TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Muğla Şube Başkanı Ali Şimşek, Muğla’daki tarım ve çiftçiliğin geldiği yer hakkında Gündem Fethiye’ye açıklamalarda bulundu. Şimşek; “Çiftçi sayısındaki azalma, üretim maliyetlerinin sürekli artışı, çiftçilerin yaş ortalamasının yükselmesi ve sosyal sorunlar, tarımda yaşanan gerilemeyi açıkça ortaya koyuyor” dedi.
Muğla Planlama Ajansı (MUPA); Muğla, Aydın ve Denizli’deki tarım ve hayvancılık sektörüne dair bir araştırma içeren “Bölgesel Çiftçi Raporu“nu 12 Mart’ta yayımlamıştı.
Muğla Planlama Ajansı tarafından yapılan araştırmaya göre, Muğla’daki çiftçilere yöneltilen “Çocuğunuzun çiftçi olmasını ister misiniz?” sorusuna katılımcıların yalnızca yüzde 24,1’i “Evet” yanıtını verirken yüzde 75,6’sı “Hayır” vermişti.
“Fırsatınız olsa çiftçiliği bırakır mısınız?” sorusuna ise çiftçilerin yüzde 59,8’i “Evet” cevabını vermişti.
Çiftçilerin karşılaştıkları en önemli sorunlar arasında ilk sırada yüzde 38,7 ile mazot fiyatlarının yüksekliği yer almıştı. Bunu yüzde 33,4 ile gübre fiyatları ve yüzde 21,7 ile su sorunu izlemişti.
Ayrıca, “İhtiyaç duyduğunuzda tarlada çalışacak işçi bulabiliyor musunuz?” sorusuna çiftçilerin yüzde 75,6’sı “Hayır” cevabını vermişti.
“Geliriniz giderinizi karşılıyor mu?” sorusuna ise yüzde 65,8’lik kesim “Hayır” yanıtını vermişti.
Öte yandan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Mart 2025 İstihdam İzleme Bülteni’ne göre, kayıtlı çiftçi sayısı son bir yılda yüzde 4,2 oranında azaldı. Bu dönemde 18 bin 920 çiftçi sistemden çıktı.
Muğla’daki tarımın ve çiftçilerin yaşadıkları sorunlara ilişkin Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası Muğla Şube Başkanı Ali Şimşek, Gündem Fethiye’den Yasin Çoban’ın sorularını yanıtladı.
“HEM ÜRETİCİ HEM DE TÜKETİCİ MEMNUN DEĞİL”
Çiftçilerin üretim masraflarının her geçen gün artığını söyleyen Şimşek, “Yetiştiriciliğini yaptığı ürünün satışı aynı oranda artmamakta hatta bazı ürünlerde geçmiş yıla göre gerilemektedir. Ayrıca pazarda sebze meyve diğer tarım ürünlerinin fiyatı yüksek iken üreticiden alım fiyatı çok düşük olduğu için geliri giderini karışılmamaktadır” dedi.
Aracıların para kazandığını ancak üreticinin para kazanamadığını vurgulayan Şimşek, “Hem üretici hem de tüketici memnun değil. Para kazananlar aracılar. Birçok tarım ürününde maliyetin altında fiyatla alım yapıldığı için çiftçi zarar etmekte kredisini ödeyememekte traktörünü tarlasını satmakta birçok üretici ise zarar etmektense üretimden vazgeçmektedir” sözlerini kullandı.
“GIDAYA ÖZELLİKLE GÜVENİLİR GIDAYA ULAŞIM ÇOK ZORLAŞACAK VE PAHALI OLACAKTIR”
Türkiye’de çiftçilik yapanların yaş ortalamasının 59 olduğunu söyleyen Şimşek, “Bu ortalama çiftçi çocukları çiftçiliği tercih etmiyor demektir. Çiftçiler para kazanamadığı tarım ve hayvancılığı yapmamakta bölgemizde turizm olduğu için gençler oraya yönelmektedir. İleriki yıllarda küçük aile işletmeleri yok olacak üretim çok azalacaktır. Gıdaya özellikle güvenilir gıdaya ulaşım çok zorlaşacak ve pahalı olacaktır” ifadelerine yer verdi.
Ebeveynlerin çocukları çiftçiler ile evlendirme noktasında çekinceler yaşadığını belirten Şimşek, “Gençler şehirde metropollerde yaşamak istiyorlar. Bu durum kırsal alanların kalkındırılması ile durdurulabilir” ifadelerini kullandı.
“DESTEKLEME MODELİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR”
Tarımda birçok sorun olduğunu vurgulayan Şimşek, şu ifadeleri kullandı:
“En başta envanter sorunu. Tarım sayımının yapılarak gerçekten üretimin ne kadar olduğu belirlenmeli ve iç tüketim ve tarım ürünlerinin ihracat kabiliyetinin belirlenmesi gerekmektedir. Tarımda üretici birlikleri ve kooperatiflerin güçlendirilmesi pazarlamanın bunlar üzerinden yapılması gerekmektedir.”
Tarımdaki altyapı sorunları, sulama, arazi toplulaştırması gibi sorunlarının giderilmesi gerektiğini ifade eden Şimşek, “Destekleme modelinin değiştirilmesi gerekmektedir. Üretilen ürününün fiyatının belirsiz olması ve dalgalı olması sebebiyle fiyat istikrarı yoktur. Tarımda alet makine ekipmanların pahalı olmasından dolayı işletme maliyeti yüksek olduğu için yatırımı tarımdan ziyade başka sektörler yatırım yönlenmektedir” dedi.
Muğla’da ve Türkiye’de tarım alanında gerileme yaşandığını söyleyen Şimşek, “Çiftçi sayısındaki azalma, üretim maliyetlerinin sürekli artışı, çiftçilerin yaş ortalamasının yükselmesi ve sosyal sorunlar, tarımda yaşanan gerilemeyi açıkça ortaya koyuyor” diyerek sözlerini tamamladı.
