Muğla’nın Bodrum ilçesine bağlı Sazköy Mahallesi’ndeki 22,89 hektarlık ormanlık alana yapılması planlanan taş ocağı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ÇED süreci başlatıldı.
Muğla‘nın Bodrum ilçesine bağlı Sazköy Mahallesi’nde Netiş Gayrimenkul tarafından yapılması planlanan taş ocağı için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecini başlattı.
Proje tanıtım dosyasında yer alan bilgilere göre; projenin, 92,79 hektarlık ruhsat sahası içinde kalan 22,89 hektarlık kısmında yapılması planlandığı aktarıldı.
ÇED Yönetmeliği’ne göre, “ÇED Raporu” hazırlanması gereken projeler ile “Proje Tanıtım Dosyası” hazırlanması gereken projeler ayrılıyor. Buna göre, ÇED Yönetmeliği’nin Ek-1 listesinde yer alan projelerin ÇED Raporu hazırlaması zorunluyken EK-2 listesinde yer alan projeler yalnızca Proje Tanıtım Dosyası hazırlar ve valilikler tarafından “ÇED gerekli değildir” kararı verilebilir.
Yönetmeliğe göre bir maden projesinin alanı 25 hektardan fazla olduğunda, bu projeye ÇED gerekli değildir kararı verilemez ve ÇED süreci işletilir. Madde, şirketlerin ÇED süreçlerine tabi olmamak için geniş ruhsat sahalarında 25 hektarın altında birden fazla proje tasarlayabilmeye imkan tanıması nedeniyle eleştiriliyor.
Ekoloji Kolektifi Derneği’nin hazırladığı ve bu ÇED süreçlerin daha anlaşılır hale getirmeyi amaçlayan Yurttaşlar İçin ÇED Süreci Takip Rehberi’ne ulaşmak için buraya tıklayın.
PROJE SAHASI “ORMAN ALANI VE ÖNEMLİ DOĞA ALANI”NDA KALIYOR
Dosyada proje sahasının Aydın-Muğla-Denizli Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı göre; “Orman Alanı ve Önemli Doğa Alanı” olarak planlı alanda kaldığı belirtildi.
Dosyada; ÇED alanının tamamının devletim hüküm ve tasarrufu altında kaldığı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne (TKGM) göre ada parsel bilgisi bulunmadığı ve tescil dışı orman alanında kaldığı aktarıldı. İşletme sonrası ise rehabilitasyon projesinin hazırlanacağı söylendi.
MADENDEN SONRA ALANLAR REHABİLİTE EDİLEBİLİR Mİ?
Fethiye Ekolojik Yaşam Derneği Üyesi ve Uzman Biyolog Ulaş Kiper’in Muğla’nın Fethiye ilçesine bağlı Yeşilüzümlü Mahallesi’nde planlanan krom tesisi için verdiği görüşe göre maden projelerinde rahabilitasyon mümkün değil.
ÇED dosyalarında genellikle rehabilitasyon çalışmalarının yapılacağına ilişkin ifadelerin yer aldığına dikkat çeken Kiper, “Mümkün değil. Yani o bilimsel olarak mümkün değil. Yaşayacağımız felaket bir anlamda burayı bir daha asla göremeyeceğimiz anlamına geliyor” ifadelerine yer vermişti.
Kiper ayrıca şunları şöylemişti:
“Yangın felaket ama yangın doğal bir süreç. Yani milyonlarca yıldır yaşanan bir şey. Dolayısıyla canlıların hepsi ona karşı kendine ait önlemleri ya da üreme stratejileri geliştirmiş oluyorlar. Hakeza çam bitkisi de buna hazırlıklı bir bitki. Çünkü Akdeniz havzası milyonlarca yıldır yangına karşı bir evrim geçiriyor. Örneğin kozalakları yangın sırasında fırlatarak çok uzak yangın olmayan bölgelerde üremek için gönderebiliyor. Doğal süreçlerle insan müdahalesini birbirinden ayırmak lazım. İnsan müdahalesi olan bu tip krom tesisi gibi, taş ocakları gibi şeylerin ÇED dosyalarında yazdığı gibi geriye dönüşü ne yazık mümkün değil.”
ÇED ALANI İÇERİSİNDE MEVSİMSEL AKIŞ GÖSTEREN KURU DERE YER ALIYOR
Ayrıca dosyada, ÇED alanı içerisinde mevsimsel akış gösteren kuru derenin yer aldığı bilgisine yer verildi. Proje alanının 3,42 km kuzeyinde Güvercinlik Tabiat Parkı olduğu belirtildi.
Proje alanına en yakın tarım arazisinin 890 metre uzaklıkta, en yakın hanenin kuş uçumu 1,06 kilometre güneyinde bulunduğu dosyada görüldü.
Ayrıca, proje alanının 4,84 km güneydoğusunda Mumcular Eren İlkokulu’nun, 17,45 km güneybatısında Bodrum Amerikan Hastanesi’nin, 3,39 km kuzeybatısında ise Güvercinlik Cami’nin bulunduğu aktarıldı.
PROJE BEDELİ 9 MİLYON 160 BİN TL
Dosyada proje bedelinin 9 milyon 160 bin TL tutması beklendiği ve ocaktan yılda 180 bin ton duvar taşı çıkarılması hedeflendiği görüldü.
Ayrıca, cevher yatağının ömrünü 38 yıl olması beklendiği belirtilen dosyada, “Proje ömrü, belirlenen kapasite ile 10 yıl olacaktır, ancak ruhsatın temdit edilmesi durumunda çalışmalara devam edilebilecektir” ifadeleri kullanıldı.
Dosyada proje kapasitesi hakkında ise şu bilgilere yer verildi:
“Söz konusu projede ocak verimi göz önünde bulundurulduğunda toplamda 200.000 ton/yıl açık ocak işletmeciliği gerçekleştirilerek, yaklaşık 180.000 ton/yıl duvar taşı çıkarılması sağlanacaktır. Söz konusu üretime paralel olarak da yaklaşık 20.000 ton/yıl pasa hafriyatı oluşumu meydana gelecektir.”
