Muğla Valiliği’nin talimatıyla Datça Belediyesi tarafından yaban eşekleri bayıltılarak toplatıldı. Datça’da yaşayan hayvan hakları savunucusu Nurcan Kaya, Gündem Fethiye’ye yaptığı açıklamada, 35 derece sıcakta biri hamile olan eşeklerin bayıltılarak kamyonet kasasına atılmasına “Bu işkence değil de nedir?” dedi.
Muğla Valiliği tarafından 19 Şubat 2025’te gerçekleştirilen İl Hayvanları Koruma Kurulu toplantısı kararları gerekçe gösterilerek Datça Belediyesi’ne toplatma talimatı verdi. Datça Belediyesi ise, 19 Haziran’da ilk belirlemelere göre beş eşeği uyuşturucu iğne ile uyuşturarak araçlara yükledi.
Konu ile ilgili Datça’da yaşayan hayvan hakları savunucusu Nurcan Kaya, Gündem Fethiye’den Burak Necip Başar’a açıklamalarda bulundu.
Aktur Sitesi’nde barınan ve bir tanesinin hamile olduğu değerlendirilen beş eşeğin, bayıltılıp elleri ayakları bağlanılarak kamyonete yüklendiğini söyleyen Kaya, “Belediyenin son dönemde topladıkları köpekleri koyduğu alana götürmüşler. Üzeri açık, güneş korumasız” dedi.
İl Hayvanları Koruma Kurulu’nun ‘insan odaklı’ kararının yanı sıra Belediye ekiplerinin eşekleri alma yönteminin de herkesin vicdanını yaraladığını ifade eden Kaya, şöyle konuştu: “Datça’nın sıcağını biliyorsunuz. Bugünlerde 35 derece. Hele doğumu çok yakın bir canlıya anestezi uygulayıp, kamyonetin 35 derece sıcakta yanmış kasasına, elleri ve ayakları bağlanarak bir çöp gibi atılması infiale neden oldu. Hamile eşeğin kanaması olmuş alınırken. Bu işkence değil de nedir?”
Kaya, Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt’tan eşekleri usulsüz, acımasız yöntemlerle alan Belediye görevlileri hakkında soruşturma açılmasını talep ettiklerini belirtti.
“İNSANLAR VE ÇOCUKLAR İÇİN DAHA VARMADAN DATÇA’YI SEVME NEDENİDİRLER”
Eşeklerin insanların Datça’ya varmadan Datça’yı sevme sebebi olduğunu söyleyen Kaya, şöyle devam etti:
“Datça-Marmaris arasındaki dağlık bölgede yaşamlarını sürdüren eşekler Datça’ya gelmenin, doğaya kavuşmanın habercisidirler. Yoldan geçenlere merakla bakışları ya da arkasında sıpalarıyla sıra sıra yürüyüşleri hem Datça’da yaşayan insanların hem tatil için yarımadaya gelenlerin yüzlerine gülümseme yerleştirir. Hele beton yığınları içinde, kentlerde yaşayan insanlar ve çocuklar için daha varmadan Datça’yı sevme nedenidirler.”
“YİYECEK VERMELERİ YABAN HAYATI İÇİN TEHLİKEDİR”
Datça Belediyesi’nin eşeklere yol kenarında yiyecek ve su verilmemesi yönündeki uyarılarına dikkat çeken Kaya, şu ifadelere yer verdi:
“Uzun bir yol gelmiş doğaya özlem duyan insanların, tatillerinin başlangıcı olarak gördükleri eşekleri sevmeleri, fotoğraf çektirmeleri, yiyecek vermeleri onların yaban hayatı için tehlikedir çünkü insanlardan ne kadar uzak olurlarsa içgüdüleriyle, genlerinde olan alışkanlıklarını kullanabilir, daha güvenli, daha sorunsuz yaşamlarını devam ettirebilirler. Gerçekten onların insanlardan hiç beklentileri yoktur. Yiyeceklerini, sularını bulurlar.”
