Hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçınılmasını savunan vegan yaşam tarzını ve çevre ile hayvan haklarına olan etkisi hakkında farkındalık yaratmak amacıyla kutlanan 1 Kasım Dünya Vegan Günü’nde; Muğla’nın Datça ilçesinde yaşayan vegan Sedat Yağcıoğlu, Gündem Fethiye’den Duru Şevval Ayyüce’ye konuştu.
Et, süt ürünleri, yumurta ve diğer hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçınılmasını savunan vegan yaşam tarzını ve çevre ile hayvan haklarına olan etkisi hakkında farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 1 Kasım’da kutlanan “Dünya Vegan Günü” kapsamında; Muğla’nın Datça ilçesinde yaşayan vegan Sedat Yağcıoğlu, Gündem Fethiye’den Duru Şevval Ayyüce’ye deneyimlerini aktardı.
Yağcıoğlu, Almanya’nın Berlin kentini 2011’de ziyaret ettiği sırada bulunduğu topluluklardaki veganizm tartışmaları üzerine, hayvanseverliğini hak temelli bir zemine taşımak için ve türcülüğün bir ayrımcılık biçim olduğunu anlaması üzerine vegan olmaya karar verdiğini anlattı.
Yaygın beslenme alışkanlıklarının ve gıda zincirinin dışına çıkmanın ilk başlarda zorlayıcı hissettirebildiğini belirten Yağcıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Yaşamda, eskinin konforundan çıkıp yeninin belirsizliği ve tekinsizliğiyle doğru tercihte bulunmak şüphesiz zor. Bununla birlikte her yenilik ve her tercih; varoluşumuza, dünyayla kurduğumuz bağa dair yeni olasılıklar sunuyor. Bu nedenle bu zorlukların üzerinden, bilişsel olarak bu düşüncelerle çok kolay gelebildiğimi düşünüyorum.”
Vegan beslenmenin, gıdaya özenmeyi beraberinde getirdiğinin altını çizen Yağcıoğlu; “Bu da hem etik ve vicdanı hem de sağlık açısından daha güçlü bir yaşam biçimi oluşturuyor” dedi.
“SEBZE VE BAKLİYAT TÜKETİMİNİ ÖNCELEDİM”
Hayvansal gıda tüketmeme kararıyla tükettiği gıdaların içeriğine dair daha zengin bilgi sahibi olmaya başladığına dikkat çeken Yağcıoğlu, şunları aktardı:
“Öncelikle pek çok açıdan sağlıksız, açık olan endüstriyel ya da hazır gıdadan uzaklaşmak gerekiyor. Öğünlerinizi, bitkisel içerikle oluşturmaya başlıyorsunuz. Özellikle kendi üretiminiz, bir yandan kendi kendine yeten bir yaşam biçiminin sadeliğini de getiriyor.”
Vegan olduğu ilk yıllarda, kafe ve restoran gibi mekanlarda vegan alternatiflerin yer almadığı ve marketlerde vegan ürün bulmanın zor olmasından dolayı kendi üretimiyle beslenmeyi merkeze aldığını söyleyen Yağcıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Sebze ve bakliyat tüketimini önceledim. Zaman içinde, eski hayvansal gıda lezzet alışkanlıklarımı özlememle, pek çok hayvansal içeriğe sahip yemeklerin veganlaştırılmış alternatiflerini ürettim.
Zamanla, tüm dünyadaki gelişmelere paralel olarak Türkiye’de de hem hazır gıda hem de yemek hizmeti sunan işletmelerde vegan alternatiflerin çoğalmasıyla, beslenme çeşitliliğim de artmış oldu.”
“ŞİDDETSİZ BİR YAŞAM İÇİN, VEGAN OLMAK BİR ZORUNLULUK SON TAHLİLDE”
Vegan yaşam tarzının, sadece beslenmeyle de ilgili olmadığını vurgulayan Yağcıoğlu, şunlara dikkat çekti:
“Gıda dışında; giyimden, hijyen ürünlerine, mobilyaya kadar pek çok alanda ciddi bir hayvan sömürüsü olduğu için tüm bu alanlarda kullanımda olduğunuz ürünlere dair de farkındalıkla olabildiğince mutlak vegan yaşama doğru alışkanlıklarınızı yeniliyorsunuz.”
Vegan olmayan ürünlerin (Navegan), üretim sürecinde hayvanlara yönelik şiddetin korkunç boyutlarda olduğunun altını çizen Yağcıoğlu, şunlar aktardı:
“Doğrudan hayvanların bedenlerini tüketmek için öldürülmelerinin yanında, masum görüntülerle servis edilen süt, deri, hücre yağı gibi yan ürünlerin; üretiminin her aşamasında ciddi işkencelere maruz kalıyor hayvanlar. Şiddetsiz bir yaşam için, vegan olmak bir zorunluluk son tahlilde.”
