CHP Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, Muğla’nın Marmaris ilçesindeki Karacasöğüt Koyu’na yapılması planlanan marina kapasite artırım projesini Meclis’e taşıdı. Derici; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, Muğla’nın Marmaris ilçesindeki Karacasöğüt Koyu’na Muğla Turizm Çevre Vakfı Turizm Ticaret Anonim Şirketi (MUÇEV), tarafından yapılması planlanan “Tekne Bağlama İskelesi Kapasite Artırımı Projesi”ni Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıdı.
Projeye ilişkin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye soru önergesi sunan CHP Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, “Gökova’nın doğal ve kültürel mirasını korumak hepimizin görevi. Kamu yararı gözetilmeden atılan her adım, telafisi imkânsız tahribatlara yol açar” dedi.
Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin ve bilim çevrelerinin uyarılarına rağmen proje için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir kararı verilmesini de eleştiren Öneş Derici, “Deniz çayırları, balık üreme alanları ve yeraltı su kaynakları bu projeyle tehdit altındayken, Bakanlık hangi bilimsel ve hukuki gerekçeyle bu karara imza attı?” sorusunu yöneltti.
Derici, projeye karşı daha önce açılan davalarda yerel mahkemeler iptal kararı verdiğini ve Danıştay da bu kararı onadığını hatırlattı.
Projenin karar sürecinde yerel yönetimlerin ve yurttaşların itirazlarının dikkate alınmadığını söyleyen Derici, “Gökova’nın kaderi bir şirketin kâr hırsına teslim edilemez. Bu bölge sadece Muğlalıların değil, tüm Türkiye’nin ortak mirasıdır” ifadelerini kullandı.
Derici; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a yanıtlaması talebiyle şu soruları yöneltti:
1- Muğla ili Marmaris ilçesi Karacasöğüt Koyu’nda, Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi ve doğal sit alanı statüsüne sahip bir bölgede, Muçev Turizm Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan ‘Tekne Bağlama İskelesi’ projesi için verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararının dayandığı bilimsel ve hukuki gerekçeler nelerdir?
2- Proje alanının büyük ölçüde kamuya ait kıyı şeridini kapsadığı ve halkın denize erişimini sınırlayacağı açıkken, Anayasa’nın 43. maddesi uyarınca kıyıların ‘herkesin eşit ve serbest kullanımına açık’ olması gerektiği ilkesi neden göz ardı edilmiştir?
3- Projenin kamu yararına hizmet etmediği yönünde Muğla Büyükşehir Belediyesi, meslek odaları ve yurttaşlar tarafından sunulan görüş ve itirazlar neden dikkate alınmamıştır?
4- Halkın katılımı ve yerel yönetimlerin teknik değerlendirmeleri karar sürecine nasıl yansıtılmıştır?
5- Söz konusu projenin, yeraltı su kaynakları, deniz çayırları, balık üreme alanları ve tarımsal üretim sahalarına olası etkileri hakkında Bakanlığınız tarafından yapılmış ya da dikkate alınmış herhangi bir bağımsız bilimsel ekosistem değerlendirmesi bulunmakta mıdır?
6- Gökova Körfezi gibi yüksek koruma statüsüne sahip bir alanda, çevresel hassasiyeti yüksek bu tür yapılaşma projelerine izin verilmesi, Bakanlığınızın çevre koruma ve sürdürülebilirlik politikalarıyla nasıl bağdaştırılmaktadır?
NE OLMUŞTU?
Karacasöğüt Koyu’nda o dönem limited şirketi olan daha sonra anonim şirketine dönüşen MUÇEV, “Tekne Bağlama İskelesi Kapasite Artırımı Projesi” için ÇED sürecini başlatmış ve projeye Muğla Valiliği tarafından 9 Eylül 2020 tarihinde ÇED gerekli değildir kararı verilmişti.
Fakat karar, açılan dava sonucunda Muğla 3. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.
