Muğla’nın Datça ilçesinde, yurttaşların kıyıları kullanma hakkının ihlal edilmesine karşı nöbet başlatan Şezlongsuz Datça İnisiyatifi’nden üç kişiye, otelin şikâyeti üzerine Datça Kaymakamlığı’nın “zilyetliğin tecavüzü” iddiasıyla verdiği masa ve sandalye koymama cezasını Muğla İdare Mahkemesi iptal etti.
Muğla’nın Datça ilçesinde, yurttaşların kıyıları kullanmakla ilgili haklarının engellenmesine yönelik girişimlere karşı 9 Mart 2023 tarihinden itibaren kıyı nöbeti tutan Şezlongsuz Datça İnisiyatifi gönüllüsü üç kişi hakkında bir otelin şikayeti üzerine üç kişi hakkında, “zilyetliğe tecavüz”den soruşturma başlatılmıştı.
Zilyet, Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre, “Sahibi kendisi olsun olmasın bir malı kullanmakta olan, elinde tutan kimse; eldeci” anlamına geliyor.
3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun, kıyılarla ilgili genel esasların belirtildiği beşinci maddesine göre ise kıyıların devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu ve herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olduğu belirtiliyor.
Datça Kaymakamlığı soruşturma sonucunda, 4 Ağustos 2023’te yani nöbetin 148’inci gününde yurttaşlara Özbel Sahili’ne “masa ve sandalye koymak suretiyle yapılan müdahaleden men” cezası vermişti. Yurttaşlar ise kararı yargıya taşımıştı.
Muğla İdare Mahkemesi, Datça Kaymakamlığı’nın kararını hukuksuz bularak, iptal etti.
“BİR KEZ DAHA HAKLI ÇIKTIK: KIYILAR HEPİMİZİN”
Şezlongsuz Datça İnisiyatifi’nin sosyal medya hesaplarından yaptığı açıklamada, karar ilişkin şu ifadeler kullanıldı:
“Bir kez daha haklı çıktık: Kıyılar hepimizin! Soruşturma ve kararın açıklanması süreçlerinde onlarca Datçalı dayanışma göstermiş ve kıyılara sahip çıkmıştı. Bu mahkeme kararıyla artık çok daha açık: Tüm kıyılar, ‘kiralanmış’ bile olsa hepimizindir. Kimsenin, sandalye ve masalarını da koyarak kıyıları kullanması engellenemez. Tüm yurttaşları hukuka uymaya, tüm kıyıları özgürce kullanmaya davet ediyoruz.”
NE OLMUŞTU?
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın Özbel Sahili’nde 264 metrekarelik kıyı alanını Palaia Otel’e kiralanması ve şirketin kıyıya ahşap bir platform yapmaya başlaması üzerine yurttaşlar bir araya gelmiş ve Şezlongsuz Datça İnisiyatifi’ni oluşturmuştu. İnisiyatif, kiralamayı protesto etmek için 9 Mart 2023 tarihinde Özbel Sahili’nde sandalyeleri ve havlularıyla oturarak kıyı nöbeti tutmaya başlamıştı.
Kıyı nöbeti Özbel Sahili ile sınırlı kalmamış ve Datça’nın farklı bölgelerine de yayılmıştı. Otel sahipleri ise yurttaşların kıyıdan eşit ve serbestçe denize girmeleri karşısında şikâyette bulunmuş ve üç kişi hakkında soruşturma başlatılmıştı.
Şikayet üzerine başlatılan soruşturma kapsamında ise 13 Temmuz 2023 tarihinde saat 14.00’te Datça’daki Özbel Sahili’nde Kaymakamlık inceleme yaptı. Şikâyet edilen üç kişi ile müdafiler ve şahitlerin ifadesi alınmıştı. 4 Ağustos 2023‘te ise açılan soruşturmada karar açılanmış, üç kişiye sahile masa ve sandalye koyma yasağı getirilmişti.
Şezlongsuz Datça İnisiyatifi 28 Nisan 2023 tarihinde yaptıkları basın açıklamasında “Peki, neden Şezlongsuz Datça istiyoruz?” sorusuna şöyle yanıt vermişti:
“Şezlongun hem kıyıların işgalinin simgesi hem de somut olarak işgalin aracı olduğunun farkındayız. Önce şezlonglar geldi, sonra kıyıların metal- ahşap platformlarla kaplanması. Kıyı, kıyı olmaktan çıktı inşaat oldu. Deniz kumları platformların, şezlongların altında kaldı. Bugün burada bir kez daha tekrar ediyoruz: kıyıların işgal edilmesini, parayla girilen yerler haline getirilmesini kabul etmedik, etmiyoruz, etmeyeceğiz! Yine havlularımızı kıyılara sereceğiz. Kıyı şarkımızda ifadesini bulan ‘Biz halkız…’ ibaresini sonuna kadar savunacağımızı, mücadelemizin Datça şezlongsuz olana kadar süreceğini kamuoyuna deklare ediyoruz.”
Datça Belediyesi’nin sosyal medya hesabından 21 Eylül 2024 tarihinde yapılan paylaşımda, Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt ve Sanatçı Zülfü Livaneli’nin Palaia Otel’de çekilmiş bir fotoğrafı yayınlamış ve Şezlongsuz Datça İnisiyatifi paylaşıma tepki göstermişti.
