İşten çıkarıldığınızda kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, işsizlik maaşı gibi haklarınız olabilir. Haksız fesih durumunda yasal yollara başvurabilirsiniz.
Bir çalışan işten çıkarıldığında, birçok hakka sahip olabilir. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi önemli haklar, işten çıkarılma şekline ve çalışma süresine bağlı olarak kazanılır. Peki, işten çıkarıldığınızda hangi haklara sahip olabilirsiniz?
KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANMAK İÇİN HANGİ ŞARTLAR GEREKİR?
Kıdem tazminatı, işçinin belirli bir süre boyunca aynı işverene bağlı olarak çalıştığı döneme karşılık aldığı tazminattır. Kıdem tazminatı almak için en az 1 yıl süreyle aynı iş yerinde çalışmış olmanız gerekir. Ayrıca, işverenin iş sözleşmesini geçerli bir sebep olmaksızın feshetmesi veya haklı bir sebeple işçinin işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanılır. Kadın çalışanlar evlilik sebebiyle, erkek çalışanlar ise askerlik nedeniyle işten ayrıldıklarında da kıdem tazminatı alabilirler.
İHBAR SÜRESİ VE İHBAR TAZMİNATI NEDİR, NASIL HESAPLANIR?
İhbar süresi, işverenin işçiyi işten çıkarmadan önce işçiye bildirimde bulunma süresidir. Çalışanın iş yerinde çalışma süresine göre bu süre değişir:
- 6 aydan az çalışanlar için 2 hafta,
- 6 ay ile 1.5 yıl arası çalışanlar için 4 hafta,
- 1.5 yıl ile 3 yıl arasında çalışanlar için 6 hafta,
- 3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta.
İhbar süresine uyulmazsa, işveren ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Aynı şekilde, çalışan işten ayrılmak istiyorsa ihbar süresine uymak zorundadır, aksi takdirde işverene tazminat ödeyebilir.
İŞTEN ÇIKARILMA DURUMUNDA İSTİFA İLE FESİH ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
İşçinin istifa etmesi durumunda kıdem ve ihbar tazminatı alma hakkı genellikle ortadan kalkar. Ancak, haklı bir nedenle istifa eden çalışan kıdem tazminatına hak kazanabilir. Fesih durumunda, işveren işçiyi geçerli bir sebep göstermeden işten çıkarmışsa hem kıdem hem de ihbar tazminatı hakkı doğar. Haksız fesih durumlarında işçi ayrıca işe iade davası açma hakkına da sahiptir.
İŞTEN ÇIKARILMA SONRASINDA İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİR MİYİM?
İşten çıkarıldığınızda işsizlik maaşı alabilmeniz için, işveren tarafından işten çıkarılmış olmanız gerekir. Ayrıca son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olmalı ve işten çıkarılmadan önceki son 120 gün kesintisiz çalışmış olmalısınız. Başvurular İŞKUR üzerinden yapılabilir ve işsizlik maaşı süresi, işçin son 3 yıldaki prim ödeme gün sayısına göre belirlenir.
İŞTEN ÇIKARILDIĞIMDA KULLANILMAYAN İZİN GÜNLERİM İÇİN TAZMİNAT ALABİLİR MİYİM?
Evet, işten çıkarıldığınızda kullanmadığınız yıllık izin günleriniz için tazminat alabilirsiniz. Bu tazminat, kullanılmayan her izin günü için çalışanın son aldığı brüt maaş üzerinden hesaplanır. İzin hakkı, işten çıkarılma durumunda işveren tarafından ödenmesi gereken yasal bir haktır.
HAKSIZ İŞTEN ÇIKARILMA DURUMUNDA HANGİ YASAL YOLLARA BAŞVURABİLİRİM?
Haksız işten çıkarılma durumunda, iş mahkemelerine başvurarak işe iade davası açabilirsiniz. İşe iade davasını kazandığınız takdirde, işveren sizi tekrar işe almakla yükümlüdür. Aksi durumda işveren, size tazminat ödemek zorunda kalabilir. Ayrıca kıdem ve ihbar tazminatları gibi diğer haklarınızı da talep edebilirsiniz.
Kaynaklar:
*Bu haber Gündem Fethiye’nin yapay zeka editörü ‘Caretta’ tarafından yazılmıştır.