MUÇEV karara itiraz etmiş fakat Danıştay 6. Dairesi, Temmuz 2022 tarihinde Muğla 3. İdare Mahkemesi’nin verdiği ÇED gereklidir kararını onamıştı.
Bunun üzerine 25 Ağustos 2022 tarihinde MUÇEV Limited Şirketi, projenin adını değiştirmiş, “Yat Limanı, Yat ve Tekne Bağlama İskelesi Kapasite Arttırımı” projesi için Çevre Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvur yapmış, 31 Ağustos 2022 tarihinde ise süreç Bakanlık tarafından başlatılmıştı. Aynı gün ise ÇED raporu incelenip Bakanlık tarafından Halkın Katılım Toplantısı (HKT) tarihi belirlenmişti.
Projeye ilişkin 27 Eylül 2022 tarihinde Halkın Katılım Toplantısı (HKT) yapılmış, yurttaşlar projenin ve bu kapsamdan HKT’nin yapılmasının hukuka aykırı olduğunu söylemiş, projenin yapımına karşı çıkmıştı.
Bu süreçte, projeye karşı çıkan yurttaşlar, bölgenin arkeolojik sit alanı olduğunu kanıtlamak için çeşitli çalışmalar yapmıştı. Bu kapsamda, yaşam alanlarını korumak için dayanışma içinde çalıştıklarını açıklayan Marmaris Kent Konseyi ve Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu (SAD-AFAG) ise 28 Eylül 2022 tarihinde Karacasöğüt Koyu’nda dalış yapmış ve koydaki arkeolojik buluntuları tespit etmişti.
SAD, dalış sonuçlarını bir rapora dönüştürmüş ve yasal süreç başlatılarak, Bodrum Sualtı Müze Müdürlüğü ve Muğla Valiliği Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne bir dilekçe ile rapor sunulmuştu.
Bunun üzerine Bodrum Sualtı Müzesi’nin bölgede dalış yaptığı ve elde edilen görüntüler ile bulgular eşliğinde tescilin yapılması ve limanın korunması için hazırlanan raporun 27 Ocak 2023 tarihinde Muğla Tabiat Varlıkları Müdürlüğü’ne bildirilmişti.
Fakat raporlara rağmen Muğla Valiliği tarafından 3 Şubat 2023 tarihinde Karacasöğüt Koyundaki Global Marin şirketinin yat yanaşma projesine “ÇED gerekli değildir” kararı verilmişti.
Ardından ise MUÇEV’in yat yanaşma projesi için İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) toplantısın tarihi 25 Nisan 2023 olarak belirlenmiş, 29 Mayıs 2023 tarihinde de proje için ÇED olumlu kararı verilmişti.
15 Haziran 2023’te ise Kültür ve Turizm Bakanlığı Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından alan “1. Derece Arkeolojik Sit Alanı” olarak tescil edilmiş, Kurul’dan izin alınmadan herhangi bir inşai ve fiziki uygulamaya gidilemeyeceği söylenmişti.
Söz konuşu kararda şu ifadeler yer verilmişti:
“Muğla ili, Marmaris ilçesi, Karaca Mahallesi, Söğüt Mevkii, liman alanında su altında tespit edilen kültür varlıklarının kararımız eki haritada gösterildiği şekliyle I. derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmesine, anıt fişinin hazırlanarak Kurulumuza iletilmesine, söz konusu alanın yasak dalış alanı olması ile ilgili değerlendirme yapılması için sualtı araştırma başkanının görüşünün Kurulumuza iletilmesine, söz konusu alanda Kurulumuzdan izin alınmadan herhangi bir inşai ve fiziki uygulamaya gidilmemesine karar verildi.”
MUÇEV, 16 Ekim 2023 tarihinde ise Marmaris Belediyesi’nin verdiği ruhsata dayanarak bölgede inşaat çalışmalarına başlamak istemiş fakat yurttaşlar tarafından engellenmişti.
