Balıkesir Edremit’te, Muğla’nın Milas ilçesindeki Akbelen Ormanı’nın Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi (YK Enerji) tarafından kömür madeni için kesilmesine karşı basın açıklaması yapıldı.
Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy’de, kömür madeni için kesilmesine karşı mücadele edilen Akbelen Ormanı’na 24 Temmuz 2023 tarihinde saat 5.30 sıralarında jandarma ekipleri ve Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı (TOMA) korumasıyla kesim ekipleri girdi.
Jandarma, Akbelen Ormanı’nın kesimini engellemek adına ormana girmek isteyen yurttaşlara müdahale etti. Aralarında avukatların da bulunduğu yurttaşlar gözaltına alındı.
Bugün (25 Temmuz 2023) Türkiye’nin birçok noktasında Akbelen direnişine destek olmak amacıyla basın açıklamaları yapıldı.
Bu kapsamda, Balıkesir’in Edremit ilçesinde; Ayvalık Tabiat Platformu, Ayvalık Koruma Girişimi, Burhaniye Çevre Platformu, Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından Edremit Orman İşletme Müdürlüğü önünde bir basın açıklaması düzenlendi.
Grup adına açıklamayı Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nden Ömür İlgör okudu.
“AKBELENLİLER DAHA FAZLA HASTA OLMAK, TOPRAKLARINI, ORMANLARINI KAYBETMEK İSTEMİYOR”
Akbelen Ormanı’nda kesime başlandığı ve buna karşı direnen yurttaşlara yapılan jandarma müdahalesi sonrası gözaltılar ve yaralanmalar olduğu ifade edilen açıklamada, “Tüm bunlar ne için?” diye sorularak, “Akbelen köylüleri, Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerine kömür sağlamak için açılmak istenen kömür ocaklarına karşı uzun süredir direniyor. Kömür ocakları çok sayıda köyü yuttu ve yutmaya da devam ediyor.
Akbelenliler artık köylerini, tarlalarını, ormanlarını kömüre vermek istemiyor. IC Enerji ve Limak Enerji ortaklığında işletilen termik santrallar yıllardır bölge halkını zehirledi, hasta etti, öldürdü. Köyleri yuttu. Ormanları yok etti. Akbelenliler daha fazla hasta olmak, topraklarını, ormanlarını kaybetmek istemiyor. Ormandaki canların yok olmasını istemiyor” denildi.
“ENERJİ ŞİRKETLERİ İKTİDAR ELİYLE HER GÜN DAHA DA PALAZLANIYOR”
İklim krizinin sebeplerinden olan termik santraller ve kömür havzalarındaki ısrarın nedeni sorulan açıklamada, “İnsanlar hayatlarından, yaşam alanlarından, geçim kaynaklarından olurken, orman ekosistemleri yok olurken, enerji şirketleri iktidar eliyle her gün daha da palazlanıyor. Karlarına kar katıyor” ifadeleri kullanıldı.
“ENERJİ VE MADEN ŞİRKETLERİ ORMANLARIMIZDA, YAŞAM ALANLARIMIZDA KOL GEZİYOR”
Kazdağı Ekofest’in orman yangınları gerekçe gösterilerek yasaklandığı belirtilen açıklamada, “Anayasa’ya göre ormanları koruması gereken devlet, kendi eliyle ormanları yok ediyor. Yangın bahanesi ile Kazdağı Ekofest’e ormanı yasaklayan iktidar, müştereğimiz olan ormanı kendi kesiyor. Enerji ve maden şirketleri ormanlarımızda, yaşam alanlarımızda kol geziyor” ifadelerine yer verildi.
“BİZLER SAĞLIKLI BİR ÇEVREDE YAŞAMAK İSTİYORUZ”
Ormanları savunmak adına direnenlerin hak ihlallerine uğradığı söylenen açıklamada, “Kazdağları’ndan Akbelen’e, Munzur’dan Cerattepe’ye, Madra’dan Bergama’ya, ülkemizin her yanı yangın yeri. Bir yandan hayat pahalılığıyla, zamlarla boğuşan halk, diğer yandan iktidarın yaşam alanlarını, tarlalarını ellerinden almak için yaptıkları saldırılara karşı direniyor. Direnenler gözaltına alınıyor, tutuklanıyor, hak ihlallerine uğruyor. Artık yeter! Enerjiniz batsın! Madeniniz batsın! Bizler sağlıklı bir çevrede yaşamak istiyoruz” denildi.
“AKBELEN’DEKİ ABLUKAYI KALDIRIN”
Açıklamada, iktidara ve Tarım ve Orman Bakanlığı’na seslenildi:
“Daha fazla yanmak istemiyoruz! Daha fazla ölmek istemiyoruz! Uluslararası taahhütlere de uyarak, kömürden acil olarak çıkın ve emekçilerin haklarını koruyarak Yeniköy-Kemerköy santrallerini ve tüm diğer santralleri, tüm kömür havzaları ile birlikte kapatın.
Buradan Tarım ve Orman Bakanlığı’na sesleniyoruz: Ekiplerinizi geri çekerek Akbelen’de devam eden orman kesimini acilen durdurun! Akbelen’deki ablukayı kaldırın.”
“AKBELEN’DE DİRENEN DOSTLARIMIZIN YANINDAYIZ”
Akbelen direnişine destek çağrısı yapılan açıklama şu ifadelerle sonlandı: “Bizler, yaşam savunucuları olarak, Akbelen’de direnen dostlarımızın yanındayız. Tüm ülke kamuoyunu Akbelen direnişine destek olmaya çağırıyoruz. Akbelen Ormanı’nı vermeyeceğiz!”
