Fethiye’nin Deprem Dosyası | Gündem Fethiye’nin sorularını yanıtlayan Psikolog Berkant Vatansever, çocuklara yaşına uygun bir şekilde depremi anlatmak gerektiğini ifade ederek, “Çocuklara şu anki hislerimizden bahsetmek ve onların duygularını dinlemek önemlidir” dedi.
Haber: Burak Necip Başar
6 Şubat 2023’te gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde 50 binin üzerinde yurttaş yaşamını yitirmişti.
Gündem Fethiye, 11 ili doğrudan etkileyen depremlerin birinci yılında Muğla’nın Fethiye ilçesinin deprem dosyasını hazırladı.
Haber dizisinin yedinci bölümünde Gündem Fethiye Yazarı, Psikolog Berkant Vatansever; çocukların depremden nasıl etkilendiklerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
6 Şubat depremi sonrası tüm sosyal alanlarda konuşulan tek konunun doğal olarak deprem olduğunu söyleyen Vatansever, “Bu süre zarfında bazı çocuklar deprem ile ilk defa tanıştı, bazıları ise daha önceden biliyordu ve deprem konusuna bu denli maruz kaldılar” dedi.
“ÇOCUKLARI OLUMSUZ ETKİLEYEN ŞEYLERDEN BİRİ MEDYADAKİ EKSTREM GÖRÜNTÜLERDİ”
Medya vasıtasıyla yayınlanan görüntülere değinen Vatansever, “Bu süreçte çocukları olumsuz etkileyen şeylerden biri medyadaki ekstrem görüntülerdi. Ayrıca, denetimli yayımlanan deprem görüntüleri, çocukları olumsuz etkileyen faktörlerden değildir” ifadelerini kullandı.
“ÇOCUKLAR EVDE SÜREKLİ ÜZGÜN, ÖFKELİ, ÇARESİZ VE KAYGILI EBEVEYNLERİ GÖRÜYORLARDI”
Çocukların denetimli olarak yayınlanan görüntülere de çok fazla maruz kalmaları ve çevrelerinde oluşan olumsuz havadan etkilendiklerini söyleyen Vatansever, şu ifadelere yer verdi.
“Çocuklar evde sürekli üzgün, öfkeli, çaresiz ve kaygılı ebeveynleri görüyorlardı. Televizyonda sürekli bir deprem konusu. Çocuklar bunu anlamlandırmakta zorlandılar ve bu bilinmezlik çocuklarda da bu duyguların veya olumsuz davranışların gözlenme ihtimalini arttırdı.”
“HİSLERİMİZDEN BAHSETMEK VE ONLARIN DUYGULARINI DİNLEMEK…”
Vatansever, bu süreçte çocuklarla kurulması gereken iletişimi şu şekilde açıkladı: “Bu süreçte yapılması gereken hem yetişkinler hem çocuklar için medyadan haberleri yeteri kadar takip etmektir. Çocuklarımıza yaşına uygun bir şekilde depremi anlatmak daha sonrasında şu anki hislerimizden bahsetmek ve onların duygularını dinlemek olacaktır.”
“KAYGI DUYULMASI ÇOK NORMALDİR”
Çocukların yaşadığı deprem kaygısı hakkında konuşan Vatansever, şunları söyledi:
“Kaygı; öfke, üzüntü, mutluluk, şaşkınlık, korku gibi bir duygudur. Bu yüzden kaygı duyulması çok normaldir fakat burada önemli olan kaygının seviyesidir. Çocuklarımızın yaşadığı kaygı yaşantılarına devam etmelerini zorlaştıran bir kaygı seviyesinde ise o zaman bir uzmana danışılmalıdır. Normal bir kaygı seviyesinde ise onu kaygılandıran konu hakkında çocuklarımızı dinlemek ve yaşına uygun bir şekilde o konuyu açıklamak iyi olacaktır.”
“DEPREM ANI VE SONRASI İÇİN YAPILAN PLAN ÇOCUKLARLA BİRLİKTE HAZIRLANMALIDIR”
Ebeveynlerin çocuklarda deprem bilincini oluşturmak için onlarla yaşlarına uygun bir şekilde depremin ne olduğunu konuşmaları gerektiğini söyleyen Vatansever, ebeveynlerin çocuk kitapları ve animasyonlar gibi yardımcı materyallerden de yararlanabileceğini söyledi.
Deprem anı ve sonrasının çocukla açık bir şekilde konuşulması gerektiğine dikkat çeken Vatansever, şu şekilde devam etti: “Deprem anı ve sonrasında yapılması gerekenlerle ilgili konuşmak ve bir plan hazırlamak önemlidir. Bu plan çocuklarla birlikte hazırlanmalıdır, onların fikir ve önerileri süreci anlamaları için çok değerlidir. Onların fikir ve önerileri dinlendikten ve üzerine konuşulduktan sonra plan oluşturulmalıdır.”
Ayrıca Vatansever, çocukların deprem ile ilgili soruları geçiştirilmemesi gerektiğinin altını çizdi.
“HER BİREY DEPREMİ AYNI ŞARTLARDA YAŞAMAMIŞTIR”
Deprem sonrası travma konusunun çokça gündeme geldiğini söyleyen Vatansever, depremi yaşayan her bireyin travmatize olmayabileceğini ifade ederek, şunları söyledi:
“Burada psikolojik sağlamlık kavramı karşımıza çıkıyor. Her bireyin aynı olaya dayanma gücü ve verdiği tepkiler aynı değildir. Her birey depremi aynı şartlarda yaşamamıştır. Bu yüzden depremi yaşayan kişiye travmatize olmuş gözüyle bakmak doğru bir yaklaşım değildir.”
“TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU, DEPRESYON, KAYGI BOZUKLUĞU GİBİ SONUÇLARLA KARŞILAŞILABİLİR”
Vatansever, depremin çocuklar üzerindeki etkisine ilişkin ise, şunları dile getirdi:
“Depremin çocuklar üzerindeki uzun vadeli etkilerine baktığımızda eğer depremin etkilerini şiddetli şekilde yaşamış bir çocuksa uzun vadede travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, kaygı bozukluğu gibi sonuçlarla karşılaşılabilir. Böyle bir durumda profesyonel bir yardım alınması gerekir.
Çocuk depremin olumsuz sonuçlarından daha az etkilendiyse ailesi tarafından desteklenmeli, kendini ve duygularını ifade etmesine fırsat tanınmalı, soruları cevaplanmalı bu destek sürecinde çocuk gözlemlenmeye devam edilerek depremin olumsuz etkilerini gözlemlenmesi durumunda bir uzman desteği almalıdırlar.”
