesini hiçleştirerek toplumla buluşmasını engellemiş ve yerine kendi sistemini ikame etmiştir. Tüm bu tarihsel süreçlerde erkek egemen sisteme karşı kendi hakikat mücadelesini yürüten kadınlar hem bu sistemi teşhir etmiş hem de tüm saldırılara karşı kendi yöntem ve argümanlarını geliştirmiştir. Bu süreçte, genelde erkek şiddeti ile mücadelede, özelde ise kadın cinayetlerinde cezasızlığın bir politika haline gelmesine karşı mücadelede bir başlangıç/ilk adım olarak “Kadın beyanı esastır, erkek aksini ispatlamakla yükümlüdür” ilkesi önemli bir mücadele aracı ve yöntemi olmuştur.
İstanbul Sözleşmesi ve 6284 Sayılı Kanun ne diyor?
Erkek egemen sistemin İstanbul Sözleşmesi’ne saldırısı, Sözleşme’nin bu ilkeye sahip çıkması ve garanti altına almasından kaynaklanan rahatsızlığın dışavurumudur. Ancak, İstanbul Sözleşmesi gereğince yürürlüğe giren 6284 sayılı Kanun’da da bu ilke yer almaktadır. 6284’e göre;”kadının beyanı” korunma tedbiri alınmasına ve soruşturmanın başlatılmasına esastır.
“Kadın Beyanı Esastır” ilkesi nedir?
Bu ilke kadınların eşitlik ve özgürlük mücadelesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. En genel anlamıyla ilke; sistemin eşitsiz güç ilişkilerini yansıtan hukuki, sosyal, ekonomik ve siyasal tüm süreçlerde kendini gösteren erkek şiddeti, yok sayma (ötekileştirme) vb. durumlarda işletilen süreç, soruşturma ve tartışmalarda kadının beyanını esas alarak hareket etmektir. Özellikle erkek şiddeti karşısında yürütülen soruşturmalarda ilave delil aramaksızın hareket noktasının kadın beyanı olması hem sürecin nasıl işletileceğini hem de erkek egemenliğini ve onu taşıyan pratikleri açık etmektedir.
• İlke; masumiyet karinesini ortadan kaldırmamaktadır.
• İlke; kadın beyanını doğru ve son hüküm olarak değil, bir başlangıç ilkesi olarak ele almaktadır.
• İlke; toplumdaki tahakküm ilişkilerini, cinsiyet eşitsizliğini ve şiddetin politik olduğunu ifşa etmektedir.
• Şiddete maruz bırakılmış kadın ve LGBTI+’ların soruşturma ve yargılama aşamasında tekrar tekrar aynı mağduriyetleri yaşamasının önüne geçmektedir.
• Şiddete maruz bırakılmış kadın ve LGBTI+’ların hak arama sürecini başlatmasını kolaylaştırmayı, adalete erişim mekanizmaları önündeki engelleri ortadan kaldırmayı hedeflemektedir.
HDK Kadın Meclisleri ne diyor?
HDK Kadın Meclisleri, kadınların özgürlük mücadelesinde önemli bir kazanım olan “Kadının beyanı esastır” ilkesinin erkek egemen sistemin tahakküm kurduğu tüm yaşam alanlarında; evde, okulda, işyerinde, siyasette, hukukta yaşam bulması için mücadele eder ve bu ilkeye göre hareket eder.