Basın açıklaması sonrası Tarım ve Orman Bakanlığı’na iletilmek üzere, Edremit Orman İşletme Müdürlüğü’ne Akbelen’deki ağaç kesiminin durdurulması adına dilekçeler verildi.
NE OLMUŞTU?
Muğla’nın Milas ilçesinde bağlı İkizköy’de, bölge halkı YK Enerji’nin termik santrallerine yakıt sağlayan linyit madeni sahasını Akbelen Ormanı’na doğru genişletilmesine karşı çıkmıştı.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 28 Kasım 2020 tarihinde şirkete verdiği maden açık işletme iznine istinaden, Orman Genel Müdürlüğü de YK Enerji’ye Akbelen Ormanı’nda ağaç kesme izni vermişti. Köylüler 29 Nisan 2021 tarihinde bu karara karşı hukuki süreç başlatmıştı.
17 Temmuz 2021’de Orman İşletme Müdürlüğü’nün kesim ekibi, mahkeme kararını beklemeden Akbelen Ormanı’nda 30’a yakın ağaç kesmiş ve karşılık olarak İkizköylüler ağaç kesimine karşı ormanda 24 saatlik bir nöbete başlamıştı.
8 Ağustos 2021’de şirket yangın sıçrama ihtimali olduğu gerekçesiyle yeniden kesime gelmiş ve 100’ün üzerinde ağaç kesmişti fakat İkizköylüler daha fazla ağacın kesilmesine yeniden engel olmuştu.
Bunun üzerine orman yangınları nedeniyle ormanlara giriş yasağı gerekçe gösterilerek 10 Ağustos 2021 gecesi Jandarma ekipleri özel bir mülke ait nöbet alanında, mülk sahibinin izin belgesi olmasına rağmen, 11 kişiyi sürükleyerek dışarı çıkarmış, Füsun Kayra ve Edibe Demir hakkında kamu görevlisine mukavemet suçundan dava açılmıştı.
11 Ağustos 2021 tarihinde ise Muğla 1. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı vermiş fakat karar itiraz edilmişti. 1 Aralık 2022 tarihinde ise, dava kapsamında düzenlenen üçüncü bilirkişi keşfine dayanılarak yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmişti. 24 Temmuz 2023‘tarihinde Akbelen Ormanı’na yeniden ağaç kesimi için girilmesi üzerine davanın esası hakkında yürütmenin durdurulması için karar verilmesi için İkizköylüler tarafından tedbiren derhal yürütmeyi durdurma talebi mahkemeye iletilmişti.
Davanın ikinci duruşmasında hazır bulunmasına rağmen İkizköylülerin tanıklarının dinlenmemesi, savunma avukatlarının Jandarmaya gece yarısı baskını emrini kimin verdiğinin araştırılmaması, sanıkların Jandarmanın orantısız güç kullanımı sonucu yaralanmalarını tespit eden adli tıp raporlarının dosyaya getirilmesi gibi taleplerin reddedilmesi üzerine reddi hakim talebinde bulunulmuştu.
Davanın 27 Mart 2023 tarihinde görülen altıncı duruşmasında ise İkizköylülerin avukatları duruşmanın uluslararası arenada takip edildiğini belirtmiş, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Savunucularının Korunması Özel Raportörü Mary Lawlor’un süreci izleyeceğine dair attığı tweeti mahkeme ile paylaşmıştı.
Akbelen Ormanı’nın kesim izninin iptali için açılan davada ise mahkeme tarafından atanan bilirkişi heyeti 7 Eylül 2021’de bölgede keşif gerçekleştirmişti. Bölgede ilk yapılan keşifte hakimin avukatlara hakaret etmesi nedeniyle avukatlar Arif Ali Cangı, İsmail Hakkı Atal ve Şiar Rişvanoğlu reddi hakim başvurusunda bulunmuştu.
1 Mart 2022’deki ikinci bilirkişi inceleme öncesi Resmi Gazete‘de yayınlanan maden yönetmeliğindeki değişiklikle birlikte tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlarında madencilik faaliyetlerinin önü açılmıştı.
Mayıs 2022’de hazırlanan bilirkişi raporunda madencilik faaliyetlerinin orman ekosistemini tamamen yok edeceği kabul edilmiş ama aynı zamanda bölgedeki tüm kömürün çıkarılabilmesi için Akbelen Ormanı’nın madenciliğe açılması gerektiği de savunulmuştu.
8 Ağustos 2022’de ise üçüncü bilirkişi keşfi yapılmıştı. İkizköylüler 23 Ekim 2022 tarihinde Milas’ta bir yürüyüş ve basın açıklaması gerçekleştirerek, bilirkişilerin üzerindeki baskılara son verilmesini istemişti. Karadam ve Karacahisar Mahalleleri Doğayı ve Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK) Başkanı, İkizköylü Nejla Işık, “Biliyoruz ki vicdanlarının sesiyle yazılmış bilirkişi raporları Akbelen’in kurtuluşu olacak! Akbelen’i koruyacak bilirkişi raporunu umutla bekliyoruz” demişti.
Üçüncü bilirkişi raporu ise Akbelen Ormanı’ndan kömür madencilik yapılabileceğini söylemişti.
16 Temmuz 2023’te İkizköylüler ve yaşam savunucuları, çadırlı nöbetin ikinci yılını doldurması solayısıyla bir ayara gelmiş, “Akbelen Ormanı’na dokunmayın” demişti.