Muğla’nın Bayır ve Deştin mahallelerine yapılmak istenen çimento fabrikasına malzeme taşıyan kamyonu durdurarak nöbete başlayan köylülere jandarma müdahale etti. Nöbet alanında darbedilerek 11 kişi gözaltına alındı.
Muğla’nın Menteşe ve Yatağan ilçelerine bağlı Bayır ve Deştin mahallerinde, 7 bin 751 dönümlük ormanlık arazide kurulmak istenen entegre çimento fabrikasına karşı başlatılan hukuki süreç tamlamadan, firmanın inşaatı devam ettirmesine tepki gösteren köylüler inşaata klinker fırını taşıyan kamyonların geçişini engellemişti.
Bayır’da Baraj Caddesi üzerinde köylüler yolu kaparak 3 Nisan 2023 saat 15:00’ten itibaren nöbete başlamıştı.
Köylülere bugün (8 Nisan) saat 4.30’da jandarma müdahale etti. Müdahale sırasında kadınların ve çocukların da aralarında bulunduğu gruptan 11 kişi darbedilerek gözaltına alındı.
Gözaltına alınan kişilerin bölgedeki farklı karakollara götürüldüğü bilgisi aktarılırken, jandarmadaki işlemlerin devam ettiği öğrenildi.
Diğer yandan, çimento şirketine ait kamyonların jandarma müdahalesi sırasından yoldan geçirildiği, ardından geniş bir bölgenin kapatılarak jandarma ekipleri tarafından kapatılarak yalnızca şirket çalışanları ve araçlarının geçişine izin verildiği aktarıldı.
“KOLLUK GÖREVLİLERİ ADETA ŞİRKETİN İŞİNİ KOLAYLAŞTIRMAK AMACIYLA FİİLİ BİR MÜDAHALEDE BULUNDU”
Deştinli köylülerin avukatlarından Barış Aydın konu ile ilgili yaptığı bilgilendirmede gözaltına alınanlar arasında bulunan 18 yaşından küçük bir çocuğun ifadesiz bir şeklide serbest bırakıldığını söyledi.
Jandarma ekipleri ve çimento şirketi arasındaki işbirliğine vurgu yapan Aydın şunları söyledi: “Buradaki temel mesele şu aslında; şirket ve köylüler arasında yargıya intikal etmiş ve çevre meselesine ilişkin köklü bir problem var. Kolluk görevlileri maalesef -Türkiye’de birçok alanda da gördüğümüz üzere- adeta şirketin çıkarlarını savunmak ve şirketin işini kolaylaştırmak amacıyla fiili bir müdahalede bulundu. Hatta müdahalenin de önce muhtemelen şirketle birlikte planlanmış olduğu çok açık. Çünkü jandarmanın geldiği an itibariyle kamyonların da hemen o alana dayanmış olduğu görünüyor. Buradaki bu açık iletişim ve iş birliği de bizce kamuoyu tarafından değerlendirilmeli, üzerinde düşünülmesi, konuşulması gereken bir şey. Şimdi içeri girip ifadeleri aşamada onları göreceğiz. Çıktıktan sonra tekrar değerlendirme yapmak daha sağlıklı olacaktır diye düşünüyorum.”
Muğla Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Bilal Yavuz Özhan ise Baro olarak çimento fabrikasına karşı mücadele eden köylülerin yanlarında olduklarını ifade ederek ifade verme sürecinde köylülere eşlik edeceklerini söyledi.
“BİZ TOPRAKLARIMIZ İÇİN MÜCADELE ETTİK, ŞİRKETİN DERDİ BİZİ ZEHİRLEMEK”
Jandarma müdahalesi sırasında nöbet tutan gelininin de gözaltına alındığını belirten Deştinli yurttaş Cemile Şener ise kadınlara şiddet uygulandığını belirterek, “Biz burada 10 kişi ailesi olarak gelinim için bekliyoruz. Bu ne demektir? Hani şiddet yoktu? Biz şiddeti de gördük, beklemeyi de gördük” dedi.
Toprakları için mücadele ettiklerini belirten Şener, şirketin derdinin ise topraklarını zehirlemek olduğunu söyledi.
Olay hakkında bilgi veren Deştin Çevre Platformu’ndan Haluk Özsoy, 18 yaşından küçük çocukların gözaltı sırasında darp edildiklerini, ve ters kelepçe ile gözaltına alındıklarını ve ellerinde kelepçe izlerinin olduğunu söyledi.
Jandarma müdahalesi sırasında 16 yaşındaki oğlunun darbedildiğini ve kafasına basıldığını söyleyen Deştinli Arzu Özdemir ise “Bir insanın kafasına basmak nedir? Ben dokuz ay karnımda taşıdım onun kafasını.” dedi.
NE OLMUŞTU?
Muğla’da Deştin ve Bayır mahallelerinden kurulmak istenen “Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları” projesine verilen “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararının iptalinin ardından, farklı bir şirket ile yeniden başvuru yapılması ve yeniden ÇED olumlu kararının verilmesi üzerine karara itiraz edilmiş ve hukuki süreç başlatılmıştı. Açılan davalar süre aşımından reddedilmiş fakat Danıştay tarafından karar bozularak hukuki süreç devam ettirilmişti.
27 Ocak 2022 tarihinde açılan davada, mahkeme heyeti bilirkişi keşfinin yapılmasına karar vermiş, 23 Şubat 2023 tarihinde bilirkişi keşfi yapılmıştı.
Keşfi sonrasında heyetin raporu teslim etmesi için verilen bir aylık süre, bilirkişi heyetinin talebi üzerine 60 gün uzatılmıştı. Böylece keşif tarihinden itibaren raporun sunulması için verilen toplam süre 90 gün olmuştu.
Ek süre kararının ardından Deştin Çevre Platformu, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Menteşe Meclisi ve Bayır Çevre Komitesi bir açıklama yapmış, firma sahiplerinin proje inşaatını devam ettirdiğine vurgu yaparak, ÇED olumlu kararının yürütmesinin durdurulmadan verilen ek süre kararını eleştirmişti.
25 Mart 2023 tarihinde proje sahasında inceleme gezisi yapan uzmanlar ise projenin hayata geçirilmesi durumunda çevreye geri döndürülemez zarar verileceğini dile getirmişti.