“ONLARI YOK ETMEK YERİNE GÜVENLİKLERİNİ SAĞLAMAK BANA DAHA DOĞRU GELİYOR”
Trafik sorunu gerekçe gösterilerek alınan kararı değerlendiren Kaya, şu ifadelere yer verdi:
“Ben nedenini anlamakta zorlananlardanım. Trafikteki her unsur -insan dahil- kazalar için neden ve tehlikedir. Bu eşekler her şeyden önce canlı. Ve yaşama hakları var. Ortamlarında ve popülasyonları ile beraber. Ve yaşam için, Datça için müthiş birer motifler. Onları yok etmek yerine güvenliklerini sağlamak bana daha doğru geliyor.”
Datça’nın bütünü ile Özel Çevre Koruma Bölgesi içinde olan tek ilçe olduğuna dikkat çeken Kaya, “Yeryüzündeki her canlı küçüğüyle büyüğüyle çok kıymetli. Datça’da -son yıllarda hızla azalsa da- hala doğal yaşam sürdüğü için daha da kıymetli” dedi.
“ÖRNEK ALINACAK BİR DOLU YÖNTEM VAR”
Dünya’da bu tür canlılara sahip birçok yerleşim yeri olduğunu ve bu canlılar için koruma yöntemleri yer aldığını belirten Kaya, şöyle devam etti:
“Bu hayvanlara gözleri gibi bakıyorlar. Bizde de bariyerler bu amaca yönelik şekillendirilebilir, uyarı levhaları çoğaltılabilir, hız sınırı uygulamaları konulabilir, jandarma noktasında veya Marmaris çıkışında uyarı broşürleri dağıtılabilir, yaz dönemi için görevli noktası oluşturulabilir. Kısaca uygulanacak ve örnek alınacak bir dolu yöntem var. Bu zararsız, kendi döngülerinde yaşamaya çalışan canlıları yok etmek nasıl bir düşüncenin ürünü anlayabileceğim bir şey değil.”
“HER CANLININ YAŞAM HAKKINA SAYGI DUYANLARIN MÜCADELESİ SONSUZ BİR DİRENGENLİKLE SÜRECEK”
Kaya açıklamasının sonunda Datça’da sokak hayvanları için çalışmalar yürüten insanlar olduğuna değinerek, şunları anlattı:
“Datça’da yaşayan biri olarak bir yeryüzü cenneti olan ilçemizin böyle vicdansızca uygulamalarla gündeme gelmesinden dolayı utanç duyuyorum. Datça’da bütçelerinin önemli kısmını sokak hayvanlarını koruyup kollamaya, beslemeye ayıran önemli bir nüfus var. Yıllardır iki belediye başkanımıza da bunu söylerim.
5199 sayılı yasa yürürlükteyken hayvanlara yönelik uygulamalar, onların korunup kollanması, kısırlaştırılmaları ve tedavileri açısından ülkemizdeki birçok bölgeye göre nispeten daha iyiydik. Köylerden gelen üretimleri engelleyemememize rağmen popülasyon kabul edilebilir oranlar içindeydi. Geçen Ağustos ayında yürürlüğe giren yasa ile çok şey değişti. Bu arada pandemiyle birlikte Datça’da yaşayan insanların profili de hızla farklılaşmıştı.
Yeni yasayla birlikte hem kısırlaştırmalar durdu, kedi köpek nüfusu hızla artmaya başladı her yerden yavrulama haberleri geldi hem de insanların içindeki kötülük açığa çıktı. Şu anda herkes daha fazla çabalıyor ama kurtarabildiğimiz canlı çok az. Tüm ülkede hayvan hakları için uğraşan arkadaşlarımız gibi. Ellerimizden kayıp giden her canlı bizde derin aralar açıyor. Ama eşekleri almak için uygulanan akıl dışı davranışlar bizim de tüm acılarımızı açığa çıkardı.
Yasalar katı, yönetmelikler acımasız olabilir bunlarda baş etme yöntemleri bıkmadan denenebilir ama vicdan dışı uygulamalarla karşı karşıya kalmak yıkıcı oluyor. Yine de her canlının yaşam hakkına saygı duyanların mücadelesi sonsuz bir direngenlikle sürecek. Bu olayda da benim ve benim gibi düşünen birçok kişinin yüreği ancak ‘eşeklere, bu güzel canlılara acımasız, vicdansız davrananların cezalandırılması’ ile biraz olsun soğuyacak.”
