Küresel iklim krizi etkileri her geçen yıl daha belirgin hale gelmekte ve bu da hava sıcaklıklarında artışı beraberinde getirdi. 2024, dünya genelinde rekor sıcaklıkların yaşandığı bir yıl olarak kaydedildi; Nisan ayı, son 50 yılın en yüksek sıcaklığına ulaşarak 4.3 derece artışla dikkat çekti.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Su Bilimleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, Nisan ayında en fazla yağış eksikliğinin yüzde 70 ile Karadeniz, yüzde 57 ile Akdeniz, yüzde 54 ile Ege ve yüzde 53 ile İç Anadolu bölgelerinde yaşandığını ifade etti.
Sıcaklık rekorlarının 2023 yılında olduğu gibi 2024 yılında da devam ettiğini belirten Ceyhun Özçelik şu ifadelere yer ver:
“Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi NASA ve Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) verilerine göre, 2023 yılı kayıtlardaki en sıcak yıl olarak kayıtlara geçmişti. Küresel sıcaklık değerleri, 1951-1980 referans dönemine göre 1.2 derecelik artış göstermişti. Bu sıcaklık artışına bağlı olarak, Antarktika kıtası buzul örtüsü de rekor düzeyde erimiştir. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), Japon Meteoroloji Ajansı, Avrupa Kopernik İklim Değişikliği Servisi ve birçok uluslararası kuruluş tarafından sağlanan verilere göre, rekor sıcaklıkların 2024 yılında da devam ettiğini gösteriyor.”
“YAĞIŞ EKSİKLİĞİ EGE BÖLGESİ’NDE YÜZDE 54”
Dünya genelinde 2024 yılının da 2023 gibi rekor sıcaklıkların yaşandığı bir yıl olduğunu belirten Özçelik, “2024 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan ayları gözlenen en sıcak ocak, şubat, mart ve nisan ayı olarak kayıtlardaki yerini aldı” dedi.
Özçelik, Türkiye’de de yağış ve sıcaklık değişimlerinin etkilerinin görüldüğünü söyledi. Özçelik, Türkiye genelinde Nisan 2024 yağış oranının mevsim normallerinin yüzde 50’si, geçen yıl yağışlara göre de yüzde 67 daha az olduğunu belirtti.
Nisan ayının başından itibaren Türkiye’nin yedi bölgesinde de yağış eksikliği yaşandığını belirten Özçelik, “Nisan ayında en fazla yağış eksikliği yaşanan bölgelerin başında Karadeniz Bölgesi yüzde 70, Akdeniz Bölgesi yüzde 57, Ege Bölgesi yüzde 54 ve İç Anadolu Bölgesinde yüzde 53 bir azalma meydana geldi. Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Marmara bölgelerinde yağış azalmaları ise sırasıyla yüzde 46, yüzde 30 ve yüzde 24 civarında oldu. Bu bize kayıtlardaki en yüksek sıcaklıklar olduğunu söyleyebilirim” ifadelerini kullandı.
“SON 53 YILIN EN SICAK NİSAN AYI”
Nisan ayındaki sıcaklık artışının geçen yıllara oranla 4.3 derece olduğunu açıklayan Özçelik, “2024 yılı nisan ayında ülkemiz genelinde sıcaklık ortalaması 16.6 derece olarak gerçekleşti. Bu rakam 1991-2020 referans dönemi için nisan ayı ortalamalarının 4.4 derece üzerinde. Son 53 yılın en sıcak nisan ayını ifade ediyor” dedi.
Özçelik, hava sıcaklıklarının yılbaşından itibaren arttığını ifade etti. Özçelik, ocak ayında mevsim normallerine göre sıcaklık artışı 2.8 derece, şubatta 3.5 derece, martta 1.5 ve nisanda 4.3 derece olduğunu belirtti.
“BATI AKDENİZ VE ORTA KARADENİZ’DE OLAĞANÜSTÜ KURAKLIK ETKİSİ SÖZ KONUSU”
Kuraklığın Batı Akdeniz Bölgesi’nden ve Akdeniz Bölgesi’nin iç kesimlerinden başlayarak son dönemlere doğru ülke geneline yayıldığını belirten Özçelik, “Neredeyse tüm bölgelerimizde kuraklık etkisi söz konusu. Batı Marmara, Doğu ve Karadeniz Bölgeleri dışındaki tüm bölgelerimizde değişen şiddetlerde kuraklık olduğunu söyleyebilirim” dedi.
Üç, altı ve dokuz aylık verilere göre kuraklığın yayıldığı belirten Özçelik şu ifadeleri dile getirdi:
“Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nce yayımlanan Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) verilerine dayalı hazırlanan kuraklık haritalarına göre ülkemiz genelinde ciddi bir kuraklık etkisi olduğunu görebiliyoruz. Özellikle üç, altı ve dokuz aylık analizler incelendiğinde, kuraklığın Batı Akdeniz Bölgesi’nden ve Akdeniz Bölgesi’nin iç kesimlerinden başlayarak son dönemlere doğru ülke geneline yayıldığı görülüyor.”
Özçelik, Batı Akdeniz ve Orta Karadeniz’de kuraklık etkisi olduğunu ifade etti. Özçelik ayrıca; Konya, Karaman, Isparta arasında kalan bölge; Ankara, Kırşehir, Bolu, Karabük’ü içeren bölge; Bilecik, Kütahya, Eskişehir ve İzmir’i içine alan bölgede şiddetli kuraklıkların söz konusu olduğunu belirtti.
Son olarak Özçelik şu ifadeleri kullandı:
Bu resim bize Batı Marmara, Doğu ve Güneydoğu bölgeleri dışında, ülkemizin tamamında son üç ay içerisinde önemli yağış eksikliği olduğunu ve de kuraklıkla karşı karşıya olduğumuzu göstermektedir. Tarımsal faaliyetler açısından oldukça önemli ve dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Özellikle kuraklık etkilerinin yaşandığı bölgelerde su teminini de göz önünde bulundurarak rekolte düşüşleri yaşanabileceği bir durum.”