“ŞİDDET DIŞINDA BİR ÖNEMLİ KONU DA, TAHAKKÜM İLİŞKİLERİ”
Yağcıoğlu, konuşmasının devamında şunlara dikkat çekti:
“Şiddet dışında bir önemli konu da, tahakküm ilişkileri. İnsanı tür üstün bir merkeze konumlandırıp, güç asimetrisi içinde hayvanların sömürülmesi açık bir tahakküm ilişkisi oluşturuyor. Vegan olarak, tüm eşitsizlikleri reddeden gerçek bir adalet mücadelesi veriyoruz.
İnsanlar arasında ayrımcılığa son verme savunusu yaparken; bir yandan kendi türünü diğer tüm türlerden üstün görerek, şiddet döngüsü içinde sömürünün parçası olmak bu eşitlik ve adalet mücadelelerini eksik, yanlış ve samimi olmayan bir zemine sürüklüyor.”
Hayvansal ürün üretim süreçlerinin, ekokırım suçu olduğunu vurgulayan Yağcıoğlu, “Vegan yaşam, sadece kendimiz ve hayvanlar için değil; tüm dünya için eşitlikçi, barış içinde varolma imkanı sunuyor” dedi.
“DATÇA’DA DOĞRUDAN VEGAN MUTFAK HİZMETİ SUNAN BİR MEKAN MAALESEF BULUNMUYOR”
Datça’da vegan alternatiflerin erişebilirliğinin, yeterli düzeyde olmadığını belirten Yağcıoğlu, şunları aktardı:
“Ege mutfağının sunduğu, daha çok sıcak ve soğuk tencere yemekleri en yaygın beslenme alternatifi. Bununla birlikte, doğrudan vegan mutfak hizmeti sunan bir mekan maalesef bulunmuyor.”
Birkaç mekanda vegan menü alternatifinin bulunmasının yeterli olmadığını ifade eden Yağcıoğlu, “Vegan yemek hizmeti sunmak da daha çok işletme mantığıyla vegan olan müşterileri dükkana çekebilmek anlayışıyla yapılıyor. Oysa ki, tüm yurttaşlara eşit hizmet sunma perspektifiyle değerlendirilmeli” dedi.
“EN YAYIN ÖNYARGILARDAN BİRİSİ, VEGAN BESLENMENİN SAĞLIKSIZ OLDUĞU YÖNÜNDEKİ HEGEMONİK GÖRÜŞLER”
Yağcıoğlu, veganlıkla ilgili önyargılar hakkında “En yayın önyargılardan birisi, vegan beslenmenin sağlıksız olduğu yönündeki hegemonik, konvansiyonel tıpa dayalı görüşler” ifadeleri kullandı.
İyi bir araştırma ve incelemeyle vegan beslenmenin, özenli içerik seçimiyle daha sağlıklı bir yaşam sunduğuna dair bilimsel çalışmaların çoğaldığının görülebileceğinin altını çizen Yağcıoğlu, şunları söyledi:
“Her mesleki ya da bilimsel alanda olduğu gibi, bu konuda da hayvansal gıda endüstrisini destekleyecek, dolayısıyla sermaye ilişkilerine hapsolmuş sözde bilimsel çalışmaların arkasında politik bir dert var. Kapitalist ve insanüstü bir uygarlıkta yaşadığımızı not etmek gerekiyor.”
Her şeyin sermaye için olduğunu vurgulayan Yağcıoğlu, şu ifadeleri kullandı:
“Hayvansal gıda tekelleri bir yandan ürünlerini pazarlayıp sermayeleri güçlendirmek için türlü çeşitli kayıp göndergelerle haiz reklam ve pazarlama stratejileri ile satışlarını ve sermaye birikimlerini artırmaya çalışırken, bunu gölgeleyecek ve mezbaha gerçeklerini ortaya çıkaracak veganizmi ve veganları da düşmanlaştırıyor; bunun sahte bilimsel bilgilerini ve toplumsal algısını oluşturmaya çalışıyor.”
“VEGAN YAŞAM; SİZE ETİK, VİCDANİ, EŞİTLİKÇİ, ADALETLİ BİR YAŞAM İMKANI SUNUYOR”
Yağcıoğlu, konuya ilişkin öngörülerini şu şekilde aktardı:
“Nasıl ‘aile’ kurumu, en kolay satış yapılabilecek bir birim olarak oluşturuldu ve ikna edildi. Şimdi cinsiyet özgürlüğü hareketi bunu yıktığı için, örneğin LGBTİ+ hareketlere yönelik nefret zemini oluşturuluyorsa zaman içinde şimdiden belirtilerini gördüğümüz veganlara ve veganizme karşı da bir nefret politikası oluşturulacak.”
Psikolog olduğunu belirten Yağcıoğlu, “Vegan yaşam; size etik, vicdani, eşitlikçi, adaletli bir yaşam imkanı sunuyor. Vegan olmak, iyi oluşunuza ciddi katkılar sunabilir. Unutmayalım, her öğün siyasi bir tercihtir ve gerçek eşitlik, tabaklarınızdan başlar. Tam adalet için, siz de vegan olun” dedi.
