CHP Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, Türkiye’deki antik kentler ve doğal sit alanlarının imara açılmasına karşı TBMM’de araştırma komisyonu kurulmasını talep etti. Öneş Derici önergesinde, “Yüksek yargı organlarının iptal kararlarına rağmen statüleri değiştirilmektedir” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, son iki yılda Türkiye’deki antik kentler ve doğal sit alanlarının imara açılmasına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) araştırma komisyonu kurulmasını talep etti.
Öneş Derici’nin önergesinde, son yıllarda Türkiye’nin tarih ve doğa mirasını korumakla yükümlü kurumların, tersine bir yaklaşım benimsediğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Koruma altındaki sit alanlarının statüsünün düşürülerek imara açılmasına olanak tanındığı görülmektedir. Özellikle, tarihi ve kültürel değeri tescillenmiş alanların ‘3. derece sit’ statüsüne düşürülmesi suretiyle imara açılması, telafisi imkânsız zararları beraberinde getirmektedir.”
Türkiye’nin, UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü – United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) Dünya Mirası Listesi’nde ve Dünya Mirası Geçici Listesi’nde çok sayıda kültürel ve doğal varlığa sahip olduğuna dikkat çeken Öneş Derici, “Son yıllarda; alınan kararlar ve mevzuat değişiklikleri, bu varlıkların geleceğini tehdit etmektedir” dedi.
“KAZANILAN MAHKEME KARARLARI DAHİ GÖZ ARDI EDİLEREK YENİ STATÜ DEĞİŞİKLİKLERİ YAPILMAKTADIR”
Muğla’daki Iasos ve Knidos antik kentleri, Antalya’daki Myra, Rize Çamlıhemşin Fırtına Vadisi ve Perge gibi pek çok tarihi alanın, rant odaklı politikaların tehdidi altında olduğunu vurgulayan Öneş Derici, önergesinde şu ifadelere yer verdi:
“Bodrum Göl Mahallesi, Datça Murdala mevkisi ve Kissebükü gibi sit alanlarının korunması için yurttaşlar ve yerel yönetimlerin açtığı davalar ve kazanılan mahkeme kararları dahi göz ardı edilerek yeni statü değişiklikleri yapılmaktadır.”
Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından alınan kararların, mahkemeler tarafından hukuka aykırı bulunarak iptal edilmesine rağmen bu kararların gündeme getirildiğini ve sit alanlarının rant baskısı altına alındığını vurgulayan Öneş Derici, şu ifadeleri kullandı:
“Özellikle, Bodrum Göl Mahallesi’nde mahkeme kararlarıyla korunması gereken 1. derece arkeolojik sit alanlarının, 3. dereceye düşürülerek yapılaşmaya açılması şüphe uyandırıcıdır.”
Bodrum, Datça ve diğer turistik bölgelerde, özellikle sahil şeridinde bulunan tarihi ve doğal sit alanlarda da benzer uygulamaların hız kazandığını belirten Öneş Derici, “Yüksek yargı organlarının iptal kararlarına rağmen statüleri değiştirilmektedir” ifadelerine yer verdi.
Mahkemeler tarafından iptal edilen planların, farklı adlar bulunarak ve hukuksuz bir şekilde tekrar gündeme getirildiğini vurgulayan Öneş Derici, şunlara dikkat çekti:
“Bilim insanları, bu alanlarda yapılan statü değişikliklerinin sadece tarihsel ve arkeolojik değerleri değil, aynı zamanda ekolojik dengeleri de yok ettiğini vurgulamaktadır.”
“TBMM’NİN, BU RANT ODAKLI POLİTİKALARA DUR DEMESİ ŞARTTIR”
Muğla’nın Datça ilçesinde bulunan Knidos Antik Kenti’ndeki kazıların, antik ticaret yolları ve flora-fauna ilişkisini dair bilgi verdiğine; Latmos ve Myra gibi alanlarda yapılan kazılarda ise doğal kaynakların nasıl kullandığına dair bilgiler bulunduğunu belirten Öneş Derici, şu ifadeleri kullandı:
“Bu alanlarda yaşanan imar hareketleri, sadece tarihi eserleri yok etmekle kalmamakta, aynı zamanda bilimsel verilerin gelecek nesillere ulaşmasını da engellemektedir.”
Öneş Derici, son iki yıl içerisinde Türkiye genelinde, hangi sit alanlarının statüsünün düşürüldüğü, bu değişikliklerin hangi gerekçelerle yapıldığı, ilgili kararların bilimsel dayanaklarının olup olmadığı ve yapılaşmanın buralardaki ekosistem ve arkeolojik miras üzerindeki etkilerinin araştırılması gerektiğini vurguladı.
Öneş Derici, önergesinin devamında şu ifadeleri kullandı:
“TBMM’nin, bu rant odaklı politikalara dur demesi, tarihi ve doğal alanlarımızı bilimsel kriterler ışığında koruyacak yasal ve idari tedbirleri alması şarttır. Bu nedenle, Anayasa’nın 98’inci, TBMM İçtüzüğünün 104 ve 105’inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.”
