Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Gizem Özcan, çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesi ile ilgili verilerin yayınlanmaması hakkında Meclis’e soru önergesi verdi.
CHP Muğla Milletvekili Gizem Özcan, Türkiye‘de çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesi ile ilgili verilerin yayınlanmaması sebebiyle Sağlık Bakanı Prof. Dr. Kemal Memişoğlu’nun yanıtlaması talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na soru önergesi verdi.
Özcan soru önergesinde, “Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkında istatistiklerin yayınlanmamasının nedeni nedir” diye sordu.
Verilere uygun şekilde çözüm oluşturacak, toplumsal eşitsizlikleri gidermeyi merkeze alan bir beslenme politikasının acilen hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yapan Özcan, yetersiz ve sağlıksız beslenmenin (malnütrisyon) önemli sağlık sorunlarına neden olduğunu söyledi.
“SAĞLIKSIZ BESLENME ÖLÜM VE ENGELLİLİK AÇISINDAN ÖNDE GELEN RİSK ETMENLERİ ARASINDA”
Özcan, yetersiz ve sağlıksız beslenmenin oluşturabileceği olumsuzlukları şu şekilde sıraladı:
“Zayıflık, bodurluk, obezite, kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet, bazı kanser türleri dahil bulaşıcı olmayan hastalıklar, kronik hastalıklara duyarlılık, büyüme ve gelişme geriliği, enfeksiyonlara dirençsizlik gibi rahatsızlıklar bulunmaktadır. Ayrıca yetersiz ve sağlıksız beslenme bebek ve çocuk ölüm hızını artıran önemli faktörlerden de biridir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) Beslenme, Aşırı Kilo ve Obezite (Nutrition, overweight and obesity; 2021) Raporu’nda sağlıksız beslenmenin ölüm ve engellilik açısından önde gelen risk etmenleri arasında olduğu belirtilmiştir.”
Yetersiz ve sağlıksız beslenmenin en önemli nedeninin gıda güvencesizliği olduğunu belirten Özcan, “Gıda güvencesizliği, çocuklukta yetersiz beslenmenin ardından yaşamın ilerleyen dönemlerinde kronik hastalıkların erken yaşta başlamasıyla çifte hastalık yükü ile sonuçlanmaktadır” dedi.
“ÇOCUKLARIN HAYATTA KALMA VE GELİŞME YETENEKLERİNİ TEHLİKEYE ATMAKTADIR”
Beslenme yetersizliğinin sağlık sorunlarının yanı sıra sosyal problemlere de yol açabileceğine değinen Özcan, şöyle devam etti:
“Hastalıklar dışında toplumdaki birçok soruna da zemin hazırlamaktadır. Beslenme yetersizliğinden kaynaklı çocukluktan yetişkinliğe geçen tüm süreçte fiziksel ve ruhsal sorunlar, erken doğumlar, ders başarısının azalması, okula gitme oranının azalması, çocuk işçiliğinin artması, çocuk yaşta evlilikler, ev içi şiddet gibi birçok sorunu tetiklemektedir.
Ekonomik yetersizlikten dolayı gıda güvencesinin sağlanamaması ise, dolaylı yoldan çocuk işçiliğini ve çocuk yaşta evlilikleri arttırmaktadır. Hanelerde gıda yetersizliği ve yoksulluk sebebiyle şiddet artmakta; bu da birçok fiziksel ve ruhsal soruna yol açmaktadır. Yetersiz ve sağlıksız beslenmenin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) çocukların hayatta kalma ve gelişme yeteneklerini tehlikeye atmaktadır.”
“DÜNYA GENELİNDE BEŞ YAŞIN ALTINDAKİ YAKLAŞIK 181 MİLYON ÇOCUK ŞİDDETLİ GIDA YOKSULLUĞU YAŞIYOR”
Konu ile ilgili yapılan araştırmaların sonuçlarını paylaşan Özcan, şu ifadeleri kullandı:
“Tüm erkek ve kadınların yüzde 40’ından fazlası (2,2 milyar insan) aşırı kilolu veya obezdir. Dünya Sağlık Örgütü, UNICEF ve Dünya Bankasının 2023 yılında birlikte hazırladığı Çocukların Yetersiz Beslenmesinde Eğilimler ve Düzeyler raporuna göre ise; 5 yaş altı 148,1 milyon çocuk bodur; 45 milyon çocuk zayıf ve 37 milyon çocuk obezdir. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF’in 2024 yılında ‘Çocuklarda Gıda Yoksulluğu: Erken Çocukluk Döneminde Beslenme Yoksunluğu başlıklı rapordaki verilere göre ise, dünya genelinde beş yaşın altındaki yaklaşık 181 milyon çocuk şiddetli gıda yoksulluğu yaşıyor.”
“BENZER ÇALIŞMALAR, BÜTÜN BÖLGELERDE KAMU GÜCÜ VE DESTEĞİYLE YAPILMALIDIR”
Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesine dair son istatistiklerin yayımlandığı 2018’den itibaren Türkiye’nin yoksullaştığını belirten Özcan, şu ifadelere yer verdi:
“Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesine dair veriler, ekonomik krizin, pandeminin ve 6 Şubat depremlerinin çocuklarımızın üzerinde yarattığı tahribatın ölçülmesine dair önemli kriterlerden biridir. Bu kapsamda, Türk Tabipleri Birliği (TTB)-Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Hatay Deprem Koordinasyonu; Samandağ, Antakya, Defne ilçelerinde yürütülen malnütrisyon çalışmaları kapsamında beş yaş altı çocuklarda tespit ettiği beslenme ve gıda güvencesi sorunlarına ilişkin değerlendirmelerini 9 Ocak 2024 tarihinde paylaşmıştır. Buna göre, beş yaş altı çocukların yüzde 6,2’sinde bodurluk (yüzde 3,7’si bodur, yüzde 2,5’i çok bodur); yüzde 8,9’unda zayıflık (yüzde 5,5’i zayıf, yüzde 3,4’ü çok zayıf) ve yüzde 4,4’ünde aşırı kiloluluk belirlenmiştir. Benzer çalışmalar, bütün bölgelerde kamu gücü ve desteğiyle yapılmalıdır.”
Özcan soru önergesinde şu soruları sordu:
- Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkında istatistiklerin yayınlanmamasının nedeni nedir?
- Bu istatistikler yayınlanmadan, ekonomik krizin, pandeminin ve 6 Şubat Depremleri’nin çocuklarımız üzerinde yarattığı tahribatı nasıl ölçeceğiz?
- Çocukların yetersiz ve sağlıksız beslenmesinin üçlü yükü (bodurluk, zayıflık ve aşırı kilo) hakkındaki güncel istatistikleri ne zaman yayınlayacaksınız?
- Bugün ülkemizdeki çocukların bodurluk, zayıflık ve aşırı kiloluluk oranları nedir? Bu oranların bölgelere ve yaş gruplarına göre dağılımı nedir?
